FIFA daha ne kadar rakipsiz kalacak?

Artık futbol oyunları mı gerçek futbolu taklit ediyor yoksa sahadaki futbol mu sanal dünyayı anlayamaz bir hale geldik. Geçen yıl salgının da etkisiyle FIFA oyunu dünyadaki futbol endüstrisinden daha fazla gelir yaratan bir ekonomi haline geldi.

Hatta gerçek futbol endüstrisi bir ara gelir yaratmaya öyle muhtaç hale geldi ki Juventus’un sahibi Andrea Agnelli maçların son 15 dakikasını ayrıca satmayı bile önerdi!

Sanal futbol ekonomisinin bu kadar büyümesinin temel sebebi ise FIFA-PES mücadelesiydi. Şu bir gerçek ki 2010’larla birlikte FIFA, PES’i sahadan sildi ve şu anda rakipsiz. Peki bu rakipsizlik ne kadar sürecek? PES bayrağı nerede FIFA’ya devretti?

KİMSENİN UMRUNDA OLMAYAN BİR OYUN

Önce biraz rekabetin başına gidelim. FIFA, 1993'te futbol hakkında pek de fikri olmayan ABD pazarı için Electronic Arts (EA) firması tarafından üretilen bir oyundu. Dönemin  EA pazarlama müdürü Neil Thewarapperuma, “Açıkçası oyun hiç umurumuzda değildi” diyor. Yapılan yatırım da bunun bir kanıtı. FIFA’yı üretmek için ayda sadece 30 bin dolar harcanmış.

FIFA 1993 yılında böyle gözüküyordu?

Ayrıca FIFA dönemin teknolojisine göre geliştirmesi çok zor bir oyunmuş. Geliştirme ekibinden Jan Tian, “Sahada sıralanan oyuncular koyabilirdik ama oyuncuların bir futbol maçındaymış gibi topun olmadığı yerde pozisyonlanmasını sağlamak çok zordu” diyor. FIFA’nın en büyük artısı ise çıktığı dönemde ona rakip olan Kick Off ve Sensible Soccer’ın aksine lisans anlaşmaları yapmış olmasıydı. Yani oyuncuları gerçek ismi ile görebiliyordunuz.

Sahaya izometrik (en, boy, yükselik) bir bakışla oynanabilen FIFA aynı zamanda o zamana kadar görülmemiş röveşata animasyonu ile de ilk ayında yarım milyon kopya satmayı başardı.

JAPONLAR TAKTİĞİ ÖN PLANA ALDI

Okyanusun öbür tarafı Japonya’da da farkı bir hazırlık vardı. Konami firması birkaç yıllık hazırlığın ardından batıda Goal Storm, (Gol fırtınası) ülkesinde ise Winning Eleven (Kazanan 11’li) adını alan bir futbol oyunu piyasaya sürdü. Oyun kısa sürede grafik teknolojisi ile fark yarattı ve International Super Soccer (ISS) ismi ile batıda yerini aldı. ISS’in oyuna getirdiği taktik ayarlayabilme disiplini heyecan yaratmıştı.

Goal Storm 1 böyle gözüküyordu?

Tabii ISS’in de büyük sıkıntısı FIFA’nın en güçlü olduğu alan lisanslar üzerineydi. Roberto Carlos’un ismi Robert Larcos, David Beckham’ın ismi ise Bekham olarak oyunda yer alıyordu.

Yine de buna rağmen ISS’in oyuna getirdikleri sayesinde oyuncular en az FIFA kadar hatta belki daha fazla bu oyunu tercih eder oldu. Konami’nin halkla ilişkiler müdürü  Steve Merrett (2001-2018), “Oyunun ilk versiyonları bile top kontrolüne ve futbol deneyimine çok önem veriyordu. Oyuncuların ismi yoktu ama tipleri tanınabilirdi” diyor.

Oyun daha sonra Pro Evoluotion Soccer ismini aldı. FIFA karşısında başarı öyle bir noktaya geldi ki reklam yüzü olarak tanınmış bir oyuncu yerine bir hakemi bile tercih etmekten geri durmadılar. PES 3’ün kapağını Pierre Luigi Collina süsleyecekti.?

YENİ NESİL KONSOL İŞİ DEĞİŞTİRDİ

1997’den 2007’ye kadar PES çoğu insana göre ‘daha iyi’ bir oyun olarak raflardaki yerini her yıl aldı. Fakat 2007’de yeni nesil konsolların gelişiyle işler değişti. FIFA 2007’yi görenler oyunda tam olarak neyin değiştiğini anlamasalar da çok keyif aldılar. Konami’ye göre PES’te iyi olan ne varsa FIFA bunu kopyalamıştı. İlerleyen yıllarda PES oyundaki futbol deneyimine çok yaslanarak bu deneyimi geliştirmeyi bıraktı, FIFA yer yıl üstüne bir şey koymaya devam etti, yeni oyun motorları denedi. 2009 yılında PES 6.9 milyon kopya satarken FIFA 8.7 milyon kopya satmıştı. 2015’te ise FIFA 18 milyon kopya satarken PES 1.7 milyon kopyada kaldı.

FIFA’nın bu yıllarda devreye aldığı Ultimate Team (oyuncu kartları ile kurulan online bir kadro) oyuna seviye atlatırken PES çevrimiçi oynanışa çok geç girdi. PES sonraki yıllarda yaptığı lisans anlaşmaları ile oyunu kurtarmaya çalışsa da olmadı.

Ve 2021’in yazına geldiğimizde Konami, PES’in fişini çekti. Oyun artık ücretsiz olacak ve sadece online oynanacak. İsmi de e-Footbal olarak değişecek.

Yine de kulaklarda hala Winning Eleven'daki Japon spikerin ‘gol gol gol gol’ sözleri çınlıyor.

Kaynaklar: The Guardian, The Goal, The Atlethic, Daily Mail