ABD'den kritik analiz! Karadeniz'de destek verilmeli

ABD dış politikasında etkin olan Atlantic Council'de yayınlanan ve Amerikan donanması kaynaklarına dayandırılan analizde Birleşik Devletler'in, NATO'nun ve Batı dünyasının Türkiye'nin çabalarına destek vermesi ve takdir etmesi gerektiği ifadesine yer verildi.

“Batı, Rusya'nın Karadeniz'i kontrol etme hamlelerine karşı Ukrayna ve Türkiye'yi desteklemeli” başlıklı analiz yazısında Türkiye'nin İsveç'in üyeliğine yeşil ışık yakmasının ardından Baltık Denizi'nin bir “NATO gölüne dönüştüğü” yorumunda bulunuldu. Yazıda “Baltık bölgesinin kaybedilmesinin ardından Rusya tüm deniz manevra gücünü Karadeniz'e yoğunlaştırdığı için NATO'nun doğu kanadını güçlü kılabilmek adına hem Ukrayna hem de Türkiye desteklenmeli ve donatılmalı” ifadesine yer verildi.

RUSYA 2018'DE OFANSİF STRATEJİYE GEÇTİ

ABD donanma kaynaklarına dayandırılan analize göre, Rusya henüz Ukrayna ile savaşmadan önce, 2018 yılında Kırım ile Rus ana topraklarının arasında bulunan Kerç Boğazı'ndaki deniz sahanlığını kendi aldığı kararla genişletti. Kararın ardından Boğazı kullanan Ukrayna gemilerine de geçiş öncesi kontrol zorunluluğu getiren Rusya'nın bu hamlesini uzmanlar “Ukrayna'yı denizlerdeki serbest ticaret hakkından koparma, ana ticari limanlarını abluka altına alma ve gelecekte Karadeniz'in tamamında bu tutumunu devam ettirme” olarak yorumlamaktalar.

KARADENİZ'DE BİR YILDA 197 TATBİKAT

ABD Donanma raporlarına göre yalnızca 2019 yılında Rusya'nın Karadeniz Filosu bölgede 197 deniz tatbikatı gerçekleştirdi ve bu tatbikatların yüzde 80'i saldırgan nitelikliydi. Raporlara göre tatbikatlar özellikle Rusya'nın hakimiyetindeki Kırım Yarımadası'nda gerçekleştiği için Ukrayna deniz ticari gemileri aylar süren bu süreçte Karadeniz'in kuzeyini ve kuzeybatısını kullanamadı. Raporlardaki bilgilere göre Rusya'nın tatbikatlarını doğal kaynaklar bakımından zengin ve Ukrayna'ya ait münhasır ekonomik bölgelerde gerçekleştirmesi Ukrayna ekonomisine ayrıca zarar verdi.

TÜRKİYE KENDİSİNİ RUS GÖLÜ İÇİNDE BULABİLİR

Analiz yazısında Türkiye'ye özel bir yer de verilmekte. Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başladığı günlerde Türkiye'nin Montrö Boğazlar Sözleşmesi gereği Boğazlar bölgesini savaş gemilerine kapaması sayesinde Rusya'nın Odessa kentinde sıkıştığı yorumunda bulunuldu. ABD'li uzmanlara göre Rusya, Karadeniz'deki en az dört ileri teknolojiye sahip denizaltısı, iki son jenerasyon askeri firkateyni, on büyük çıkarma gemisi ve çok sayıda kıyı savunma gemisiyle halen etkin bir güç olarak varlığını sürdürüyor. ABD'li uzmanlar ise bu durumun Türkiye'ye nasıl tehdit oluşturduğunu şu cümlelerle dile getiriyorlar:

"Eğer Rusya, Ukrayna'yı Karadeniz'den bütünüyle koparırsa Türkiye kendisini bir 'Rus gölü' içerisinde bulacak ve Rusya'nın Karadeniz'deki serbest ticaret karşıtı eylemleri Türkiye'nin kıyılarına kadar uzanacak. Bu durum Karadeniz'deki üç NATO üyesi ülke olan Türkiye, Bulgaristan ve Romanya'yı da tehdit ediyor.”

TÜRKİYE-UKRAYNA-ROMANYA İÇİN YENİ STRATEJİ

Analiz yazısında Türkiye'nin, Karadeniz'deki Rus askeri yapılanması karşısında Ukrayna'nın NATO üyeliğine kuvvetli destek vermesinin ittifak için kritik öneme sahip olduğu yorumuna yer verildi. Yazıda ABD donanmasında NATO'nun bölgedeki yapılanması için de yeni bir alternatif stratejisi düşünüldüğü bilgisi de paylaşıldı. Buna göre Ukrayna'nın NATO tarafından desteklenen kara gücü, Romanya'nın hava savunma gücü ve Türkiye'nin deniz gücü bir arada Rusya'nın NATO'ya karşı Karadeniz'deki saldırganlığının önüne geçebilirler. Analizde Türkiye hakkında şu ifadelere yer verilmekte:

“NATO tarafından Türkiye'de bu yıl gerçekleştirilen ankette Türk halkının yüzde 76'lık kesiminin NATO'yu desteklediği yüzde 58'lik kesiminin de Rusya-Ukrayna Savaşı'nın Türkiye'nin güvenliğini kötü yönde etkilediğini düşündüğü ortaya çıktı. Ankara ayrıca Rusya'nın Karadeniz'deki ablukasını kaldırarak ve Ukrayna limanlarının küresel ticari açılımını sağlayarak hem Batı dünyasından hem de Güney yarımküreden destek almak, kendi bölgesinde de bölgesel güç olarak varlığını arttırmak istiyor. Uzmanlara göre NATO'nun diğer üyeleri de bu çabaları desteklemeli. Eğer NATO Türkiye'nin hali hazırdaki çabalarına yeterli desteği vermezse Ankara'daki 'Batı Türkiye'nin güvenlik endişelerini anlamıyor' kaygısı da haklı çıkar.”

RUSYA'YI ANCAK TÜRKİYE İKNA EDEBİLİR

Analiz yazısında ABD'li donanma uzmanları Türkiye için “Boğazları Rusya'ya kapatması, Kiev ile savunma sektöründe işbirliği içinde olması ya da Tahıl Koridoru Anlaşması'nı başarması gibi sebeplerden dolayı daha çok takdir edilmeli” ifadesini de kullanmaktalar. Yazıda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in bu ay içinde gerçekleşmesi beklenen görüşmesinin de “küresel bir şans” olduğuna değinilirken Karadeniz'de ekonomik özgürlük ya da malların serbest dolaşımı gibi konularda Rusya'yı ikna edebilecek tek ülkenin Türkiye olduğunun altı çizildi. Analiz yazısında ayrıca ABD'li donanma yetkililerinin Türkiye ve Ukrayna'ya F-16 savaş uçakları verilmesi düşüncesinde oldukları bilgisine de yer verildi.

emre.ozturk@haberglobal.com.tr

Kaynak: Web Özel