Azerbaycan diplomatik gücünü gösterdi: Rusya "uçağa kuş çarptı" demişti, Putin özür diledi
Azerbaycan dış politikada izlediği şeffaf diplomasinin karşılığını aldı. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in kararlı duruşu Moskova'nın AZAL uçağını düşürdüğünü kabul etmesini sağladı. Peki bundan sonra ne olacak? Çıkacak kaza kırım raporunun ardından Rusya'nın Azerbaycan'a tazminat ödemesi gündeme gelecek.
Azerbaycan bir kez daha uluslararası arenadaki diplomatik gücünü gösterdi. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in kararlı duruşu, Moskova'ya seçenek bırakmadı. AZAL uçağı çarşamba günü Grozni'ye giderken rota değiştirerek Kazakistan'ın Aktau kentine düşmüştü. O sırada İlham Aliyev Rusya'da düzenlenecek Bağımsız Devletler Topluluğu Toplantısı'na katılmak için yoldaydı. Haberi alır almaz Azerbaycan'a geri döndü. Kabineyi acil toplantıya çağırarak olayın soruşturulması talimatını verdi. Rusya Sivil Havacılık Kurumu'nun hızla yaptığı ilk yaptığı ilk açıklamalarda uçağın kuş sürüsüne çarptığı iddia edildi. Ancak Aliyev ortaya atılan iddialara inanılmaması gerektiğini net şekilde vurguladı. Süreci tamamen şeffaf yürüttü.
Azerbaycan'ın ulaştığı ilk bilgilere göre olayın nedeni kuş sürüsü değildi. 67 kişiyi taşıyan uçak, Rus hava savunma sistemlerinin hedefi olmuştu. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev spekülasyon yaratmadan sadece gerçekleri dünya ile paylaştı. Kremlin Sarayı ise hala uçağın Rus füzesi tarafından hedef alındığını kabul etmiyordu. Ancak sürecin sonunda Moskova hatasını kabullendi. Skandaldan 3 gün sonra Rus lider Vladimir Putin Aliyev'e resmi özür telefonu açtı.
Azerbaycan Rusya'dan beklediği resmi özrü aldı. Peki bundan sonra süreç nasıl işleyecek? Uluslararası uzmanlardan oluşan ekip soruşturmayla ilgili raporunu yayınlayacak. Ve Rusya hakkında ceza davası açılması gündeme gelecek. Azerbaycan'ın haklılığı hukuki olarak da kanıtlanacak. Konuyu değerlendiren Cumhurbaşkanlığı Güvenlik ve Dış Politikalar Kurulu Üyesi Prof. Dr. Aygün Attar "Hiç şüphesiz ki biliyorsunuz çünkü böyle olaylar ilk olay değil devletler arasında ve bunların hepsinde uygulanan standart prosedür var aynı standart prosedürün uygulanacağı şüphesizdir. Zaten süreci şeffaf şekilde yürüten bir Azerbaycan Devleti var ve Azerbaycan Devleti'nin diplomatik başarısının altında süreci şeffaf şekilde yürütme siyaseti yakmaktadır Rusya'da ilk günden itibaren aynı şeyi yapmış olsaydı bu 2 günlük 48 saatlik yoğun mesai biraz daha farklı şekilde farklı yerlere kanalize edilebilirdi" dedi.
Düşürülen uçaklarla ilgili tazminat ödenmesi geçmişte de çokça gündeme gelmişti. 2020 yılında İran Tahran'dan Kiev'e gitmek için havalanan Ukrayna Hava Yolları'na ait 752 sefer sayılı yolcu uçağını TOR-M1 hava savunma sistemiyle vurmuş, uçaktaki 176 kişi hayatını kaybetmişti.
Başta sorumluluğunu reddeden Tahran yönetimi, daha sonra uçağın yanlışlıkla düşürüldüğünü kabul etmiş ve ölenlerin ailelerine 150'şer bin dolar ödemeyi taahhüt etmişti. Ayrıca füzeleri ateşleyen sorumlulara da çeşitli oranlarda hapis cezaları verilmişti.