Görüntüler dikkat çekti... Marmara Depremi'nden sonra zorunlu kılınan nervürlü demirler neden hayati?

METİN AKTAŞOĞLU - SİBEL GÜLERSÖYLER / Tüm Türkiye'yi acıya boğan depremlerin ardından 10 şehrimizde yıkılan binlerce binada arama-kurtarma çalışmaları devam ediyor. Yıkılan bazı binalarda kullanılan malzemelerin yetersizliği ise dikkatlerden kaçmıyor. Özellikle inşaat demiri dendiğinde akıllara gelen çentikli betonu daha iyi saran ve sürtünmeyi artıran nervürlü demirlerin kullanılmamış olması dikkatlerden kaçmıyor.

Bunun bir örneğine de Haber Global canlı yayınında rastlandı. Haber Global İstihbarat Şefi Mücahit Topçu, Gaziantep'te enkaza dönen bir binadan aldığı numuneyi o sırada stüdyoda olan İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zeki Gündüz'e sordu.

Prof. Dr. Gündüz, değerlendirmesinde inşaat malzemelerinin uygun olmadığını söylerken “Yönetmeliğe göre bu tür demirlerin kullanılması uygun değil” dedi.

'1999 MARMARA DEPREMİ'NDEN SONRA...'

Peki nervürlü demirler ne zaman zorunlu kılındı? Söz konusu demirler ne işe yarıyor, neden hayati?

İTÜ İnşaat Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Beyza Taşkın, “Nervürlü demirin kullanılması 1999 Marmara Depremi'nin ardından yapı denetimlerinde zorunlu hale getirildi. Düz (nervürsüz) demirler, performansları kötü olduğu ve beton içinde sıyrılma tespit edildiği için artık kullanılmıyor” diye konuşuyor.

Betonarme yapılar, yapı dinamiği ve deprem alanlarında çalışan Doç. Dr. Taşkın, nervürlü demirlerin neden hayati olduğunu ise net bir şekilde açıklıyor:

“Nervürlü donatı, betonarme içindeki çekme ve gerilmeleri alıyor ve yapıyı daha sağlam hale getiriyor. Nervürlü donatıların yük taşıma kapasitesi de daha fazla. Betondan sıyrılma durumu düşük, tırtılları sayesinde betona takılıyor ve bu durum binalar için hayati önem taşıyor.”

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Eski Başkanı ve Yüksek Danışma Kurulu Tabii Üyesi Mithat Yenigün ise nervürlü demilerin aynı zamanda maliyeti azaltmak için de kullanıldığını dile getiriyor. Geçmişte düz demirlerle de sağlam yapılar yapılabildiğini ancak sağlamlık için, nervürlü demir kullanılmış sağlam bir yapıya kıyasla, çok daha fazla miktarda demir kullanılması gerektiğinin altını çiziyor. Yenigün betona gösterilmesi gereken özene de dikkat çekiyor:

“Şantiyelerimde 'Betona çocuğunuz gibi bakın' derim. O kadar özeneceksiniz! Bakım, vibrasyon, beton kalıbının zamanında alınması hassas konular. Bunlara özenilirse, hakkaniyetli yapılırsa bina uzun ömürlü olur.”

Nervürün sürtünmeyi ve mukavemeti artırdığını ve aynı zamanda sıyrılmayı önleyip betonla daha iyi kaynaşma sağladığını vurgulayan Yenigün denetim mekanizması hakkında da bilgi veriyor.

'DENETİM BETON DÖKÜLMEDEN BAŞLAR'

“Teorik olarak denetim mekanizması beton dökülmeden önce başlar” diyen Yenigün, “Demirin doğru üretilip üretilmediğine de bakılır zira inşaat demirinin çelik görevi görmesi lazım” ifadelerini kullanıyor ve “Aynı zamanda laboratuvar sonucu almak lazım, hepsinden geçiyorsa demir, görevini yapar. Beton da doğru döküldüyse bina yıkılmaz” şeklinde konuşuyor.

“Herkes müteahhit oldu, inşaat yapıyor. Kayıtlı 400 bin müteahhit var. 400 bin inşaat mühendisi yoktur” serzenişinde de bulunan Yenigün denetleme noktasında teorik olarak her inşaatta laboratuvar sürecinin yaşanması gerektiğini dile getiriyor:

“Beton ve demirden numune alınacak, çekme testi yapılacak, tamamsa inşaat devam edecek. Görüyoruz ki yüksek binalar da yapılmış, bina çöküyorsa mutlaka bir yanlış vardır. Bence suçu sadece depreme yüklemek topu taca atmaktır. Maalesef denetim konusunda zayıfız” diyor.

Bununla birlikte Doç. Dr. Taşkın ise inşaatlarda kullanılan demirleri, yapı tamamlandıktan sonra görüntülemenin mümkün olduğunu söylüyor:

"Ultrason gibi düşünebiliriz. Örneğin, 14'lük demirin çapının 14 mm olması beklenir. Bunun tespiti için kolonun dış kesimini açığa çıkartıyor ve cihazımızla tespit edebiliyoruz.”

[email protected] 

[email protected] 

Türkiye'de en son ne zaman milli yas ilan edildi? Yakın tarihte 7 günlük bir milli yas yok...Gündem

Kaynak: Web Özel