Depremlerin acısı, seçimlerin telaşı, kara para aklama oyunları... Bir bakışta Türkiye'nin 2023'ü
Türkiye, tarihinin en zorlu senelerinden birini geçirdi. En büyük sınav, kuşkusuz Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat tarihli depremlerdi. 50 bini aşkın insanın yaşamını yitirdiği deprem faciasını, sel felaketleri takip etti. Cumhurbaşkanlığı seçimleriyse, ülkenin bir diğer kritik gündemiydi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ekim ayında başlayan çok sayıda sivilin hayatını kaybettiği İsrail-Filistin çatışmasıyla ilgili dünya liderleriyle telefon diplomasisi yürüterek, tüm aktörleri barışın tesisi için adım atmaya çağırdı. Filistin'de çoğu çocuk ve masum sivillerden oluşan binlerce şehide duyulan saygının gereği olarak Türkiye'de 3 günlük milli yas ilan edildi.
Ekim ayının önemli olayları şöyle:
1 EKİM
- İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü giriş kapısı önüne hafif ticari araçla gelen 2 terörist bombalı saldırı eyleminde bulundu, teröristlerden biri üzerindeki bombayı patlattı, diğer terörist etkisiz hale getirildi, 2 emniyet mensubu ise hafif yaralandı. Eylemi düzenleyenlerin terör örgütü PKK/KCK üyeleri "Kanivar Erdal" kod adlı Hasan Oğuz ile Özkan Şahin olduğu açıklandı.
2 EKİM
- MİT, terör örgütü PKK'nın sözde Suriye genel asayiş sorumlusu, 2007'deki Dağlıca saldırısının planlayıcısı Müzdelif Taşkın'ı, Suriye'nin kuzeyindeki Kamışlı'da etkisiz hale getirdi.
3 EKİM
- Kocaeli'nin Körfez ilçesinde 15 yıl önce kaybolan Meryem Tanhal'ın bulunması amacıyla bir televizyon programına katılan ve 2019'da Türkiye gündeminde önemli yer tutan "Palu ailesi" ile ilgili yargılama süreci sonuçlandı. Aileden 6 sanığın yeniden yargılandığı davada Tuncer Ustael, "canavarca hisle veya eziyet çektirerek kasten öldürme" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, Emine Ustael ile Hava, İsa ve Ayşe Palu, "kasten öldürmeye yardım etme" suçundan 12 yıl 6'şar ay, Fatih Palu ise 8 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırıldı.
4 EKİM
- MİT, geçen yıl 6 kişinin hayatını kaybettiği İstiklal Caddesi'ndeki terör saldırısının planlayıcılarından "Mazlum Afrin" kod adlı PKK/KCK'lı Nabo Kele Hayri'yi Suriye'nin kuzeyindeki Haseke'de etkisiz hale getirdi.
6 EKİM
- İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 31 ilde eş zamanlı düzenlenen Kafes Operasyonu ile 39 organize suç yapısının çökertildiğini, 307 şüphelinin yakalandığını bildirdi.
- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, deprem bölgesinde Yerinde Dönüşüm Kampanyası'nda hibe ve kredi miktarının konutlar için 750 bin liraya, iş yerleri için 400 bin liraya çıkarıldığını duyurdu.
7 EKİM
- Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti 4. Olağanüstü Büyük Kongresi'nde, geçerli 1399 oyun tamamını alarak partisinin genel başkanlığına yeniden seçildi. Erdoğan kongrede yaptığı konuşmada, sabaha karşı çok sayıda sivilin hayatını kaybettiği İsrail'in Gazze'deki hastaneye yönelik saldırısıyla ilgili, tüm tarafları itidalle hareket etmeye, gerilimi daha da tırmandıracak fevri adımlardan uzak durmaya çağırdı.
9 EKİM
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kabine Toplantısı'nın ardından yaptığı açıklamada, emekli olup fiilen çalışanlar hariç olmak üzere emeklilere bir defaya mahsus 5 bin lira ödeme yapılmasına karar verdiklerini bildirdi.
