IQ Testi bilmecesi! Biri zekamızla dalga mı geçiyor?

Türkiye'nin okuduğunu anlamada 81 ülke içerisinde 36. sırada yer aldığını ortaya koyan 2022 PISA araştırmasından sonra, "Uluslararası IQ Testi Şirketi" tarafından yapılan son araştırma akıllarda soru işareti yarattı. 115 ülkenin IQ seviyesinin (zeka seviyesi) incelendiği araştırma sonunda birçok ülkenin zeka seviyesinde artış görülürken, Türkiye'nin önceki yıla göre 1.5 puan düşüş yaşadığı öne sürüldü. 100 farklı ülkeden 1 milyon 691 bin 740 kişinin zeka seviyesinin belirlendiği araştırmada Türkiye’nin büyük kısmının orta zekalı veya alt sınıra yakın olduğu açıklandı. Türkiye adına 42 bin 801 kişiye test yapıldığı duyurulurken, 2024 yılı IQ istatistiği 95.63 puan olarak hesaplandı. En zeki ülkeler sıralaması ise Güney Kore 107.54 puan, Çin 106.99 puan, İran 106.84 puan, Japonya 106.18 puan, Singapur 106.18 puan, Avusturya 102.71 puan olarak şekillendi.

GENETİK ETKİ

Ancak uzmanlar, söz konusu IQ testine ihtiyatlı yaklaştıklarını belirtirken, araştırma sonuçlarını değerlendiren Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Hakan Türkçapar, zekanın psikolojide tanımlanması en zor kavramlardan birisi olduğunu söyledi. Prof. Dr. Türkçapar, "Zeka, bir kişinin; düşünebilme, akıl yürütebilme, çıkarım yapabilme ve yeteneğinin ölçüsüdür. Zeka büyük ölçüde genetik ve yapısal özellikler tarafından belirlenir ancak çevresel şartlar, yetişme koşulları, eğitim-öğretim de, zeka düzeyini etkiler." ifadelerini kullandı.

KESİNLİĞİ YOK!

IQ testlerinin "kesin bilimsel" tabanı olmadığını da dile getiren Prof. Dr. Türkçapar, "Bir toplumu tanımlayabilmek için zeka testi ile o toplumun tamamını ölçmeniz gerekir ki, bu kadar büyük bir çalışma yok. Herhangi bir ırk ya da milletin diğerinden zeki olduğunu gösteren bilimsel bir veri de bulunmuyor. Yıldan yıla 'zeka artıyor' veya 'zeka azalıyor' şeklinde tanımlar gerçeği yansıtmaz."

BÜTÜN MESELE EĞİTİM

Psikolog Prof. Dr. Üstün Dökmen ise PISA 2022 Türkiye Raporu'ndan çıkan sonuçlara dikkat çekerek şöyle konuştu: "Aslında söz etmemiz gereken konu PISA 2022 rapor ve sonuçları olmalı. Yıllardır söylüyoruz; eğitim sisteminin mutlaka değişmesi gerekiyor. Felsefe derslerinin henüz anaokulundan itibaren müfredata alınması elzem. Ülke olarak ezbere dayalı değil, akıl yürütme ve soru sormaya dayalı bir eğitim modeline geçiş olmalı. Ne yazık ki, sorgulamayı temel alan bir eğitim sistemiz yok. Bütün mesele çocuklarımızı nasıl yetiştirdiğimizle ilgili. Odaklanmamız gereken yegane konu eğitim ve müfredat olmalı."

SOSYAL ÇEVRE ETKİSİ

Teknoloji ve Bilim Uzmanı-Yazar Tanol Türkoğlu, tartışma yaratan IQ sonuçlarına ilişkin sorularımızı yanıtlarken, şunları dile getirdi:

"İnsanda zekanın gelişimi pek çok etkene bağlıdır. İçine doğulan sosyal çevreden beslenmeye, solunan havanın temizliğinden beynin bilişsel kullanım şekline kadar onlarca etken zeka gelişiminde rol oynar.  Kolayca odaklanabilen, dikkat bozucu etmenlerin asgari düzeyde kaldığı, derin düşünce (tefekkür) edebilen, olaylara sorgulayıcı refleksle yaklaşabilen, yaratıcı-tasarımcı becerileri sahip bir beyin, zeka üretir. Global anlamda sosyal medya bu konforu bozan en büyük etken."

ESKİŞEHİR EN ZEKİSİ

Öte yandan Zeka Testi Merkezi tarafından yapılan şehirlere göre IQ testi sonucunda Türkiye'nin en zeki insanların yaşadığı şehir ise Eskişehir oldu. Yapılan teste göre Eskişehir'de yaşayan vatandaşların IQ ortalaması ise 105.2 seviyesinde çıktı. İkinci 104.91 puan ile Ankara olurken, İzmir 104.51, Muğla 104.12, Çanakkale 104.02 puan olarak sıralandı.

kardelen.yuksel@haberglobal.com.tr

Kaynak: Web Özel