Sayfalar mazide kalıyor! Kitabı dinlemek okumak sayılır mı?

Sesli kitap uygulamaları ABD ve Avrupa'da yayıncılık sektöründeki yerini sağlamlaştırıyor. İlk başlarda görme engelliler için tasarlanan uygulamalar dijital platformların büyümesine paralel bir şekilde bütün kitap meraklılarını kapsayacak şekilde gelişiyor. Akıllı telefonlar, tabletler, e-kitap okuyucuları ve diğer cihazlar için geliştirilen okuma uygulamaları büyük ve çok yer kaplayan kütüphaneleri de tahtından indiriyor. Yayınevleri, kitap satış uygulamaları, ulusal kütüphaneler, okurların kitaba erişimini sağlayan her platform sesli kitap uygulamalarına yatırım yapıyor. ABD'de yayınlanan Wall Street Journal, (WSJ) yayıncılar ve sosyal medya içerik üreticilerinin sesli kitap deneyimlerini paylaşırken, Haber Global Web Özel'e değerlendirmelerde bulunan yazar ve yayıncılar da Türkiye'de kendi deneyimlerini anlattılar.
"Okunmak için yazılmış, ya da tasarlanmış bir sanat eserini amacının dışında, başka bir biçemde tüketmek, ya da onunla ilişki kurmak çok tercih ettiğim bir şey değil" diyen yazar ve yayıncı Ferhat Uludere'nin açıklamaları şöyle:

'İLK TERCİHİM DEĞİL'

"Kitap dinlemek öncelikli tercihim olmasa da bu bir gerçek artık günümüzde. Bu gerçekten kaçamayacağımı çok önceleri biliyordum ve bu yüzden de sesli kitaba direnenler tarafında yer almadım. Bir kitabın tam olarak anlaşılması için okunması gerektiğini düşünüyorum. Çünkü dinlerken karşılaştığımız dış uyaranlar hikayeyle aramıza gidiyor ve ister istemez dikkatimizi dağıtıyor. Bu dış uyaranları engelleseniz bile bu kez başka bir uyaran ile karşılaşıyorsunuz, bu uyaran tabii ki seslendiren kişi ya da kişiler…"

OKUMAK GİBİ DEĞİL

"Kitabı okurken yarattığınız dünyanın mahremiyeti seslendiren tarafından yıkılmış gibi geliyor bana. Kitap okurken zihnimde oluşan sesler, mimikler, jestler yerini başka birinin sesine bırakıyor… Bu da kitap okurken de hayal kurarken de tercih etmeyeceğim bir biçim. Bu itirazlarıma rağmen kitap dinliyorum. Özellikle okuduğum ve daha sonra yeniden okumaya zaman bulamadığım kitapları dinliyorum. Bunu yaparken de şunu hiçbir zaman unutmuyorum. Mesela Suç ve Ceza’yı dinlerken kendimi kitabı okuyor gibi düşünmüyorum. Bir romanın, farklı bir uyarlaması ile karşı karşıya kaldığımı biliyorum."

RADYO TİYATROSU GİBİ

"Bir kitabın sinema, tiyatro, radyo tiyatrosu uyarlamaları nasılsa bence sesli kitap da öyle değerlendirilmeli. Bir kitap değil bir uyarlama olarak. Belki zaman tartışmayı başka bir boyuta taşıyabiliriz. Neticede sesle dinlenen bir kitabı tartışmak bir basılı bir romanı tartışmak değildir, farklı bir sanatsal materyali tartışmaktır."

KENARINA NOT ALINMAZ

Epos Yayınları'nın sahibi Serdar Kayaoğlu, sesli kitabın artık yayıncılık sektöründe kaçınılmaz bir gerçeklik olduğunu belirterek şu açıklamaları yaptı: "Teknolojik olarak sesli kitap kaçınılmaz bir şey. Teknolojiden diğer alanlardan kaçamadığımız gibi sesli kitaptan kaçamayız. Bu durumun ticari bir tarafı var. Ticari olarak yayıncılığı ilgilendiren bütün sektörlere katkı sağlayabilir. Yayıncıların bu teknolojik sürece dahil olmaları gerekiyor." Sesli kitapta geleneksel kitap okurları için bazı handikaplar olduğunu belirten Serdar Kayaoğlu, "Geleneksel okur okuduğu kitapta ilgisini çeken satırların altını çizer, sayfa kenarlarına notlar alır. Bu durum sesli kitapta mümkün değil" dedi.

PİYASADA HAKİM OLDU

WSJ'ye deneyimlerini anlatan yazar ve yayıncılara göre sesli kitap dinlemek beyinde okuma eylemi sırasında uyarılan bölgeleri etkiliyor. Manhattan's Mysterious Bookshop'un yayıncısı ve sahibi Otto Penzler, "Okuduğunuzu söylemek etik dışı değil. Yani 'kitabı okumadım ama filmini izledim' gibi değerlendirilemez" dedi. Öte yandan sesli kitap ticari olarak da büyüyor. HarperCollins Publishers'ın İcra Kurulu Başkanı Brian Murray'e göre sesli kitaplar e-kitap satışlarını bile geride bıraktı.

[email protected] 

Kaynak: Web Özel