Neden hala faks cihazı kullanılıyor?

İnternet bütün dünyanın iletişim kurma şeklini değiştirdi. Bu teknolojinin mobil cihazlara girmesiyle birlikte MSN’in yerini WhatsApp alırken bugün çamaşır makinelerinin bile ‘story’ çekebileceği bir döneme geldik. İşin latifesi bir yana, anlık mesajlaşma birebir dijital iletişimin en üst noktası olarak karşımıza çıktı.

Peki bir zamanlar karşımıza çıkan faks makinelerini hatırlıyor musunuz? Bugün mesela bir aboneliği bitirmek için çok uğraştığınız hizmetler için karşınıza çıkan faks makinesinin eskisi kadar yaygın olmadığı bir gerçek ama hala faks kullanan ciddi bir kesim var. Faks günümüzde sağlık ve bankacılık sektöründe yaygın şeklide kullanılıyor. Bunun sebebi borçlar hukukunda bu iletişim yönteminin resmi olarak geçerli sayılması.

Avukat Dr. Bülent Balkan ve Dr. Sezer Bozkuş Kahyaoğlu, Türk Bankacılık Sektöründe Faks ve Hukuki Boyutu isimli makalesinde, teyit edilmiş faks metinlerinin yazılı belge niteliğinde olduğu vurgulanıyor. Bir faks metninin gerçek olup olmadığı, üzerinde yazan faksı gönderen numarası yazması ile ortaya çıkabilir.

Deepfake hakkı satmak mı!? | Ne zaman suç olur?Teknoloji

'KAYITLAR TUTULUYOR'

Öte yandan, Türkiye’nin önde gelen firmalarında birkaç yıl faks ürününü yöneten Reha Fincan, faksın Türk Telekom altyapısı üzerinden gönderildiği için log kayıtlarının belirli bir süre saklandığını, bu sebepten kimin kime ne zaman faks gönderdiğinin resmi olarak kayıt altında olduğunu aktarıyor.

Faksın eski etkinliğinin kalmadığını düşünmekte haksız değilsiniz ancak her sene gittikçe artan bir faks gönderimi söz konusu. Fincan, “Beni en çok şaşırtan faks kullanımının düşüşünü beklerken her yıl arttığını görmekti. Hatta bir sene belli bir miktar faks çeken müşterilerin bir sonraki sene çok daha yüksek hacimlerde faks gönderdiğine şahit oluyorduk” ifadelerini kullanıyor. Sektörü bilen uzman isme göre en fazla sağlık ve bankacılık sektöründe faks kullanılmakta.

Apple neden en pahalı iPhone'u çıkarttı? Miniyi neden bitirdi? Eski çipleri niçin kullandı?Teknoloji

'ALINDI İLETİLDİ RAPORU VAR'

Avukat Cenk Söbe, faksın kesin yazılı bir delil olduğunu, SMS veya WhatsApp mesajlarının ise ispatlanması durumunda yazılı delil başlangıcı olarak yorumlandığını belirtiyor. Söbe, “Faksın alındı, iletildi raporu var. Elektronik olarak gönderildiği için kimse ‘Ben bunu görmedim’ diyemez. E-mail hala hukuk dünyasında yüzde 100 geçerli değil. Faks ıslak imzalı kadar değil ama e-maile göre daha geçerli” ifadelerini kullandı.

1840 yılında İskoç mucit Alexander Bain tarafından icat edilen faks teknolojisi, 20. yüzyılda aynı zamanda bilgisayarlardaki fareyi de bulan Xerox tarafından her işletmeye sokulabilecek bir hale getirildi. Tabii ki e-mail bilhassa özel sektörde faksın fişini çekti. Bugün yukarıda bahsettiğimiz gibi, yasal konularda bir kalkan sağlıyor. İngiltere’de futbolcuların federasyon ile resmi ilişkileri faks üzerinden görülüyor. Kamu hastanelerinin bağlı olduğu İngiltere Sağlık Servisi (NHS) geçen yıl 8 bin faks makinesi kullanmış. Mart 2020’den bu yana faks aletleri kademeli olarak bu kurumlardan kaldırılıyor.

CEPTEN FAKS GÖNDERMEK MÜMKÜN

Faks 1980’li yıllarda altın çağını yaşıyordu. Özellikle iş dünyasının sözleşmeleri bu yolla halledebilmesi büyük bir kolaylık olarak görülmekte idi. İngiltere’nin telekom otoritesi OFCOM, artık faks hatları için altyapı sağlamayı bırakmaya hazırlanıyor. Bugün Türkiye’de e-posta ile cep telefonundan faks göndermek mümkün. Ayrıca yine fakslar telefon uygulaması üzerinden takip edilebiliyor.

TEKNOLOJİ ÜLKESİ JAPONYA FAKSA DEVAM EDİYOR

21. yüzyılda en fazla faks kullanan ülkelerden biri Japonya. 2012 yılında yapılan bir araştırmaya göre; ülkedeki hanelerin yüzde 59’unda en az bir adet faks makinesi bulunuyor. 1990 yılında ABD’de faks makinesi olan hane sayısı yüzde 3 civarındaydı. Japonya’nın fakstan e-maile geçişinin önünde bazı engeller vardı. Özellikle kanji olarak bilinen alfabeleri elektronik ortamda maillerin gönderilmesinde sorun açabiliyordu. Bu sebeple faks uzun yıllar ülkede aktif kaldı.

Ek kaynaklar: Washington Post, Atlantic

Kaynak: Web Özel