Yıllardır uzayın derinliklerinde su arıyoruz... Ay'da bulunan su neden önemli?

Dünyada hayat olmasının en önemli sebeplerinden biri de su. Suyun gezegenimiz dışında da var olduğu uzun zamandır tahmin edilen bir gerçek. Gözlemlere veya yapılan hesaplamalara göre birçok gök cisminde suyun mevcut olduğu varsayılıyordu.

Dünya'nın doğal uydusu olan Ay da suyun varlığına dair önemli kanıtlar bulunan gök cisimlerinin başında geliyor. Araştırmalar sonucunda bilim insanları Ay'ın kuzey ve güney kutbu ile karanlık derin kraterlerinde buz halinde su bulunduğunu doğruluyorlar. ABD Uzay ve Havacılık Dairesi NASA'nın bir aracının 2020'de kızılötesi teleskop ile yaptığı gözlem sonucunda, Ay'ın Güneş'e bakan kısmında toprağın altında da suya rastlandı. Ancak Çinlilerin yaptığı son çalışma aydaki su varlığını bir kez daha kanıtladı.

Çin'e ait Chang’e 5 isimli Ay gezgini, 2020'de Ay yüzeyinde 2 hafta geçirdikten sonra Dünya'ya dönmüştü. Araç, Ay toprağını delip bazı materyaller toplamıştı. Yaklaşık 1.6 kilogram örnek ile dönen Chang’e 5, çok ilginç keşiflere imza attı. Aracın getirdiği örnekler arasında boncuk büyüklüğünde cam parçaları da bulunuyor. Bu cam parçalarının içerisinde de Çinli araştırmacılar suya rastladılar. Bilim insanları bu suyun ileride Ay'a giden astronotlar tarafından içme suyu, solunabilir hava ve hatta roket yakıtı üretiminde kullanılabileceğini söylüyor. 

Bilim dergisi Nature Geoscience'ta yayımlanan makaleye göre, ay toprağında çok sayıda silikat camdan oluşan boncuklar bulunuyor. Bunların boyutları 10 mikrometre ile birkaç milimetre arasında değişiyor. Bu boncukların, milyonlarca yıl önce ay üzerine asteroitlerin çarpması veya volkan patlamaları sonucu oluşan yüksek ısının ay toprağını cama döndürmesi sonucu oluştuğu varsayılıyor. Bu cam küreleri özel aletlerle inceleyen bilim insanları, su moleküllerine rastladılar.

Su, güneş rüzgarları tarafından ayın yüzeyine taşınan ve toprağa bırakılan hidrojen ile boncukların içinde bulunan oksijen atomları arasındaki kimyasal reaksiyonun sonucu oluşuyor. Ay toprağında çok fazla cam boncuk bulunduğu tahmin ediliyor. Bu boncukların içerisindeki toplam su miktarının ise 270 milyar tonu bulduğu varsayılıyor.

Araştırmacılar, güneş sistemindeki diğer uyduların da böyle bir su deposuna sahip olabileceğini düşünüyor. Pekin'deki Çin Bilimler Akademisi Jeoloji ve Jeofizik Enstitüsü'nde çalışmalar yürüten ve yukarıda bahsi geçen makalenin yazarı Sen Hu, su içeren cam boncuklar hakkında "Belki de güneş sistemimizin ortak bir özelliği ve diğer dünyaları anlamanın bir yolu" diyor.

MARS, EUROPA, GANYMEDE... 

Peki Dünya'nın da yer aldığı Güneş Sistemi içerisinde başka nerelerde su var? En yakın su bulunduğu varsayılan gezegen Mars... Mars'ın Kuzey ve Güney kutuplarında bulunan buzullar uzun yıllardır gözlemlenebiliyor. Mars yüzeyinde yaklaşık 5 milyon kilometrekare buzul bulunduğu tespit edildi. Kızıl Gezegen üzerinde yapılan ölçümlere göre, bir zamanlar Mars üzerinde "sıvı su okyanuslarının" olduğu tahmin ediliyor.

Fotoğrafları geliyor!.. Europa’da yaşam olabilir mi?Yaşam

Jüpiter'in uydularından Europa ve Ganymede'de de devasa okyanuslar olduğu tahmin ediliyor. Yüzeyinde 15-25 kilometre kalınlığında buzullar olan Europa'da, bu buzullarının altında 65 ila 160 kilometre derinliğinde bir tuzlu su okyanusu olduğu varsayılıyor. Yarıçapı 2 bin 634 kilometre olan Ganymede'nin ise yüzde 46'sının sudan oluştuğu öngörülüyor. Ganymede'nin 95 kilometrelik kalın kabuğu altında 100 kilometre derinliğinde bir okyanus olduğu düşünülüyor.

Bunun yanında Satürn'ün uyduları Titan ve Enceladus'un da yüzeyinin altında su olduğu tahmin edilmekte. Ayrıca Titan'ın yüzeyinde "sıvı metan okyanusları" olduğu, daha önce bu gezegene gönderilen Cassini-Huygens uzay aracı ile ortaya çıkarılmıştı. 

Kaynaklar: Wall Street Journal, Insider, Arizona State University, NASA. 

Evrenin dört bir köşesinde su arıyoruz... Bu kez bulduk mu?Yaşam

Kaynak: Web Özel