İncil tabletleri Irak'a geri döndü

Yıllar önce Irak'tan yağmalanarak ABD'ye kaçırılan antik Mezopotamya eserlerinin Bağdat yönetimi tarafından geri alınması, kaçırılan eserleri için yıllardır İngiltere'ye karşı hukuk mücadelesi veren Türkiye ve Yunanistan için umut oldu. Yaklaşık 17 bin yağmalanmış eserden oluşan hazine Irak'a iade edilirken, bunun tarihi eserler alanındaki en geniş kapsamlı iade işlemi olduğu belirtiliyor. On binlerce antika eser arasında, dünyanın en eski ve en önemli antik medeniyetlerinden biri olan Mezopotamya'dan kaçırılan eski çivi yazısı tabletler ve kil mühürler de yer alıyor.

HALKA GÜVEN VERDİ

Paha biçilmez antik eserler şu anda Irak Kültür Bakanlığı'nda tutuluyor. Irak Kültür Bakanı Hasan Nadhem, New York Times'a verdiği röportajda "Bu sadece binlerce tabletin Irak'a geri dönmesiyle ilgili değil, Irak halkının kimliğiyle ilgili bir gelişme. İade işlemi Irak halkına güvenini de geri kazandırıyor" dedi. İade edilen eserler Cornell Üniversitesi İncil Müzesi'nde tutuluyordu. Müze, sanatsal ürünler satan Hobby Lobby'nin sahibi ve aynı zamanda Evanjelik Hıristiyan olan Green Ailesi tarafından kurulmuştu.

AMAÇ İNCİL'İ TAMAMLAMAK

İncil'in anlatısını, tarihini ve etkisini ön plana çıkarmayı amaçlayan İncil Müzesi, Eski Ahit'teki olayların bağlamı olarak antik Mezopotamya eserlerini sergiliyor. Cornell Üniversitesi koleksiyonunda bulunan yağmalanmış tarihi eserlerin geri kalanı ise 2000 yılında bir Amerikalı koleksiyoncu tarafından bağışlanmıştı. O dönemde birçok kişi, eserlerin kökeniyle ilgili iddialar dile getirirken; eserlerin Garsana adlı antik bir Sümer kentinden geldiği belirlenmişti.

SAVAŞLARDA KAÇIRILDI

Eserlerin Irak'ta onlarca yıldır devam eden kanlı çatışmalar sırasında yağma ve hırsızlık sonucu elde elde edildiği düşünülüyor. Satın alanların, eserlerin kanlı tarihi hakkında ne kadar bilgi sahibi oldukları belirsiz ancak Irak'taki çatışmalar sırasında çalınan eserlerin birçoğu dünyanın dört bir yanındaki ünlü müzelerde sergilendi. Hobby Lobby, eserlerinin kökenine ilişkin araştırmadaki ihmalkarlığı nedeniyle 2017 yılında ABD Adalet Bakanlığı tarafından 3 milyon dolar para cezasına çarptırıldı. Adalet Bakanlığı'nın şikâyetinde ülkeye yeni iade edilen antikaların birçoğuna özel olarak yer verildi.

TÜRK SERAMİĞİ DETAYI

İncil Müzesi'nin koleksiyonu incelendiğinde, binlerce nesnenin şüpheli menşeli olduğu belirlendi. ABD Adalet Bakanlığı, antik eserlerin Ortadoğu'daki şüpheli antika satıcılarından oluşan bir ağla ilişkili olduğunu tespit etti. Hobby Lobby tarafından satın alınan birçok nesnenin "Türk seramik karoları" etiketiyle gönderildiği ortaya çıktı.

ÖLÜ DENİZ PARŞÖMENLERİ

Bu süreçte, İncil Müzesi'nde sergilenen en önemli eserlerin birçoğu incelemeye alındı; bunların arasında Ölü Deniz Parşömenleri'nin parçaları olarak işaretlenen parçalar da vardı. Yapılan incelemeler sonucunda bunların sahte olduğu anlaşıldı. Hobby Lobby Başkanı Steve Green, müze için geniş bir antik eser koleksiyonu satın almadan önce, antikaların orijinalliğini veya menşeini belirlemek için bir şey yapmadıklarını söyledi.

ATİNA'YA TÜRK DESTEĞİ

Antik eserlerin iadesi konusunda en önemli tartışmalardan birini de Atina'dan kaçırılan Parthenon Mermerleri ile ilgili süreç oluşturuyor. Partenon Mermerleri, 19. yüzyılda ülkenin Osmanlı hükümdarıyla anlaşma yaptığını iddia eden İngiliz soylu Lord Elgin tarafından Atina'dan kaçırıldı. O zamandan beri pek çok tarihçi, Lord Elgin'in mermer heykelleri İngiltere'ye götürmek için yaptığı anlaşmanın yasal dayanağının olmadığını ve dolayısıyla geçersiz olduğunu gösteren kanıtlar buldu. “Uluslararası Miras ve Tarihi Yapı Koruma: Dünyanın Geçmişini Kurtarmak” adlı kitabın yazarı Prof. Dr. Zeynep Aygen, “İtalyanca belge kesinlikle bir ferman değildir; bunun bir ferman olarak kabul edilmesinin imkanı yoktur” diyerek Atina'nın iade girişimlerine destek verdi. 

[email protected] 

Kaynak: Web Özel