- Erdoğan, İsrail-Filistin gündemli telefon diplomasisi kapsamında, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile telefonda görüştü, çatışmaların son bulması ve bir an önce sükunetin sağlanması çağrısında bulundu. Erdoğan, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Lübnan Başbakanı Necip Mikati ve Malezya Başbakanı Enver İbrahim ile de telefonda görüştü.
10 EKİM
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile telefonda görüştü. İsrail-Filistin çatışması çerçevesinde atılabilecek adımların ele alındığı görüşmede, Türkiye'nin arabuluculuk çabalarıyla sivillere yönelik insani yardımların bölgeye ulaştırılması için yapılabilecekler değerlendirildi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile de telefonda görüşen Erdoğan, sivil yerleşimlerin hedef alınmasının kaygı verici olduğunu ve bu tür girişimlerin Türkiye tarafından olumlu karşılanmadığını söyledi.
- Kahramanmaraş merkezli depremlerde Hatay'da 36 kişinin hayatını kaybettiği 75. Yıl Apartmanı'nın mimarı ve teknik uygulama sorumlusu R.C. ile 99 kişinin hayatını kaybettiği Gökkuşağı Apartmanı'nın yapı denetim firmasının statik proje ve uygulama denetçisi İ.A. ve kontrol elemanı inşaat mühendisi C.C. tutuklandı.
12 EKİM
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsrail-Filistin arasındaki çatışmalı süreçte yaşanan gelişmelerle ilgili telefon diplomasisini sürdürdü. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Devlet Başkanı Muhammed bin Zayid Al Nahyan ve Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile telefonda görüşen Erdoğan, Türkiye'nin krizin sonlandırılması için her türlü çabayı gösterdiğini, arabuluculuk dahil birçok barışçıl adımı atmaya hazır olduğunu belirtti.
13 EKİM
- Erdoğan, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile yaptığı telefon görüşmesinde, İsrail-Filistin çatışmasında bölgedeki insani durum, sükunetin sağlanmasına yönelik çabalar ve atılması gereken adımlar ele alındı.
- Kültür ve Turizm Bakanlığının girişimiyle İsviçre'den Türkiye'ye iade edilen 37 parçalık kültür varlığı, Ankara'daki Anadolu Medeniyetleri Müzesi'ne teslim edildi.
15 EKİM
- Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi'nin (Yeşil Sol Parti) ismi, 4. Olağan Büyük Kongre'de tüzük değişikliğiyle Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (HEDEP) olarak değiştirildi. Eş genel başkanlıklara, Yeşil Sol Parti Adana Milletvekili Tulay Hatımoğulları Oruç ile Yeşil Sol Parti Siirt Milletvekili Tuncer Bakırhan seçildi.
16 EKİM
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsrail-Filistin arasındaki çatışmalı sürece ilişkin İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, İngiltere Başbakanı Rishi Sunak ve Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ile telefonda ayrı ayrı görüştü.
- Emniyet Genel Müdürlüğü, İstanbul Emniyet Müdürlüğü ve MİT'in operasyonuyla, terör örgütü DEAŞ'ın Türkiye'de yakalanan üst düzey yöneticilerinden "Abu Zeyd/Üstad Zeyd" kod adlı terörist Bashar Hattab Ghazal Al Sumaidai, İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesince 17 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı.
17 EKİM
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsrail'in Gazze'de 17 Ekim'de düzenlediği hastane saldırısına ilişkin, "Gazze'de yaşanan ve tarihte benzeri olmayan bu vahşeti durdurmak için tüm insanlığı harekete geçmeye davet ediyorum." dedi.
- Milli sporcu Şahika Ercümen, Cumhuriyet'in 100. yıl dönümüne ithafen Hatay açıklarındaki denemede, paletsiz değişken ağırlık kategorisinde 105 metrelik dünya rekorunu 106 metre ile kırdı.
