Felaketin ayak sesi mi? Öncü değil "Hazırlık Depremi"

Gemlik Körfezi'nde 5.1 ve 4.5 büyüklüğündeki son sarsıntılar büyük korkuya yol açarken, gözler yeniden "Olası Büyük Marmara Depremine" çevrildi. Sarsıntı en çok Gemlik ve Mudanya'da paniğe yol açarken, afet riskli olduğu için 6 yıl önce taşınması planlanan Gemlik'in durumu da bir kez daha gündeme geldi. 17 Ağustos deprem felaketinin ardından Marmara Bölgesi'nde yapılan etüt çalışmalarında Gemlik İlçesi'nin deprem açısından en riskli yerleşim alanlarından biri olduğu anlaşılırken, fay hattının kırılması durumunda, 40 yıl önce alüvyon zemin üzerinde inşa edilen binaların yıkılacağı belirtilmişti.

EVLERİ SU BASMIŞTI

Öyle ki, eski binaların birçoğunun deniz kumuyla yapıldığı, taşıyıcı kolonların çürüdüğü uyarıları sonrası 2017'de yayınlanan KHK ile ilçenin, Cumhuriyet Mahallesi’nin üst kısmındaki 300 hektarlık vasıfsız araziye taşınması için karar alındı. Yıkılacak binaların yerinde parklar, yeşil alanlar ve sosyal donatı alanları oluşturulacaktı. O dönem yerel yöneticiler ise Gemlik'te en riskli yerleşim alanlarının Doktor Ziya, Hamidiye, Ilıca Caddesi ve Orhaniye mahalleleri olduğunu, Kordon'daki 30 yıllık bazı binaların zemin katlarını deniz suyunun bastığını dile getirse de uyarılara rağmen taşınma projesi bir türlü hayata geçirilemedi. 

BURSA VE YALOVA UYARISI

Gemlik Körfezinde meydana gelen 5.1'lik depremin ardından "Ova Kentleri" olarak bilinen Gemlik, Bursa ve Yalova'daki duruma ilişkin uyarılarda bulunan uzmanlar ise bu 3 yerleşim yerini etkileyecek yıkıcı deprem riskine dikkat çektiler.  Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şerif Barış, "Sürekli İstanbul’a odaklı konuşulması da üzücü. Güney Marmara’da, Bursa ve Yalova’yı çok ciddi etkileyecek faylar bulunuyor" dedi.

ÖNCÜ DEĞİL

Son deprem için 'Öncü' denemeyeceğini sözlerine ekleyen Prof. Dr. Barış, "Şayet birkaç hafta içerisinde 5.1'den daha büyük birkaç deprem daha olursa öncü denebilir.  1999 Kocaeli depremi sonrası, fayın batısındaki bölgelere gerilim transfer edildi. Yalova, Bursa, Gemlik, İznik'de gerilmeden nasibi alan yerler. Bursa, Yalova ve Gemlik ova üzerine kurulan kentler. Bu yerlerin etrafında çok fazla fay var" diye konuştu. 

TÜMDEN TAŞINAMAZ

Gemlik başta olmak üzere 3 kentte de eski yapıların çok acil olarak depreme dayanıklı hale getirilmesi gerektiğini de söyleyen Prof. Dr. Barış, "Söz konusu kentlerin zemin yapısı yumuşak.  Sadece belediye, AFAD ve kamunun değil, özel sektör ve vatandaşların da bu dönüşüme destek olması gerekir. Gemlik'i tümden taşımak kolay değil. Bu yüzden depreme dayanıklı konutlar inşa edilmeli" ifadelerini kullandı.

HAZIRLIK DEPREMLERİ 

Jeoloji ve Deprem Uzmanı Dr. Ramazan Demirtaş ise İznik-Mekece arasında fay segmentinin 7 ve üzerinde deprem yaratabileceğini belirtirken, "Marmara'nın güneyinde 7 ve üzeri deprem üretecek 3 fay var. Gemlik, Bursa ve Yalova risk altındaki kentler. 5.1'lik sarsıntıyı öncü deprem olarak değil ancak hazırlık evresi depremleri olarak görebiliriz" dedi. 

Gemlik'in yerleşim modelini de değerlendiren Demirtaş, şunları söyledi: "İlçe adeta dar bir koridorun ortasında etrafı faylarla sınırlandırılmış şekilde. Bu yapısıyla ilçeyi Hatay'ın yerleşim modeline benzetiyorum. Deprem, fayın İznik-Mekece kısmında olursa ciddi yıkım olabilir. Dahası Bursa, Yalova, İzmit ve Adapazarı da ova zeminde kurulan kentler ve ciddi risk altında olan yerler."

mert.inan@haberglobal.com.tr 

Kaynak: Web Özel