Cilt cilt sözlüklerden telefon kamerasına... Dil problem olmaktan çıkıyor mu?

Dil öğrenimi açısından insanlık tarihinin en avantajlı dönemini yaşadığımızı söylemek yanlış olmaz. Yapay zeka teknolojilerinin gelişimiyle dilleri daha kolay öğreniyor ve dünyanın öbür ucunda yaşayanlarla daha rahat iletişim kurabiliyoruz. Hatta bazen yabancı biriyle iletişim kurabilmek için o dile hakim olmamıza gerek kalmayabiliyor.

Yabancı bir dili öğrenebilmek için alınan cilt cilt çalışma kitapları, kalın sözlükler ve hatta dünyanın bir ucundan mektup arkadaşları çok uzak bir geçmişin anısı değil. Ancak bilişim teknolojilerinin hızlı gelişimi, bu anıları çok uzak bir geçmişin nostaljisine büründürdü. Önce GMS operatörlerinin sözlükleri çıktı. Bir kelimenin İngilizce ya da Türkçe karşılığını öğrenmek için ücreti mukabilinde sms'ler attık, kelimeler cep telefonlarımıza mesaj olarak geldi.

Daha sonra url adreslerini yazdık, sözlük sitelerine girdik, kelimeleri bu sitelerden öğrendik. Bu konudaki talebin artmasıyla Google gibi teknoloji devleri yapay zeka teknolojisinden de faydalanarak sadece kelimelerin değil, metinlerin çevirilerini yapan tercüme hizmetleri sunmaya başladı. Çeviri hizmetleri akıllı telefon uygulamalarına dönüştü derken gelinen noktada artık bu uygulamalar da telefonlarda yüke dönüşebiliyor. Teknoloji şirketleri, kamerayla doğrudan çeviri yapabilen akıllı telefonlar üretmeye başladılar.

YAPAY ZEKA VE TERCÜME

Bilim insanları yıllardır çeviriler yapabilen ve hatta karşılıklı etkileşim kurabilen akıllı bilgisayar sistemleri inşa etmeye çalışıyordu ve bugün bu artık mümkün. Her ne kadar yapay zeka konusunda birtakım tartışmalar sürse de bu teknolojilerin yabancı dilde iletişimi ve dil öğrenimini basitleştirdiği bir gerçek.

Çeviri teknolojilerinin ilk dönemlerinde ortaya çıkan sonuçlar ya çok komikti ya da hiç anlaşılmıyordu. Ancak bu alan o kadar gelişti ki bugün dijital sözlükler arasında hangisinin metinleri, görsel materyalleri ya da sesleri daha iyi çevirdiğine dair tartışmalar yürütülüyor. Örneğin bazı dijital sözlükler metinleri İngilizce'den Türkçe'ye çok güzel çeviriler yapabiliyorken, bazıları da fotoğraflardaki yazıları Çince'den Japonca'ya daha iyi çevirebiliyor. Bu tür uygulamalarda da fotoğrafı çekip sözlük uygulamasına yükleyip, parmağınızla çevirmek istediğiniz ifadeleri işaretliyorsunuz ve sonuç ekranda beliriyor. Tabii bu teknolojilerin genelde sadece o yabancı dili 'anlamamıza yetecek' seviyede çeviriler yaptığını da vurgulamak gerek. Ancak bahse konu teknolojilerin ileride neye evrileceğini öngörmek zor.

Bu konuda pek çok seçenek mümkün, öncelikle son yaşanan gelişmeden başlayalım. IOS 16, Iphone kamerasıyla çeviriyi mümkün kılıyor. Bunun için kameranızı çevirmek istediğiniz metne tutmanız yeterli. Android'in de bu yönde çalışmaları mevcut.

TERCÜMANLIK EVRİLİYOR MU?

Peki, tarihte en kolay dil öğrenmeye başladığımız aşamaya girmemizle nasıl bu kadar hızlı bir şekilde 'diller artık problem olmaktan çıkıyor mu' evresi başladı?

Haberglobal.com.tr'den Eren Sakarya'nın konuya ilişkin 10 Mayıs tarihli haberine göre, çevirmenler, o dile hakim olmak kaydıyla çevirilerde yapay zeka kullanılmasını onaylıyor. Ancak yapay zekanın sektörü oldukça daralttığından şikayetçiler.

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Çeviribilim Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mine Yazıcı, çeviri programları kullanılması hakkında, "Tabii kullanılmalı" derken, dile hakimiyet koşulu olması gerektiğini söylüyor. Yazıcı "Artık olanı inkar edemeyiz. Yapay zekanın çevirilerde kullanılması bana göre doğru kullanılırsa etik. Ancak çevirinin kalitesi ile ilgili olarak, çeviriyi yapanın iki dile de hakim olması gerekiyor" diye konuştu.

Yapay zeka çevirmenliği öldürüyor mu?Teknoloji

Almanya'da yaşayan çevirmen Ezgi A. ise, çeviribilim mezunu olduğunu belirtiyor ve yapay zekanın sektöre girmesi nedeniyle iş tanımının değiştiğini dile getiriyor. Ezgi A. "Artık çoğu zaman makine çevirilerini okuyup düzeltiyorum" ifadelerini kullanırken, "Çevirmenlik başka bir mesleğe dönüyor. Çeviri editörlüğü ya da içerik onaylayıcı haline geliyor" dedi.

Yapay zeka çeviri programlarının hukuk ve mühendislik gibi teknik konularda iyi olduğunu belirten Ezgi A., edebiyatta ise iyi olmadığını belirterek "Ancak bu programlar yüzünden sektör çok daraldı" demekte. 

Bebeklerimize dil öğretmeye hevesliyiz, peki biz ne kadar biliyoruz?Yaşam

Kaynak: Web Özel