Artık vakit kalmadı! 2025 küresel afetler yılı olacak

Bütün dünyadan bilim insanlarının bir araya gelerek oluşturduğu iklim örgütü World Weather Attribution (WWA) geride bıraktığımız 2024 yılıyla ilgili beklenen raporunu açıkladı. Raporda 2024'ün kayıtlara geçen en sıcak yıl olduğu belirtilirken aşırı sıcak gün sayısının 41 gün arttığı vurgulandı. Geleceğe yönelik olumsuz işaretler barındıran bu durumun 2025 yılında da artarak devam edebileceği tahmin edilirken, örgüt 'çok acil' eylem planlarını açıkladı. İşte rapordan çarpıcı detaylar!

1.3 DERECE VURGUSU

Raporda aşırı hava koşullarının 2024'te tehlikeli zirvelere ulaştığı belirtilerek şu bilgiler veriliyor: “Bu yıl rekor kıran sıcaklıklar, binlerce insanı öldüren ve milyonlarca insanı evlerinden eden amansız sıcak hava dalgalarını, kuraklığı, orman yangınını, fırtınaları ve selleri körükledi. Bu olağanüstü aşırı hava koşulları, insan kaynaklı 1,3 derecelik ısınmayla bile hayatın ne kadar tehlikeli bir hale geldiğini gösterdi. Yaşananlar gezegeni ısıtan fosil yakıtlardan mümkün olduğunca çabuk uzaklaşmanın önemini vurguluyor.”

ON BİNLERCE ÖLÜM

Raporda 2024 yılında iklim değişikliği açısından 26 hava olayının incelendiği belirtilerek, 3 bin 700 kişinin ölümünün kayıt altına alındığı bildiriliyor. Ancak raporda incelenen hava olaylarının belirli kriterlere göre seçildiği, aşırı hava olaylarından ölen ancak kayıtlara yansımayan on binlerce kişi olabileceği vurgulanıyor. Bu sebeple aşırı hava olaylarından yaşanan kayıpların doğru bir şekilde belirlenmesi gerektiğinin de ayrıca altı çiziliyor.

EN ÖLÜMCÜL AFET

2025 yılı hedefleri arasında olan bu durum rapora şu ifadelerle yansıyor: “Sıcak hava dalgaları aşırı hava olaylarının en ölümcül türüdür. Ancak, yüksek sıcaklıkların tehlikeleri yeterince bildirilmiyor. Nisan ayında, Mali'deki bir hastane sıcaklıkların neredeyse 50 dereceye çıkmasıyla aşırı ölümlerde bir artış oldu. Yerel medya tarafından bildirilen olay, sağlık çalışanlarının aşırı sıcaklığın tehlikeleri hakkında acil harekete geçmesi konusunda nadir bir örneklerden biriydi.”

ACİL UYARI ŞART 

Raporda 2025'in acil önlemleri arasında yer alan erken uyarı sistemleri için şunlar kaydediliyor: “2024'teki hava felaketleri, ölümleri en aza indirmenin en ucuz ve en etkili yollarından biri olan erken uyarı sistemlerinin önemini gösterdi. Sistemlerde uyarıların hedefli olması, tehlikeli bir hava olayından günler önce verilmesi ve insanların ne yapması gerektiği konusunda net talimatların ana hatlarıyla belirtilmesi gerekiyor. Aşırı hava olaylarının çoğu, gelişmekte olan ülkelerde tahmin edilebiliyor. Her devletin, vatandaşlarının tehlikede olmadığından emin olması için erken uyarı sistemlerini uygulaması, test etmesi ve sürekli olarak iyileştirmesi gerekiyor."

ARTIK ZAMAN KALMADI

Fosil yakıtlarla ilgili çalışmalara değinilen raporda bu konuda da artık adımların daha acil bir şekilde atılması gerektiği vurgulanıyor. Durumun ne denli acil olduğu ise şöyle ifade ediliyor: “Geçtiğimiz yıl COP28'de dünya nihayet 'fosil yakıtlardan uzaklaşma' konusunda anlaştı. Yenilenebilir enerjiye hızlı bir geçiş, dünyayı daha güvenli, daha sağlıklı, daha zengin ve daha istikrarlı bir yer haline getirmeye yardımcı olacak. Gelişmekte olan ülkelerin adaptasyona yatırım yapma araçlarına sahip olmalarını sağlamak, hayatları ve geçim kaynaklarını koruyacak ve daha istikrarlı ve daha adil bir dünya yaratacaktır.” 

[email protected]

Kaynak: Web Özel