10 soruda Zengezur

Azerbaycan'ın Karabağ Zaferi'nin ardından Ermenistan'la başlayan barış sürecinin en önemli başlıklarından biri olan Zengezur'da sıra somut adımlara geldi. Türkiye ve Azerbaycan'ın birlikte çalıştığı projede ilk temel atılıyor. Türk dünyası ve Çin'e uzanan ticaret yolları için büyük önem taşıyan projenin detaylarını ve son gelişmeleri 10 başlıkta bir araya getirdik. 

* Zengezur Koridoru nereden geçiyor?

Azerbaycan'a bağlı Nahçıvan Özerk Bölgesi ile Ermenistan arasındaki sıra dağların bir parçası olan Zengezur Dağı'ndan adını alan bölgenin diğer tarafında, kesin bir zaferle Azerbaycan toprağı olan Karabağ yer alıyor. Koridorun Ermenistan bölümünün doğusunda Bakü'ye uzanan Mincivan ve Horadiz bulunuyor. Batısında ise Nahçıvan'dan Iğdır'a uzanan Ordubad ve Velidağ kentleri var .

* Türk dünyasına koridor fikri ilk ne zaman gündeme geldi?

Türkiye-Azerbaycan arasında karayolu bağlantısı kuracak bir koridor fikrinin geçmişi 1920 yılına kadar gidiyor. Bu amaçla bir koridor 1921 yılında Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında imzalanan Dostluk ve Kardeşlik Antlaşması'nın en önemli maddelerinden biriydi. Ancak Zengezur Koridoru 2020 Karabağ Savaşı'nın Azerbaycan tarafından kazanılmasının ardından Azerbaycan ve Ermenistan arasında imzalanan ateşkes antlaşmasının 9. maddesi ile somutluk kazandı.

* Koridorda hangi ulaşım hatları yer alacak?

Ankara’dan başlayan demiryolu hattı Kars üzerinden Nahçıvan’a bağlanıyor. Zengezur Koridoru, Nahçıvan ile Azerbaycan arasındaki 43 kilometrelik mesafeyi kapsıyor. Koridorun açılmasıyla birlikte inşa edilecek demiryolu Ankara ve Bakü'yü doğrudan birbirine bağlıyor. Koridor; demiryolu ile birlikte karayolunu da içeriyor. Azerbaycan yönetimi, Zengezur'a bağlanacak Ahmetbeyli-Horadiz-Mincivan-Ağbend otoyolunu inşa ediyor.

 * Türkiye hangi hatları inşa ediyor?

Türkiye hattın, Nahçıvan'daki Velidağ bölümüne kadar olan 158 kilometrelik hattı yeniliyor. Buradaki hat Ermenistan sınırına uzatılıyor. Türk firmalar hem karayolu, hem de demiryolu yapımını gerçekleştiriyor. Dilucu, Iğdır ve Kars’a uzanan 224 kilometrelik hattın ihalesi de yapıldı.

* Hattın yönetimi kimde olacak?

Nahçıvan ve Azerbaycan hat boyunca iletişim ağları inşa edecek. Azerbaycan hattaki gümrük işlemleriyle ilgili de çalışmalarını sürdürüyor. Gümrüklerle ilgili Azerbaycan'dan yapılan son açıklamada geçiş noktalarında gümrük binaları inşa edildiği, yakın gelecekte Azerbcaycan'ın tüm gümrüklerle ilgili çalışmalarını tamamlayacağı bildirildi.

* Ermenistan Zengezur'a nasıl yaklaşıyor?

Zengezur Koridoru'nun açılması, Karabağ Zaferi'nin ardından Azerbaycan ve Ermenistan arasında yapılan ateşkes anlaşmasının maddeleri arasında yer alıyor. Ankara ve Bakü, kalıcı barışın sağlanması ve koridorun açılmasının Ermenistan halkının da yararına olacağını her fırsatta dile getiriyor.

* İran koridora nasıl yaklaşıyor?

Ermenistan ile süreç devam ederken koridorun İran'dan da geçmesi gündeme gelmişti. İran yönetiminin çeşitli kademelerinden “bölgede jeopolitik her türlü değişiklik güvenliği tehdit eder” yönünde açıklamalar yapılmıştı. Ankara'nın ise İran'a olası koridor için “kazan kazan” bakış açısıyla alternatifler önerdiği belirtiliyor.

* Hatla birlikte bölgede hangi ülkeler hangi avantajlara kavuşacak?

Zengezur Koridoru hayata geçtiğinde Türkiye ile Azerbaycan arasında kara ve demiryolu ulaşımının yanı sıra Türkiye-Rusya arasında da Azerbaycan üzerinden kesintisiz hat açılmış olacak. Koridor Gürcistan için de büyük önem taşıyor.

*Zengezur Kuşak-Yol için neden avantajlı?

Zengezur Çin’in Kuşak Yol Projesi’nin Orta Koridoru’nda yer alıyor. Hat toplamda 4.256 kilometrelik demiryolunu kapsıyor. Çin mallarının Orta Koridor üzerinden Batı'ya taşınması zaman açısından büyük avantajlar sağlıyor. Zengezur Koridoru ise bu hat üzerinde transit geçiş bakımından önemli bir konumda.

*Proje ne zaman hayata geçebilir?

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, koridorun en geç 2028’de aktif hale gelebileceğini söyledi.

[email protected]

Kaynak: Web Özel