Türkiye'de, Almanya'da, ABD'de sel felaketlerinin nedeni ne? '400 yılın rekoru...'

Türkiye'de Batı Karadeniz bölgesinde etkili olan ve AFAD'ın son açıklamasına göre 82 vatandaşımızın yaşamını yitirdiği sel felaketinde pek çok farklı etken gibi küresel ısınma ve iklim değişikliği de etkili oldu.

Bu çıkarımı yapmak için gezegenimiz Dünya'nın geneline, özellikle de Kuzey Yarımküre'ye bakmakta fayda var. Bilindiği üzere Batı Karadeniz'deki sel felaketinden kısa bir süre önce azgın sular, Avrupa'yı da derinden yaralamıştı.

ÇARPICI VERİ: 400 YILIN REKORU!

Özellikle Almanya ve Belçika'da can kayıplarına ve çok ciddi maddi hasarlara neden olan sel felaketinin anlık sebepleri kadar felakete yol açan büyük çaplı etkenler de araştırılıyor. Bilim insanları bu noktada çarpıcı bir veriye ulaştı.

Buna göre Ahr and Erft nehirlerinde taşkınlara sebep olan rekor yağış oranı son 400 yılda görülen en yüksek orandı. Yağışın en etkili olduğu 24 saatte yoğunluk 8.89 santimetreye ulaşmış. Bu, bölgeye ancak 400 yılda bir böyle bir yağışın düşeceğini gösteriyor.

Ancak bilim insanları araştırmanın bağlantılı bir diğer noktasında şöyle bir tespitte de bulundu: Böylesi ender görülen bir hadise artık o kadar da “nadir” olmayacak. Bu çapta bir felaketin yaşanma ihtimali 100 yıl önceye göre 9 kat artış gösterdi.

SICAKLIK İKİ DERECE YÜKSELİRSE

Yapılan uyarı ise uzun bir süredir iklim aktivistleri ve bilim insanlarının altını çizdiği konudan farklı değil. Paris İklim Sözleşmesi de aynı amaçla imzalanmıştı. Karbon emisyonu değerlerinin global çapta dramatik bir şekilde düşürülmesi gerekiyor. Bu yapılmazsa Dünya'daki sıcaklığın 2 derece daha yükselmesi haline böyle felaketlere tanıklık etme ihtimaliz çok daha artacak.

Araştırma zaten 9 kat daha fazla olan bu ihtimalin 1.2 ila 1.4 kat daha artacağını söylüyor.

Söz konusu araştırmaya katkıda bulunan Uluslararası KızılHaç/Kızılay İklim Merkezi Direktörü Maarten van Aalst, “Bu hala nadir bir doğa olayı ancak her geçen gün daha çok hazırlıklı olmamız gereken bir afet” diyor.

Araştırmacılar ayrıca, küresel ısınmanın, yağışın yoğunluğunu ve miktarını yüzde 3 ila yüzde 19 oranında artırdığını buldular. Dünya'daki sıcaklık 2 derece yükselirse yoğunluk yüzde 0.8 ila yüzde 6 artış gösterecek. Aslında her iki bulgu da, iklim değişikliğinin temel gerçeği olan “daha sıcak hava daha fazla nem tutar” gerçeğiyle uyumlu bulgular.

Çoğu Almanya'da olmak 220'yi aşkın insanın yaşamını yitirdiği felaketin bir benzeri, ABD'de de yaşanmakta. ABD'nin Tennessee eyaletini vuran sel felaketinde en az 22 kişi hayatını kaybetti, onlarca kişi ise hala kayıp.

ABD'DE DE TARİHE GEÇEN YAĞIŞ

Ülkede etkili olan Henri Fırtınası, ABD'nin kuzey doğusunu derinden etkiliyor. Humphreys kasabasına cumartesi günü 24 saat içerisinde 43 cm yağı düştü. Bu Tennessee'de bir günde yağan en yüksek oranda yağış olarak kayıtlara geçti. Bununla birlikte Japonya'da, Kamerun'da ve İtalya'da da yakın zamanda görülen yoğun yağışlar, sel ve taşkınlara neden oldu.

ABD'nin batısı ise yakın zamanda yangınlarla da boğuşmaktaydı. Aynı şekilde Türkiye'de de sel felaketinden önce ülkenin güneyinde orman yangınları etkili olmuştu. Hatta hatırlanacağı üzere Avrupa'nın güneyi; İspanya, İtalya ve Yunanistan da yangınlara karşı yoğun bir mücadele vermişti.

İtalya'da Sardinya Bölge Valisi Christian Solinas, olağanüstü hal ilan ederek “Bu emsali olmayan bir felaket” ifadelerini kullanmıştı.

İLGİLİ HABER

İtalya ve Yunanistan da alevler içinde...

Avrupa'nın güneydoğusu 1980'lerin ortasından bu yana en sıcak yazı yaşamakta. Jet akıntısı da bu durumu körüklüyor. Jet akıntısının sınırında, çarpıcı bir şekilde orman yangınlarının etkili olduğu bölgede, mevsim normallerinin yaklaşık 10 derece üzerinde değerler görülmekteydi.

Bu akıntı da ısı kubbesi oluşturmakta. Isı kubbesi şöyle oluşuyor: Isınan hava yükselmeye çalışırken yüksek basınç onu aşağıda tutuyor ve böylece hava daha sıcak hale geliyor. Bu alanda sıcak hava bir kubbe gibi etkili oluyor. Isı kubbeleri iklim değişikliğinin önemli sonuçlarından biri olarak gösterilmekte.

Doğa'nın ona karşı yapılan hatalara uyum sağlayıp, yaşamı adapte olarak devam ettirmek için gösterdiği tepki, bizler için her geçen gün daha tehlikeli hale gelen ortamın değişmesi için şart.

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr

Kaynak: The New York times, BBC, Reuters, Ekathimerini, ECMWF, wxcharts.com

İLGİLİ HABER

Türkiye, Yunanistan ve İtalya'nın kabusu oldu!

Kaynak: Web Özel