Avrupa'nın arayışına çözüm! Ankara-Bakü ortaklığı

Avrupa Birliği'ne (AB) yakınlığıyla bilinen Euractiv yayın organının elde ettiği kulis bilgilerine göre Avrupalı yetkililer Rus enerji kaynaklarına olan bağımlılığı azaltmak için Azerbaycan doğalgazını kıtaya ulaştırma alternatiflerini tartışıyorlar. Gündemde Türkiye üzerinden geçen TANAP ve Bakü-Tiflis-Erzurum doğalgaz hatlarının Doğu Avrupa'ya uzatılması projesi de yer alıyor.

AB'DE ENERJİ SORUNU

Euractiv yayın organının Brüksel kulislerinden elde ettiği bilgilere göre AB, özellikle de enerjiden sorumlu Enerji Komiserliği (Bakanlığı) Azerbaycan doğal gazının Rusya üzerinden Avrupa'ya ulaştırılmaması için öneri raporları hazırlamaya başladı. Olası bir stratejik kriz anında Rusya'nın kendi toprakları üzerinden geçecek olan Azeri doğal gaz hattını kapatıp Avrupa'yı yeni bir enerji kriziyle yüz yüze bırakabileceği ihtimali üzerinde duran diğer AB kurumları ise alternatif planlar üzerinde çalışmaya başladılar.

ALTERNATİF ARAYIŞLAR

AB ayrıca Rusya ile Ukrayna arasında devam eden savaşa karşın devam eden ancak 2024 Aralık ayında sona erecek olan enerji transit geçiş anlaşması için de alternatif ülkeler ve rotalar oluşturmaya başladı. Slovakya ve Macaristan Rus gazının kendi toprakları üzerinden Avrupa'ya ulaştırılması için önerilerini AB'ye sunmuş durumdalar.

TARTIŞMALI RUSYA ÖNERİSİ

AB kulislerinden elde edilen bilgilere göre Azerbaycanlı yetkililer AB dış politika temsilcilerinin ve Ukraynalı üst düzey bürokratların kendilerine yeni bir öneriyle geldiklerini doğruluyorlar. Bu öneriye göre Avrupa Birliği, Azerbaycan doğal gazını Ukrayna ve Rusya üzerinden Avrupa'ya ulaştırmak istiyor ancak AB Enerji Komiserliği diplomatların bu önerisine sıcak bakmıyor. Avrupa'nın enerji yetkilileri bu öneriyi “kısa vadeli çözüm” olarak değerlendiriyorlar ve ciddi bir güvenlik sorunu yarattığını düşünüyorlar. AB enerji uzmanlarına göre Rusya kendi çıkarına olmayan alternatif bir enerji sağlayıcı ülkenin kaynaklarının Rus toprakları üzerinden Avrupa'ya gitmesine sıcak bakmayacak. Enerji uzmanları Rusya'nın 2023 yılında 12 milyar metreküplük enerjiyi Doğu Avrupa ülkeleri üzerinden tüm Avrupa kıtasına sağladığı ve 5 milyar dolarlık bir gelir elde ettiğinin de altını çiziyorlar. Diğer yandan uzmanlar Rusya'nın enerji ihracatını “gerektiğinde kısma ya da kapatma amacıyla bir silah gibi kullandığını” da vurguluyorlar.

SWAP ÇÖZÜM DEĞİL

Enerji uzmanları Rus ve Azerbaycan enerji şirketleri arasında yapılacak swap anlaşmaları ile Azeri enerjisinin Avrupa'ya taşınabileceğini de düşünüyorlar. Ancak bu durumda da Avrupa'ya ulaşacak olan doğal gazın büyük ağırlığının yine Rus gazı olacağı uyarısında bulunuluyor.

EN GÜÇLÜ ROTA TÜRKİYE

Avrupalı güvenlik uzmanları ise Azerbaycan doğalgazının Avrupa'ya ulaştırılması ile birlikte Rusya'ya karşı daha katı yaptırımlar ve kısıtlamalar uygulanabileceğini düşünüyorlar. Avrupalı uzmanlara göre Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Boru Hattı ile Trans-Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı'nın (TANAP) birleştirilip Azeri doğalgazının Türkiye üzerinden Doğu Avrupa ülkelerine ve buradan da tüm Avrupa kıtasına ulaştırılması en güçlü alternatif olarak gündemde. Avrupalı enerji uzmanlarına göre bu proje için TANAP'a yeni bir doğalgaz boru hattı eklenmesine de gerek yok. Mevcut hatta eklenecek dört ana istasyon ile hattın yıllık kapasitesinin 16.2 milyar metreküpten 31 milyar metreküpe çıkartılabileceği düşünülüyor.

[email protected]

Kaynak: Web Özel