Suriye'deki 'Kilit Taşı' İngiltere

Suriye'de Esad ve Baas rejiminin devredilmesinden sonra oluşan yeni denklemler ile yakın olasılıklar merak konusu. Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Öğün, söylemimizin ilk örneği olan Orta Doğu denklemlerindeki İngiliz planlarını masaya yatırırken, Hindistan'dan Hayfa Limanı'na uzanması planlanan enerji koridoruna dikkat çekti. 

-Siz ısrarla İngiltere ve İngiliz devletinin aklının sahadaki oyun kurucu gücüne dikkat çekiyorsunuz. İngilizlerin Suriye ve Orta Doğu'daki planlarından neyi anlamamız gerekiyor?

"Küresel arena ve Orta Doğu'da yüklenici ABD olsa da tasarım İngilizlere ait. Ancak tasarım sahaya indiğinde zaman zaman yol kazaları olabiliyor. Yüklenici ülke, çoğu zaman sınırları aşarken, tasarım dışında da hareket edebiliyor. İngiltere, Orta Doğu’ya bir Pax Britanica getirmek istiyor ve Suriye bu sürecin kilit taşı. İngilizler; Avrupa’yı 'Orta Doğu ve Doğu Akdeniz' enerji kaynaklarına mahkum etmek istiyor. Yatışmış bir İsrail ile Hindistan’ı kavuşturmak, sakinlemiş bir Suriye, Irak, Körfez ile Türkiye’yi birleştiren Kalkınma Yolunu bir an evvel işlerliğe kavuşturmak istiyorlar. Pax Britanica, Farsları oyun dışına iterek İbrani, Arap ve Türk dünyası arasında bir kaynaşma arzusunda."

-Sahadaki asıl aktör ve güç ABD değil mi?   

Öğün: "Ortadoğu, petrol yataklarından dolayı İngiltere için en kritik coğrafyalardan biri. İngilizler bu bölgedeki hakimiyetlerinden asla vazgeçmek istemezler. 1.Dünya Savaşında, en büyük hamleyi Fransızlara karşı yaparak, tüm petrol bölgelerini ele geçirdiler. İngilizler, Orta Doğu'ya her anlamda vakıftır. Bölgedeki inançları dilleri, kültürel yaşamı, yer altı servetlerini çok iyi bilirler. ABD'liler gibi sadece datayla çalışmazlar."

-Sahnedeki asıl güç ABD olarak telaffuz edilirken, siz İngiltere'nin en önemli oyunun kurucusu olduğunu söylüyorsunuz. İngiltere'nin böyle bir gücü var mı? 

Öğün: "Bugünkü dünyada top, tüfek ikinci derece önemde. Eskiden ordular karşı karşıya gelir, güçlü olan kazanırdı. Günümüzdeki savaşlar öncelikle formasyon, bilgi ve istihbarat üzerinden işliyor. Kaba güç son basamakta devreye giriyor. İngiliz donanmasının çürüdüğü, kurumlarının bozulduğu, iç yapısının dejenere olduğu gibi söylemlere aldanmamak gerekir. Devleti; devlet yapan diplomasi, istihbarat ve askeriyedir. İngilizler, her zaman çok etkili bir oyun kurucudur. İngiltere'nin Orta Doğu, Afrika ve Asya'daki etki alanını hafife almamak gerekiyor. Siyasi ve stratejik akıl dendiğinde İngiliz istihbarat örgütü MI6, diğer tüm istihbarat yapılarının önünde gelir."

-Söz ettiğiniz 'İngiliz devlet aklı'ndan neyi anlamamız gerekir?

Öğün: "İngiliz devlet aklı, dünyayı yöneten akıldır. Meseleye komplolar üzerinden değil kurumsal bakmalıyız. 'Kraliçe semboliktir, Lordlar Kamarasının hükmü yoktur' şeklindeki söylemler gerçeği yansıtmaz. İşler Avam Kamarasında biter ancak doktrin Lordlar Kamarası ve Buckingham Sarayı üretilir. İngiltere'de iktidarlar değişse de, devlet politikası ve stratejiler kesintisiz devam eder."

-Az önce İngilizlerin 'Yatışmış İsrail' istediğini söylemiştiniz. Bunu biraz açmanızı istiyorum. 

Öğün: "İngiltere, Orta Doğu'daki gerilimlerin son ermesinden yana. Bölgedeki enerji hatlarının Avrupa'ya taşınması İngilizlerin öncelikli planı. İngiltere bir yandan da eski Baharat Yolunu kontrol etmek istiyor. Önce Çin ile yakınlaşma sürecini denediler ancak Hong Kong meselesinden sonra yeni partner Hindistan oldu. Ancak Hindistan çok tanrılı bir geleneğe sahip olduğundan çok yönlü politikalar üretebiliyor. Hindistan bir yandan Brics'te; Çin ve Rusya ile beraber hareket ederken, bir yandan da 'Brics, anti-batı' olmamalı diyor. Hindistan'ın Orta Doğu'ya eklemlenmesi stratejisinde Hayfa Limanı kilit konumda. Hayfa Limanı aynı zamanda Doğu Akdeniz'deki enerji yataklarına açılan kapı durumunda."

YARIN: Türkiye'yi bekleyen riskler neler? Yeni fay hatları neden Kıbrıs, İran, Li bya ve Kafkaslar?

[email protected]  

Kaynak: Web Özel