Bazıları ne yaparsa yapsın sosyal medya onları göstermiyor...
Sosyal medya şirketleri bazı kullanıcıların gönderilerini pek de göstermek istemiyor. Bazen güzel yüz hatlarına sahip olmamak bile arka planda kalmaya neden olabilir. Komplo teorilerini yayıyor olmak da...
Son söyleyeceğimizi ilk başta söyleyelim: Bazen ne yaparsanız yapın internet sizi göstermez. Paylaştığınız fotoğraf veya içerik ne kadar ilgi çekici olursa olsun bilinmez algoritmaların kurbanı olabilirsiniz. Twitter’ı satın alan Elon Musk’ın projelerinden biri uygulamanın algoritmasını yani hangi içeriği kime, hangi zaman diliminde gösterdiğini açıklayacak olması. Bu sözünü tutabilecek mi göreceğiz.
ABD’de Cumhuriyetçi parti üyeleri uzun süredir Twitter’ın paylaştıkları içeriklerin erişimini düşük tuttuğunu iddia ediyor. George Floyd’un öldürülmesi olaylarından sonra başlayan Black Lives Matter (Siyahilerin yaşamı önemlidir) hareketi de TikTok’a benzer bir suçlamada bulunuyor, gönderilerini akışta çok da göstermediğini iddia ediyordu.
GÖNDERİLER SADECE KENDİLERİ TARAFINDAN GÖZÜKÜYOR
2000’lerin başında internette bazı içeriklerin diğerleri kadar gözükmediğini ortaya koymak için ‘shadowban’ (gölge yasağı) kavramı ABD’de ortaya atılmıştı. O yıllarda popüler olan forum sitelerinin yöneticileri bu taktikle trollerin gönderilerinin sadece kendilerine görünür olmasını sağlıyordu.
2000’lerden sonra internetin yolculuğu sosyal medya durağına ulaştı, hal böyle olunca gönderilerin erişimini kısıtlamak çok daha zorlaşmaya başladı. Sosyal medya şirketleri ise böyle bir politikaları olduğunu reddediyor. Instagram’ın CEO’su Adam Mosseri, “Gölge yasağı diye bir şey yok” diyor.
Sosyal medya şirketlerinin bazı gönderileri arka plana attığını ispatlamak zor ama imkansız değil. Bazı internet siteleri erişimi düşürüldüğü iddia edilen gönderileri takip ederek kodlarını inceliyor ve erişimin düşürülüp düşürülmediğini anlamaya çalışıyor.
40 PROFİLDEN 1'İ ARKA PLANDA
Fransa’da yapılan bir akademik çalışma sonrasında 2.5 milyon Twitter profilinden 40 tanesinin gönderilerinin Twitter tarafından arka plana atıldığı ve kimselere önerilmediğini ortaya koymuştu.
Sıradan sosyal medya kullanıcıları da zaman zaman gönderilerinin sınırlandırıldığını ifade ediyor. 10 ABD’liden 1’inde bu kanı var. Vatandaşların çoğu politik görüşlerinden dolayı sosyal medya şirketleri tarafından etkileşimlerinin sınırlandırıldığını düşünüyor.
Bazıları gölge yasağı uygulamasının platformları daha temiz bir yer yaptığını savunuyor. Böylece sürekli olarak propaganda içeriklerine veya dezenformasyona maruz kalınmadığı belirtiliyor. Ancak hangi ifadelerin dezenformasyon olduğuna, hangilerinin olmadığına karar vermek ciddi bir sorumluluk.
Öte yandan yapılan farklı bir ankete göre ABD’li kullanıcıların yüzde 80’i gölge yasağının iyi bir fikir olduğunu düşünüyor.
2019 yılında TikTok’un ‘çirkin yüz ifadeleri’ ve ‘çok fazla kırışıklık’ içeren simaları akışta göstermemek için bir çaba içinde olduğu ortaya çıkmıştı. Fransızların yaptığı araştırmada başka bir sonuç ise gönderileri erişilen kişilerle etkileşimde olan kullanıcıların da zaman zaman Twitter’ın filtresine katıldığını ortaya koydu.
Bu gönderiyi Instagram'da gör
OTOMATİK OLARAK ARAMA SONUCUNU TAMAMLANIYOR
2018 yılında yayımlanan başka bir makalede ise Twitter’ın ABD’de sağcı politikacıların isimleri arama çubuğuna yazıldığında, otomatik olarak arama sonucunun tamamlanmadığını ortaya koymuştu. (Örneğin Donald sözcüğünden sonra Trump’ın kendiliğinden belirmemesi gibi)
Florida eyaleti shadowban’in yasa dışı olması için kanun teklifi hazırlamış, Vali Ron DeSantis yasayı onaylamıştı ancak karar mahkemeden döndü.
İşin gerçeği şu ki sosyal medya şirketlerinin algoritmaları kişileri eğlendirmek ve platformda tutmak üzerine tasarlanmış. Daha fazla erişim almak için gönderilerin altına ne kadar etiket koymak gerektiği veya günün hangi saatinin paylaşım için en iyi saat olduğunun her zaman altın bir kuralı yok.
Bütün büyük sosyal medya şirketleri içerik takibine büyük bir para öderken Facebook’un çatı şirketi Meta’nın toplamda 71 bin 970 tam zamanlı peroneli var. Bu 50 bin kullanıcı başına bir Meta çalışanının düştüğü anlamına geliyor.
Kaynaklar: The Atlantic, Financial Times, Setting the Record Straighter on Shadow Banning (Le Merrer, Morgan, Tredan, 2020)
Kaynak: Web Özel