Zehir saçan gıdalar! Tarlalardan pestisit çıktı

Halk sağlığı Gıda katkı maddesi Hileli gıda Gıda Tarım Kanser
Zehir saçan gıdalar! Tarlalardan pestisit çıktı

Avrupa Birliği Gıda Alarm Sistemi kayıtlarından yansıyan veriler endişe yarattı. 2024'te, Türkiye'den Avrupa'ya gönderilen gıda ürünleri için "489 sakıncalı bildirim" yapıldığı ortaya çıktı. Geçtiğimiz gün Danimarka'ya gönderilen Türkiye menşeili üzüm yapraklarında limitlerin 2.5 katı ditiyokarbamat grubu pestisit saptandı.

Gıda ürünlerinde saptanan kimyasal maddeler ile hileli ürünler, halk sağlığını tehdit ederken, ortaya çıkan son tablo endişeleri artırdı. Türkiye'den yurtdışına ihraç edilen ürünlerin birçoğunun içeriğinde zararlı kimyasallar tespit edildiği; "Avrupa Birliği Gıda Alarm Sistemi"nin kayıtlarında yer alırken, 2024 yılında en çok sınır reddi uyarısının; kuru incir, biber, Antep fıstığı, limon ve üzüm için yayınlandığı anlaşıldı. Yapılan analizler sonrası; kuru incir ve Antep fıstığında yüksek oranda sağlığa zararlı aflatoksin ile okratoksin saptanırken; biber, limon ve üzümün Türkiye'ye geri iade edilme nedeni ise yüksek oranda pestisit kalıntıları oldu.

Zehir saçan gıdalar! Tarlalardan pestisit çıktı - Resim : 1
 Erk; "Sebze ve meyvelerin mutlaka bol suda yıkanıp, karbonatlı suda bekletilmesi gerekiyor Kabukları soyulabilen ürünlerin kabukları da soyulmalı."

PÜRÜZLÜ YÜZEYE DİKKAT!

Zehir saçan gıda ürünlerinden en çok organ nakli olanlar hastaların yanı sıra çocuk ve hamilelerin etkilendiğini söyleyen Türk Böbrek Vakfı (TBV) Başkanı Timur Erk ise "Pestisit kalıntılarının sadece sebzelerle sınırlı olmadığını, bakliyat, et, süt ve yumurta gibi çok çeşitli gıdalarda da pestisitlere rastlanıyor. Bu kimyasallar, doğrudan sağlığımıza zarar verebilecek kalıntılar bırakıyor. Elma, çilek, domates, biber ve ıspanak gibi ince kabuklu ya da yüzeyi pürüzlü olan ürünler daha fazla pestisit tutan gıdalar" dedi.

LİMİT 30 KAT AŞILDI

Öte yandan 2024'ün ardından, 2025'in ilk günlerinde de Türkiye'den ihraç edilen tarım ürünleri için bildirimler başladı. Yeni yılda; 'Avrupa Birliği Gıda Alarm Sistemine', Türkiye'den düşen ilk bildirim 3 Ocak tarihinde limon oldu. Yapılan analizde, Türkiye'de yetiştirilen limonda yasaklı tarım kimyasalı, klorpifosun saptanırken; analiz sonucuna göre, limondaki klorprifos miktarı AB limitini 30 kat aştığı belirlendi. 

KLORPRİSFOSUN SAPTANDI

Gıda Bülteni Genel Yayın Yönetmeni-Araştırmacı İhsan Yılmaz, Klorprifos kimyasalının sinir sistemini felç ederek canlıları öldüren bir zehir olduğuna dikkat çekerek,  "Yapılan çalışmalarda, bu maddenin akut sağlık riskine yol açabildiği ve bu maddenin anne karnındaki bebeğe bile sirayet ettiği anlaşıldı. Zaten yasaklama kararı da bu çalışmalar sonrasında alındı. Ancak Türkiye'den Avrupa'ya gönderilen tarım ürünlerinde sık sık klorprisfosun saptanması, bu maddenin kaçak bir şekilde kullanılmaya devam ettiğini gösteriyor" ifadelerini kullandı.

ÜZÜM YAPRAĞINDAN ÇIKTI

Tarım kimyasalı kalıntısı nedeniyle 2025 yılının ilk günlerinde geri iade edilen bir diğer tarım ürününün üzüm yaprağı olduğunu sözlerine ekleyen Yılmaz, şu bilgileri verdi: "Danimarka'da yapılan sınır kontrolünde, Türkiye menşeili üzüm yapraklarının, AB limitini yaklaşık 2.5 kat aşan oranda ditiyokarbamat grubu pestisit içerdiği saptandı. 'Karbamat grubu’ pestisitler, asetilkolin enzimini düzenleyen bir enzimin bozulmasına yol açarak sinir sistemini etkileme potansiyelini taşıyor. Diğer taraftan bu pestisitler, zehirli ya da kansere yol açan kimyasallar."

Zehir saçan gıdalar! Tarlalardan pestisit çıktı - Resim : 2
  Analizlerde AB'nin Gıda Kodeksi'nde yer alan limitleri aşan oranda pestisit veya toksin kalıntısı bulunan ürünler, AB Gıda Alarm Sistemi üzerinden tüm ülkelere duyuruluyor.

EN RİSKLİ 10 ÜRÜN

Elde edilen bilgilere göre, 1 Ocak - 29 Aralık 2024 tarihleri arasında, Türkiye'den Avrupa ülkelerine gönderilen ürünlere yönelik alarm sistemine 489 bildirim düştü. Sakıncalı olduğu gerekçesiyle Türkiye'ye en çok geri gönderilen 10 ürün ise kuru incir, Antep fıstığı, biber, limon, üzüm, kekik, nar, susam ve tahin, domates, şeftali ve mandalina olarak sıralandı.

[email protected] 

Kaynak: Web Özel