İbadet talebine tadilat engeli

Fener Rum Patrikhanesi, geçtiğimiz 15 Ağustos'ta, Trabzon'da müze olarak hizmete açık olan Sümela Manastırı'nda “Meryem Ana Ayini” gerçekleştirdi. 2010 yılından bu yana 10. kez gerçekleştirilen ayini Fener Rum Patriği Bartholomeos yönetti. Ayine Yunanistan, Rusya ve Gürcistan’dan gelen 350’ye yakın kişi katılırken, Trabzonspor’un Yunan futbolcuları Bakasetas ve Kourbelis de ayine katılanlar arasında yer aldı.

88 YIL ARADAN SONRA BAŞLADI

88 yıl aradan sonra ilk kez 15 Ağustos 2010’dan itibaren yılda bir kez bir günlüğüne Hıristiyan Ortodokslara Sümela Manastırı’nda ayin yapma izni verildi. Ancak kaya düşme riskine karşı 22 Eylül 2015 tarihinde ziyarete kapatılan ve restorasyona alınan Sümela Manastırı’nda 2015 yılından sonra 4 yıl boyunca ayine ara verilmişti.

DİNİ HOŞGÖRÜNÜN BİR GEREĞİ

Bu yılki ayin bazı siyasi partilerin 15 Ağustos'un Trabzon'un fetih yıldönümü olduğu gerekçesiyle yaptıkları itirazların gölgesinde gerçekleşti. Ancak yıllar boyunca 26 Ekim'de kutlanan fetih yıldönümünün, yanlış olduğu gerekçesiyle 2022 yılında 15 Ağustos olarak resmileştirildiğinin ortaya çıkması tepkileri yumuşattı. Ortodoks Hıristiyanların bulundukları bütün ülkelerde Meryem Ana Yortusu'nu 15 Ağustos'ta kutladıklarını hatırlatan Bartholomeos da Türkiye'nin ibadetler konusundaki hoşgörüsü için teşekkürlerini sundu.

CUMA NAMAZI İZNİ VERİLMEDİ

Ancak Sümela Manastırı'ndaki ayin, dikkatlerin Batı Trakya'daki Türk azınlığın bazı ibadet taleplerine çıkarılan engellemelere çevrilmesine neden oldu. Batı Trakya Camileri Din Görevlileri Derneği, geçen ay Yunanistan Kültür Bakanlığı ve ilgili devlet kurumlarına yaptığı başvuruda; Serez, Yanya ve Selanik'te Osmanlı döneminden kalma eski camilerde cuma namazı kılınmasına izin verilmesini talep etmişti. Ancak bu istek Atina yönetimi tarafından kabul edilmedi.

'RESTORASYON VAR' GEREKÇESİ

Üstelik Yunanistan Kültür Bakanlığı söz konusu ibadet taleplerini ilk kez reddetmiyor. Bakanlık, Batı Trakya Camileri Din Görevlileri Derneği’nin geçen yıl Kurban Bayramı’nın 3. gününde Serez’de bulunan Zincirli Camii’de Cuma namazı kılma talebini tadilat gerekçesi ile reddetti. Başvuruya “camiinin iç kısmında sürdürülen restorasyon çalışmaları nedeni ile ziyaretlere uygun olmadığı” yanıtı verilirken, o dönemde derneğin avukatlığını yürüten PASOK'un Gümülcine milletvekili İlhan Ahmet, başvuruda bulunmadan önce dernek yöneticileri ile birlikte caminin durumunu incelediklerini, camide tamir ve restorasyon çalışmalarına rastlamadıklarını, bu nedenle bakanlıktan verilen yanıtın tatmin edici olmadığını söyledi.

BAHÇEDE BİLE İZİN VERMEDİLER

Batı Trakya'daki azınlığın ibadet taleplerine çıkarılan engellerle ilgili haberglobal.com.tr'ye değerlendirmede bulunan İlhan Ahmet, şunları söyledi: “Daha önce Serez ve Selanik'te cuma namazı için dilekçe verdik. Bu dilekçelere verilen cevaplarda bazen camilerde tadilat olduğu söyleniyor. Bazen de 'çevrenin kültürel dokusuna uygun değildir' deniliyor. Bir keresinde 'tadilat varsa caminin bahçesinde ibadet edelim' diye başvuruda bulunduk, ona da izin vermediler. Burada siyasi amaç güdülüyor.”

UYGULAMA LOZAN'A AYKIRI

Tepkilerin odağındaki Yunanistan yönetiminin ibadet özgürlüğü ile ilgili yürürlükteki anlaşmalara aykırı davrandığı belirtiliyor. Öte yandan, İlhan Ahmet söz konusu ibadet taleplerinin Türk azınlığın seçilmiş müftülerinden gelmesinin de çıkarılan engellemelerde etkili olduğunu belirtti. Azınlığın seçtiği müftüleri resmi olarak tanımayan Yunan hükümeti müftülüklere kendisi atama yapıyor. 30 Ocak 1923’te Yunanistan ile Türkiye arasında imzalanan “Türk ve Rum Ahalinin Mübadelesine Dair Mukavelename” ile Türkiye’de yaşayan Rumlarla Yunanistan’da yaşayan Müslüman Türkler karşılıklı olarak değiştirilmiş, ancak İstanbul, Bozcaada ve Gökçeada’daki Rumlarla Batı Trakya’daki Müslüman Türkler mübadele dışında bırakılmışlardı. Aynı anlaşma hem Yunanistan'daki Türklerin hem de Türkiye'deki Rumların ibadet özgürlüklerini güvence altına alıyor.

ertan.altan@haberglobal.com.tr

Kaynak: Web Özel