ABD'nin Suriye'deki yeni ortağı Dürziler mi?

Son dönemde Suriye sahasında ciddi bir hareketlilik söz konusu. İki bölge ön plana çıkıyor. Biri Deyrizor diğeri ise en güneydeki Süveyda kentleri.

Deyrizor, Suriye’nin enerji kaynaklarının olduğu nokta. 2016’dan itibaren ABD destekli PYD teröristlerinin hakimiyeti var. Bölgenin gerçek sahipleri ise aşiretler.

ABD 7 yıl önce PYD’yi Suriye’nin kuzeyine iyice yerleştirdikten sonra Deyrizor’a yani güneye doğru hamle yapmıştı. Bölgenin gerçek sahipleri olan Arap aşiretler bugün ayaklanmış durumda. PYD’ye karşı savaşıyorlar.

PYD, yıllar önce aşiretlerin ağırlıkta olduğu noktalara ABD desteğiyle girdiğinde, aslında bugün yaşanacak olan sıkıntılar, o tarihte ön görülmüştü. Çünkü Suriye’de aşiretler, başlarında belirgin bir güç ister. O güç devlettir. Devlet Esat ise Esat’tır. Ama dışarıdan ithal edilmiş, dayatılmış güce güç, demezler, onun bayrağı altında rahat durmazlar.

Bugün aşiretlerle PYD arasındaki çatışmanın özü budur. PYD, ABD’nin himayesinde Suriye petrolüne nöbetçilik yapmak için girdiği Deyrizor’da başına ciddi bir bela almıştır. Kaldı ki Esat rejimi ile Rusya da mevcut durumda PYD’nin karşısında duruyor.

Ancak sahadaki manzara bu kadar net değil, denklem biraz karışık. Çünkü PYD’ye karşı savaşan aşiretler, PYD’nin karşısında yer alan Esat rejimiyle de gerginlik halinde. Bu durum, bölgedeki hakimiyet savaşıyla izah edilebilir.

PYD’yle çatışan aşiretler, yeniden Esat’ın boyunduruğuna girecekse, bu sulh yoluyla olamaz.

Deyrizor çölünün kurallarına göre hakimiyet kurmayı amaçlayan taraf, bunu ancak kan dökerek gerçekleştirebilir. Yani Esat rejimi, hem PYD’yi hem de onlara karşı ayaklanan aşiretleri hizaya sokmalıdır.

Suriye’nin kuzeyinde Esat güçleri, Rusya, ABD destekli PYD teröristleri ve Arap aşiretlerin yanı sıra bir aktör daha var. O da Suriye ulusal savunma kuvvetleri. Yani İran.

Trump döneminde Irak’ta öldürülen İranlı Kasım Süleymani’nin Suriye’de kurduğu milisler.

Aşiretlerin, PYD ile; rejimin aşiretlerle çatıştığı bir süreçte, İran destekli Suriyeli milisler de Şam’a baş kaldırmış durumda. Haseke merkezli İran yanlısı milislerin komutanı Abdülkadir Hamo, Esat’a isyan ettiğini duyurdu.

Yani bu karışık denklemde ortaya bir de “Esat’ın Wagner’i” olarak tanımlanan ayrı bir güç daha çıktı. Belli ki Suriye’nin kuzeyindeki kavga bir süre daha devam edecek.

Gelelim Suriye’nin en güneyine. Süveyda kentine. Ürdün sınırında Dürzilerin yoğun olduğu bir yer burası. Esat’a bağlılardı. Ancak bu bağ koptu. Dürziler kendi bayraklarını bile hazırlayıp, Süveyda’daki kamu binalarına asmaya başladı. Dürzilerin en büyük destekçisi İsrail ile ABD.

ABD Temsilciler Meclisi'nin Orta Doğu ve Kuzey Afrika Dışişleri Komitesi Başkanı Cumhuriyetçi Temsilci Joe Wilson ile Demokratların temsilcisi Brendan Boyle, Suriye’deki Dürzilerin lideri Şeyh Hikmet el Hicri ile ayrı ayrı görüşmeler gerçekleştirdi.

Dürzi lider ABD’ye davet edildi. ABD Dışişleri aynı gün Esat rejimiyle ilişkilerin kesinlikle normalleştirilmeyeceğini aksine yaptırımların ısrarla sürdürüleceğini duyurdu.

Peki bu nasıl yorumlanıyor? Kuzeyde çok aktörlü gerginlik devam ederken ABD güneyde Dürziler üzerinden yeni bir planı hayata geçiriyor, denilebilir. Suriye’nin toprak bütünlüğü Deyrizor’da ABD’ye rağmen korunmaya çalışılsa da, ABD başka bir yerden delik açabiliyor.

Ermenistan piyon, asıl sorun İran... Taha Dağlı yazdıDünya

Kerkük'te gerginliğin kodları... Taha Dağlı yazdıGündem

Fidan'ın Moskova ajandasında PKK da vardı... Taha Dağlı yazdıGündem