18 EKİM
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, Filistin'de çoğu çocuk ve masum sivillerden oluşan binlerce şehide duyulan saygının gereği olarak Türkiye'de 3 günlük milli yas ilan edildiğini bildirdi.
19 EKİM
- CHP TBMM Grup Başkanı Özgür Özel, partisinin 4-5 Kasım'da yapılacak 38. Olağan Kurultayı'nda genel başkanlığa adaylığını açıkladı.
20 EKİM
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsrail-Filistin ile ilgili yürüttüğü telefon diplomasisi kapsamında, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile görüştü. Görüşmede, Gazze'deki masum sivillere karşı İsrail'in sergilediği insan hakları ihlalleri ve çözüm için atılabilecek adımlar ele alındı.
- İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarında, başta çocuklar olmak üzere hayatını kaybedenler için Türkiye genelindeki okullarda 1 dakikalık saygı duruşunda bulunuldu.
21 EKİM
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Uganda Cumhurbaşkanı Yoweri Museveni ile Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye ile Gazze'deki son durumu telefonda ayrı ayrı görüştü.
- MHP Genel Başkanı Bahçeli, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarına ilişkin yazılı açıklamasında, "MHP olarak çağrımız şudur, eğer bugünden itibaren 24 saat içinde ateşkes sağlanamazsa, saldırılar durmazsa, mazlumların üzerine bombalar bırakılmaya ısrarla devam ederse, milletimle açık açık paylaşıyorum ki Türkiye süratle devreye girmeli, tarihi, insani ve inanç sorumluluğunun gereği her neyse yapmalıdır." ifadelerine yer verdi.
- İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları Türkiye'nin birçok ilinde protesto edildi. Van'da kadınlar, İsrail'in saldırıları sonucu yaşamını yitirenler için sessiz oturma eylemi yaparken, Ankara'da bazı sivil toplum kuruluşları ABD Büyükelçiliği önüne kefenlenmiş bebek maketi, bir grup da İsrail'in İstanbul Başkonsolosluğu önüne oyuncak bıraktı.
- Aydın'ın Kuşadası ve Muğla'nın Datça ilçesi açıklarında, Yunanistan unsurlarınca Türk kara sularına itilen 99 düzensiz göçmen kurtarıldı, yasa dışı yollardan yurt dışına çıkmaya çalışan 25 düzensiz göçmen ve 1 göçmen kaçakçılığı şüphelisi yakalandı.
22 EKİM
- Türkiye'den Gazze'ye ilaç ve tıbbi malzeme taşıyan, içerisinde 20 uzman sağlık çalışanın da bulunduğu Cumhurbaşkanlığı uçağı Esenboğa Havalimanı'ndan Mısır'a hareket etti. Bir gün sonra Milli Savunma Bakanlığının sağlık malzemelerinin yer aldığı yardım paketlerini taşıyan Türk Hava Kuvvetlerine ait uçak da Mısır'a gönderildi.
23 EKİM
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsveç'in NATO'ya Katılım Protokolü'nü imzalayarak, TBMM'ye sevk etti.
24 EKİM
- Rusya Devlet Başkanı Putin ile telefonda görüşen Erdoğan görüşmede, Filistin topraklarına yönelen vahşetin derinleştiğini, Batılı devletlerin sessizliğinin krizi önlenemez boyuta taşıdığını ifade etti.
25 EKİM
- Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, Gezi Parkı davasında 18 yıl hapse mahkum edildikten sonra 14 Mayıs'ta yapılan 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi'nde milletvekili seçilen Can Atalay'ın bireysel başvurusunda ihlal kararı verdi. Karar, "başvurucunun yeniden yargılanmasına başlanması, mahkumiyet hükmünün infazının durdurulması, ceza infaz kurumundan tahliyesinin sağlanması ve yeniden yapılacak yargılamada durma kararı verilmesi şeklindeki işlemlerin yerine getirilmesi" için İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesine gönderildi. Yüksek Mahkeme, Atalay'a 50 bin lira manevi tazminat ödenmesine de hükmetti.
İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, 30 Ekim'de, bireysel başvuruya konu ihlalin Yargıtay kararından kaynaklandığı, yerel mahkemece verilen karara ilişkin olmadığı gerekçesiyle dosyayı Yargıtay 3. Ceza Dairesine gönderdi.
- Aydın'daki Güzelhisar Kız Öğrenci Yurdu'nda asansörün düşmesi sonucu Adnan Menderes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bölümler Fakültesi öğrencisi 22 yaşındaki Zeren Ertaş hayatını kaybetti, asansör bakım firması yetkilisi ve asansörü monte eden firmanın sahibi ile 2 mühendis tutuklandı. Olayın ardından, bazı öğrenci yurtlarının bakımsız olduğu iddiasıyla üniversite öğrencilerince Türkiye genelinde protesto eylemleri düzenlendi.
26 EKİM
- Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, Katolik Hristiyanların Ruhani Lideri ve Vatikan Devlet Başkanı Papa Fransuva ile telefonda yaptığı görüşmede, İsrail ile Filistin arasındaki çatışmalar ve bölgede giderek ağırlaşan insan hakları ihlalleri ele alındı.
28 EKİM
- AK Parti, İstanbul'da Büyük Filistin Mitingi düzenledi. Mitingde konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "İsrail, sen bir işgalcisin, sen bir örgütsün. Batı sana borçlu ama Türkiye'nin sana borcu yok." dedi.
29 EKİM
- Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yıl dönümü, yurt genelinde özel etkinliklerle kutlandı. Türk Hava Kuvvetlerinin akrobasi timi SOLOTÜRK'ün bayram günü Anıtkabir üzerinde, ardından da İstanbul Boğazı'nda gösteri uçuşu yaptığı etkinlikler kapsamında, Devlet Tiyatrolarından Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrasına, üç boyutlu gösterilerden öğrencilerin okullarındaki hazırlıklarına kadar Türkiye tek yürek 100. yaşını kutladı.
Gösterilere, Türkiye'nin en büyük savaş gemisi "TCG Anadolu"nun da aralarında yer aldığı 100 savaş gemisinin Boğaz'daki geçit töreni damgasını vurdu.
- Türkiye Cumhuriyeti'nin Kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün hayata gözlerini yumduğu Dolmabahçe Sarayı, Cumhuriyet'in 100. yıl dönümü dolayısıyla ziyaretçi akınına uğradı. Milli Savunma Bakanlığı, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı dolayısıyla Anıtkabir'i de 1 milyon 182 bin 425 kişinin ziyaret ettiğini ve yeni bir rekorun kırıldığını bildirdi.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, Vahdettin Köşkü'nde Cumhuriyet'in ilanının 100. yıl dönümü dolayısıyla yapacağı konuşma için kürsüye saat 19.23'te çıkarak millete seslendi. Erdoğan, "29 Ekim 1923 yılında ilan ettiğimiz Cumhuriyet'imiz bugün ilk asrını tamamlayıp, adına 'Türkiye Yüzyılı' dediğimiz ikinci asrına yelken açıyor." dedi. Erdoğan, "Önümüzdeki dönemde en büyük hedefimiz, demokrasimizi darbe anayasası utancından kurtarıp Cumhuriyetimizin 100'üncü yaşına yakışır sivil, özgürlükçü ve kuşatıcı bir anayasaya kavuşturmaktır." diye konuştu.
31 EKİM
- Kabine Toplantısı'nın ardından millete seslenen Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2024 yılı kredi ve burs rakamlarını lisans öğrencileri için 2 bin, yüksek lisans için 4 bin, doktora öğrencileri için 6 bin liraya çıkardıklarını açıkladı.
Kaynak: AA