Resmen vicdansızlık, İstanbul'a bu yapılır mı?

İstanbul'da pek çok kişi yerel seçimlere odaklanmışken, kentteki plastik çöp ve izmarit kirliliği ise dur durak bilmiyor. Geçtiğimiz günlerde İstanbul Boğazındaki kirliliği gündeme getirmemizden sonra, benzer durumun İstanbul'un ana karasında da yaşandığına şahit olduk. Bilinçsiz vatandaşlar, tüm uyarılara rağmen çevreyi kirletmeye devam ederken, bu durum beraberinde hijyen ve mikroplastik kirlilik endişesine de neden oluyor.

ÇÖPLÜK GÖRÜYORLAR

Türkiye’de bir yılda ortama 5 milyon 600 bin ton plastik atık çıkarken, bu atıkların büyük kısmı megakentteki kalabalığın tüketiminden kaynaklanıyor. Yabancıların yanı sıra, düzensiz göçmenlerle nüfusu 20 milyona dayanan İstanbul'da kelimenin tam anlamıyla çevre bilinçsizliği yaşanırken, duyarlı vatandaşlar ise olumsuz görüntülere isyan ediyor. Sokak ve caddeleri çöplük olarak görenler, eline ne geçerse yere atmaya devam ediyor.  

Çevre kirliliğinde en büyük sorunların başında izmarit, plastik ambalajlar ve poşetlerin gelişigüzel yerlere atılması geliyor. Özellikle maç günleri stadyumların çevresi ile hafta sonları  eğlence mekanlarının olduğu semtlerde kirlilik daha da artıyor. İstanbul neredeyse her sokağında pet şişeler, hazır gıda ambalajları, plastik atıkları görmek mümkün. Uzmanlar ise "Bu gidişle İstanbul Hindistan, Bangladeş" gibi olur derken, eğitimin önemine dikkat çekiyorlar. 

YAPTIRIM ŞART

İTÜ Çevre Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan İnce ise, İstanbul’un deniz ve kara eko sisteminin günden güne kirlendiği uyarısında bulunurken, "Plastik kirlilik canlı türleri için büyük risk oluşturuyor. Ne olursa olsun ortaya çıkan manzara insan kaynaklı sorumsuzluğun tablosu. Etrafa saçılan plastik malzemeler, pet şişeler, ambalaj kağıtları maalesef toplum bilincimizin açık göstergesi. Sorumlu temizlik birimleri gereken çalışmaları daha da arttırmalı. 20 milyonluk kalabalık bir kentte insanlar çöplerini sokağa atmaya devam ederse, kimse başa çıkamaz. Eğitim çok önemli. Ana okulundan başlayarak bu bilinç geliştirilmeli ve çevreyi kirletenlere çok ağır yaptırımlar uygulanmalı" diye konuştu.

İstanbul Boğazı'nın yanı sıra sokaklara gelişigüzel atılan plastik malzemelerin, mikroplastik kirlilik yaratacağını sözlerine ekleyen Prof. Dr. İnce, “Denize atılan plastik çöpler yüzyıllar boyunca erimediği gibi eko-sisteme zarar veriyor. Plastik atıklardaki kimyasallar çözündükçe mikroplastikler su ve toprağa karışarak hem insanlara, hem de diğer canlı türlerine geçiyor" ifadelerini kullandı.

YASAKLANMALI

Türkiye Tabiatını Koruma Derneği (TTKD) Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici de İstanbul Boğazı'nın yanı sıra semtlerin de yakın gelecekte adeta çöplüğe dönme riski altında olduğunu belirtirken, şu uyarılarda bulundu: "Plastik kirliliği maalesef bilinçsiz insan davranışlarından kaynaklanıyor. Avrupa plastik ambalajlardan yıllar önce vazgeçti. Belediye ekiplerinin yapacağı bir şey yok. 20 milyona yakın insan için milyonlarca çöpçünün istihdam edilmesi mümkün olmayacağına göre vatandaşlar dikkatli olacak. Bizim ülkemizde halihazırda plastik bardaklar, plastik ambalajlar olmak üzere neredeyse her ürün plastik veya petro-kimya içeriyor. Bundan vazgeçmeliyiz. Çöpünü sokağa atan birinin vicdanını, yurttaşlığını sorgulamak gerek."

EVSEL ATIK ARTIŞI 

Öte yandan yapılan araştırmalara göre İstanbul’da yaşayan bir kişi yılda 287 kilogram çöp üretiyor. Ortalama üç kişilik bir ailenin evinden günlük 2.5 kilograma yakın evsel atık çıkıyor. Araştırmalar evsel atık üretiminin en fazla olduğu ilçenin Esenyurt olduğunu gösteriyor. İlçe, yılda yaklaşık 300 bin ton çöp üretimiyle ilk sırada yer alıyor. 2019’da İstanbul’da toplam 4 milyon 325 bin ton çöp üretilirken, bu rakamın günümüzde 5 milyonu geçtiği tahmin ediyor. 

[email protected] 

Kaynak: Web Özel