Vatandaşın cebini kemiren sistem

Gıda ürünleri tarladan, sofraya gelene kadar fahiş zamlanmaya, aracı ve tüccarlar ise cebini doldurmaya devam ediyor. Çarpık sistem nedeniyle hem vatandaş hem de çiftçiler mağdur olurken, son veriler ise  bazı gıda ürünlerinde üretici ile market fiyatları arasında yüzde 200'lük fark olduğunu gözler önüne serdi. Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nin yayımladığı son rapordan yansıyanlar, gıda sektöründeki rantçı çarkı bir kez daha gözler önüne sererken, Ramazan Ayı itibarıyla "üretici- market" arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 208 ile kuru fasulyede görüldü. Hem çiftçiyi hem vatandaşı canından bezdiren fahiş artışında, diğer bakliyat ürünlerindeki durum da dikkatlerden kaçmadı.  

BAKLİYAT VURGUNU!

Martsonu itibarıyla üreticiden 33.29 TL'ye alınan kuru fasulye, markette yüzde 208 zamlı olarak, 102.53 TL'ye etiketlenirken; üreticiden 31.56 TL'ye satın alınan nohut ise yüzde 206.8 artışla markette 96.82 TL'ye satıldığı ortaya çıktı. Kırmızı Mercimek'te de benzer tablo oluştu. Üreticiden 22,94 TL'ye alınan kırmızı mercimek, marketlerde yüzde 186 fiyat farkı ile 65.61 TL'ye satılırken; patates ve soğan ise üreticinin fiyatından yüzde 93 daha yüksek rakama raflarda yer aldı.  

LİMON UN TADI KAÇTI!

Mart ayında markette 39 ürünün 30’unda fiyat artışı, 9’unda fiyat azalış görüldü. Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 53.7 ile limon oldu. Limondaki fiyat artışını yüzde 38.8 ile patates, yüzde 19.8 ile elma, yüzde 19.5 ile sivri biber takip etti. Öte yandan markette fiyatı en çok azalan ürün ise yüzde 8 ile maydanoz oldu. Maydanozdaki fiyat düşüşünü yüzde 6.7 ile ıspanak, yüzde 5.9 ile marul ve kuru incir izledi. Üreticide ise en çok fiyat düşüşü yüzde 23.4 ile beyaz lahanada görüldü. Kuru fasulye ve nohutun 3.1 kat, kuru kayısı 3 kat, kırmızı mercimek 2.9 kat, yeşil mercimek 2.7 kat fazlaya satıldığı belirlendi. 

ZİRAAİ DON ETKİSİ

Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar ise Mart ayında yaşanan doğal afet ve bayram öncesi oluşan talebin, bazı ürünlerin fiyatını etkilediğini belirtirken, "Geçtiğimiz günlerde yaşanan don sebebiyle narenciye bahçeleri dondan zarar gördü. Piyasadaki ürünün azalmasıyla da sezon boyunca düşük seyreden limon fiyatları arttı. Çukurova bölgesinde yaşanan don sebebiyle erkenci çeşitlerde yüzde 50, 60 oranında zarar olduğu tahmin ediliyor. Yeşil soğan ve ıspanakta kar yağışı sebebiyle seralar yıkıldı, ürünler açıkta kalarak bozuldu. Arz azaldığı için de fiyatlar yükseldi. Bafra bölgesinde kışlık sebzelerde geçtiğimiz aylarda yaşanan sel ve kar yağışı nedeniyle çoğu üründe bozulmalar yaşandı" dedi.

HAL YASASI ÇIKMALI

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener ise bir türlü hayata geçmeyen perakende ve hal yasası gündeme getirirken, şu uyarılarda bulunuyor: "Gıda üretim, nakliye ve satış şartlarında köklü değişim yapılırsa enflasyonun önüne geçilir. Devlet, bazı tarım ürünlerinde devlet taban ve tavan fiyatı koyabilir. Mutlaka zincir market alımları denetlenmeli. Bu marketler kanalıyla yapılan alımlar ele alınmalı. Üretim ve arz tarafında başta sözleşmeli tarım olmak üzere yeni düzenlemeler gündeme gelmeli." 

mert.inan@haberglobal.com.tr 

Kaynak: Web Özel