Türkmen partiler tepkili! Kuzey Irak'ta 'kota' krizi'

Irak'ta terör örgütü PKK varlığına son darbeyi indirmeyi hedefleyen büyük harekat öncesi temaslar hızlanırken, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi de 10 Haziran'da yapılacak genel seçimlere hazırlanıyor. Beklenen harekatta Irak merkezi hükümeti ordusuyla Irak'ın kuzeyinde Barzani'ye bağlı güçlerin de rol oynaması planlanıyor. Bu doğrultuda Türkiye öncülüğünde ortak bir harekat merkezi kurulması da hedefler arasında. Irak'ta bu gelişmeler yaşanırken yerel Hıristiyan gruplar ve Türkmenleri bölgesel yönetimle karşı karşıya getiren bir gelişme yaşandı.

MAHKEME KARAR VERDİ

Irak Federal Mahkemesi 21 Şubat 2024’te Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) meclisinde Türkmenler ve Hıristiyanlar için ayrılan 11 sandalyelik kotayı “anayasaya aykırı” olduğu gerekçesiyle iptal etmişti. Bunun üzerine geçtiğimiz hafta 10 Türkmen siyasi partisi seçimleri boykot kararı aldı. Türkmenlerden önce yerel Süryani ve Keldani partileri de seçimleri boykot edeceklerini açıklamıştı.

İŞTE O PARTİLER

Bağımsız Türkmen Hareketi, Türkmen Islahat Partisi, Türkmen Halk Partisi, Türkmen Kültür Derneği, Türkmen Milli Partisi, Türkmen Demokratik Hareketi, Türkmen Kalkınma Partisi, Türkmen Milli Kurtuluş Partisi, Türkmen Demokrat Partisi, Türkmen Liberal Derneği ile Türkmen Reform Partisi’nin imzaladığı boykot bildirisinde Irak Federal Mahkemesi'nin kararına tepki gösterilerek "Bu yersiz ve zalimce karar milletimizin her ferdinin bedeninde derin bir yara açmıştır" denildi.

YOL HARİTASI

IKBY seçimleri için bağımsız adaylık ve ittifak başvurusu süresi geçen 14 Mart'ta sona erdi. Başvuruların son gününde açıklama yapan IKBY Etnik ve Dini Oluşumlardan Sorumlu Bakanı ve Irak Türkmen Cephesi (ITC) Yürütme Kurulu Üyesi Aydın Maruf, Türkmenlerin 10 Haziran’daki IKBY milletvekili seçimlerine ITC’nin liderliğindeki tek listeyle katılacağını söyledi. Bakan Maruf Türkmenlere ve Hıristiyanlara ayrılan kotayı iptal eden Federal Mahkeme kararına tepki gösterirken, bu açıklamayla boykot kararı alan Türkmenlerin yol haritası belirlenmiş oldu.

BOYKOT BİLGİMİZ DIŞINDA

ITC'nin Türkmenlerin yegane temsilcisi olduğunu vurgulayan Maruf boykot kararının da kendi bilgileri dışında alındığını ifade etti. Bütün Türkmen siyasi partilerle bir liste oluşturmayı düşündüklerini bildiren Maruf, Erbil’deki bazı Türkmen siyasi partilerle Türkmen ileri gelenlerinin bu listede yer alacağını kaydetti. ITC, Irak Yüksek Seçim Komisyonu'na seçim kaydını yaptırdı. Bundan sonraki süreçte ise Türkmenlerin iradesinin yansıtılacağı 34 kişilik bir liste oluşturulacağı öğrenildi.

KRİZE DÖNÜŞMEZ

Türkmen partilerin tepkisine neden olan uygulamanın Irak'ın kuzeyindeki siyasi dengeleri nasıl etkileyeceğini sorduğumuz emekli diplomat Uluç Özülker ise şunları söyledi: "Bugüne kadar zaten Türkmen ve Kürtler arasında bir anlaşma yoktu. Bu bir seçim meselesidir, aralarında anlaşmazlık olabilir ancak bunun ileri bir boyuta taşınacağını düşünmüyorum. Irak fiilen üçe bölünmüş durumda. Erbil ve Süleymaniye arasında da anlaşmazlık var. Kuzeyde bir yeknesaklık yok. Bu koşullar altında oradaki Türkmenler bizim için çok önemli. O yüzden üzerine gidip de derinleştirmek değil, bir noktada uzlaştırmak gerekiyor."

TÜRKMENLER AZINLIK DEĞİL

Siyaset bilimci Hasan Köni ise Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın kısa süre önce Irak'ta temaslarda bulunduğunu hatırlatarak bölgedeki dengelerle ilgili şunları söyledi: "Irak'ta körfeze kadar inen Kalkınma Yolu projesi öncesi büyük bir harekat planlanıyor. Bu süreçte azınlıklar da kendini göstermek istiyor. Irak'ta Hıristiyanlar azınlık grup olabilir ama Türkmenler Müslüman olduğu için azınlık olarak da görülmüyor. PKK operasyonu öncesi oradaki güçlerle belli anlaşmalar yapıldı."

ertan.altan@haberglobal.com.tr 

Kaynak: Web Özel