Bu Amerikalı dünyanın her yerinden pasaport topluyor | Osmanlı'dan Kraliçe'nin ulağına...

Kaybolan anıları taze tutmak ve geçmişi hatırlatmak koleksiyonculuğun bir parçası. Kimi pul, kimi para, kimi plak koleksiyonu yaparak bir döneme ışık tutan belgelerin günümüze kadar ulaşmasını sağlıyor. Geçmişin günümüzde yaşamasını sağlayan etkinliklerden biri de eski pasaportları toplamak. Bu pasaportlar bir dönem yaşamış kişilerin hikayelerinin belgeleri niteliğinde. Sahiplerinin seyahatlerini bu pasaportlar günümüze taşıyor.

Sorularımızı yanıtlayan Ross Nochimson 63 yaşında bir doktor ve New York'ta yaşıyor. Uzmanlık alanı ise kronik ağrılarına odaklanan anestezi üzerine. Para, pul gibi birçok şeyin koleksiyonculuğu yapan Nochimson, Instagram'da bulunan 'Vintage pasaport collector' (Retro pasaport koleksiyoneri) isimli hesabın sahibi. Nochimson'un pasaportlarının çoğu birinci ve ikinci dünya savaşları ile soğuk savaşın ilk yıllarına ait.

Dr. Nochimson, pasaport toplamayı pul toplamaktan daha ilginç buluyor. Koleksiyoncu "Her pasaport sahibinin ilginç hikayesi var. Üstelik bazı pasaportların ait olduğu ülkeler bugün yok. Bu durum da pasaportları oldukça ilginç kılmakta" diyor.

ABD'li koleksiyoncu, pasaport toplamaya 1998 yılında başladığını belirtiyor. Pasaportları çoğunlukla internetteki açık arttırma sitelerinden alıyor. 2001'de o dönem online para yollama teknikleri olmadığını ve para göndermenin riskli olması sebebiyle pasaport koleksiyonu yapmayı durdurduğunu aktaran Nochimson, ancak online para yollama uygulamalarının yaygınlaşması üzerine 2011 yılında pasaport toplamaya yeniden başladığını aktarıyor.

Nochimson, açık arttırma sitelerinin yanında 5 kez İsrail'e 2 kez Tayland'a bir kez de Romanya'ya pasaport koleksiyoncularıyla buluşmaya gittiğini söylüyor. Bu buluşmalarda çok sayıda pasaport temin ettiğini de ifade ediyor.

Koleksiyoncu, Suriye, İran, Libya gibi pasaport temin etmenin zor olduğu ülkelerden de pasaport getirttiğini aktarıyor. ABD gümrüğünün bu ülkelerden gelen paketleri kontrol ettiğini anlatan koleksiyoner, Libya'dan temin ettiği bir pasaportun New York havalimanında 85 gün kadar kaldığını söylüyor. Nochimson kimlik dokümanı temin ettiği için kendisinin gümrük tarafından çağırılıp soruşturulduğunu dile getiriyor. Ross Nochimson "Yetkililere bu pasaportun hiçbir şekilde kimlik değeri taşımadığını, koleksiyon parçası olduğunu ve tarihi bir değeri bulunduğunu bildirdim" diyor. Pasaport ise hala gümrükte bekliyor. Doktor, Libya'dan getirttiği bu pasaport için Libyalı bir iş arkadaşından yardım aldığını da söylüyor.

TARİHTE BİR DÖNEM VAR OLMUŞ DEVLETLERİN PASAPORTLARI 

Nochimson, eskiden bir dönem var olmuş ama sonradan yıkılmış devletlerin de pasaportlarına sahip. Örneğin bir tanesi Polonya'da birinci ve ikinci dünya savaşları arasında kurulan Danzig şehir devletinin pasaportu. Bir başka ülke ise 1967-1970 yılları arasında Nijerya'nın güneyinde bulunan Biafra devleti. Nochimson çok yakın bir arkadaşında ise Kongo'da bir dönem var olmuş Katanga isimli devletin pasaportu olduğunu söylüyor. Nochimson, Katanga pasaportunun 2 bin 500 dolar değerinde olduğunu söylemekte

Nochimson, Osmanlı dönemine de ait pasaportu olduğunu söylüyor ve bu pasaportta "Sultan 5. Mehmet adına" şeklinde ibare bulunduğunu sözlerine ekliyor. Osmanlı'nın yanında Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk dönemlerinden de birçok pasaport Nochimson'un koleksiyonunda bulunmakta. Bunların arasında Atatürk döneminde devlet adamlığı yapmış kişilerin dokümanları da mevcut.

Elinde bulunan en değerli pasaport ise Kraliçe Elizabeth'in özel ulağına ait olan pasaport. Bu pasaport 5 bin dolardan fazla bir değere sahip. Nochimson, Şah dönemine ait İranlı iki başbakanın da pasaportuna sahip olduğunu söylüyor.

Doktor Nochimson, Instagram sayfasında takipçilerin zaman zaman pasaportlarda yazan bilgiler konusunda kendisine yardımcı olduğunu belirtiyor. Türk takipçilerinden de sıkça yardım alıyor. Ancak kimi zaman Instagram yorumlarında tartışmalar da çıkıyor. Nochimson, Nazi Almanya'sı döneminden kalma pasaportları paylaşırken çok dikkat ettiğini ifade ediyor. Hiçbir politik görüşün propagandasını yapmadığını, bu pasaportları sadece tarihi doküman olarak paylaştığını yineliyor.

eren.sakarya@haberglobal.com.tr 

Kaynak: Web Özel