Bir karayolunun depreme dayanıklı olduğu nasıl anlaşılır?

Depremin etkilediği 10 ilde karayolları da ağır hasar aldı. Öyle ki, 7 ana arterden 6'sı kapatıldı. Bu da depremden sonra şehirlerin giriş ve çıkışlarında uzun kuyruklar yaşanmasına neden oldu. İnşaat mühendisleri, yolların neden çöktüğünü ve nasıl daha güvenli hale gelebileceğini anlattı. Çöken yollarda onarım çalışmalarının ise başladığı öğrenildi.

'BU BÜYÜKLÜKTE BİR DEPREME KARŞI KOYABİLECEK YOL YOK'

Gazi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Ulaştırma Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kürşat Çubuk, karayollarının tünel ya da viyadük gibi özel çalışma gerektiren alanlarının mutlaka fay hatlarından uzağa yapılması gerektiğini söylüyor. 1999 Depremi'nde Bolu Dağı ve viyadük konusunda çalışmalar yaptığını anlatan Çubuk, “Yol ve tüneller, kalitesi yüksek malzemeden yapılır ama bu büyüklükte bir depreme karşı koyabilecek bir yol yok” ifadelerini kullanıyor.

Yolların bozulmaması, hasar almaması için yapılması gerekenleri sorduğumuz Çubuk, “Tekniğine uygun imalat şart. Bazı yerlerde alt temel tabaka olmadan yollar inşa edilmiş, fotoğraflardan tespit ettik” diyor. Karayollarının teknik yapısında ise üst yapı aşınma, tabaka 'binder' denilen alan ise direkt trafik yükünün tamamını alıyor. Bir alt aşama olan bitümlü temel, pilent miks temel, alt temel ve dolgu olmak üzere toplam 6 katmandan oluşuyor.

Çöken yollarının alt yapısını temel kolon ve kirişler olmadan yapılan binaya benzeten Çubuk, 1950'li yıllardan itibaren şehirleşmeyle birlikte karayollarına çok fazla yük bindiğini de söylüyor. Gelişmiş ülkelerde ulaşım sistemlerinin eşit ağırlık taşıdığını kaydeden Çubuk, “Bu ağır yük, zemin faktörleri, alt temel tabaka eksikliği yolların çökmesine neden oldu” ifadelerini kullanıyor.

Depremin ardından bölgedeki enerji boşaldı mı?Gündem

'6 ANA ARTER SAYILAN KARAYOLU KAPANDI'

Depremin ardından 6 ana arter sayılan karayolunun kapandığını ve akışın tek bir yoldan verildiğini anlatan Çubuk, trafiğin de bu sebeplerle oluştuğunu aktarıyor. Hatay Havalimanı'nın çökmesi ile ilgili de değerlendirmelerde bulunan Çubuk, “Liman kurutulmuş göl yatağının üzerine inşa edilmiş. Bu yüzden depremde zarar gördü ayrıca ilerleyen zamanlarda sel bile basabilir” diyor.

Eskiden Karayolları Genel Müdürlüğü yetkililerinin yol yapılacaksa araziyi baştan sona yürüyerek kontrol ettiklerini ve yol üzerinde çöküntü, mezarlık, sit alanı gibi yerler varsa inceledikleri biliniyor. Ülkemizde fay hatları üzerinden geçen çok sayıda karayolu yer alıyor. Çubuk, “Bu yollar depreme dayanmaz, parçalanır. Çünkü, çok güçlü bir enerji açığa çıktı” diyerek değerlendirmesini noktalıyor.

Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Ulaştırma Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halit Özen, fay hattından geçen yolların hasar almamasının kaçınılmaz olduğunu belirterek, sözlerine başlıyor. Depremde 3 metrelik atım ile genişlik oluştuğunu ve bunu inşaat yapısı ile elimine etmenin güç olduğunu anlatan Özen, “Fay hattı dümdüz gitmiyor ki, bir kağıdı yırttığınızda bile düz bölünmüyor” diyor.

'ZEMİN TAŞIMASI EN YÜKSEK SEVİYEDE'

Karayollarının kış mevsimi olması nedeniyle zemin taşımasının en yüksek seviyede olduğu bilgisini veren Özen, “Bu nedenle kış aylarında çökme değil ancak yarılma oluyor. Yollardan da bunu tespit edebiliyoruz. Yarılmış ve kalitesi bozulmuş” ifadelerini kullanıyor.

Fay hattı dışına yol yapmanın gelişmiş karayolu ağında çok zor olduğunun altını çizen Özen, Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın geçtiği yerlerde kısa ve uzun sayılabilecek çok sayıda hat olduğunu anlatıyor. Fay hatlarının yerin 3 bin metre altından geçtiğini anlatan Özen, bir de tavsiyede bulunuyor.

“Fay hatlarından geçen karayollarında, olası bir çökme durumunda hızlıca dolgu oluşturabilecek malzemeler depolanmalı. Hızlı sertleşen betonla, en ufak çökmeye müdahale edilerek kapatılması afet dönemlerinde hayati önem taşıyor.”

KAPANAN YOLLAR NELER?

Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından açıklanan ve depremden etkilenen yollar ise şöyle:

*Narlı-Nurdağı istikameti 052-15-20 Nolu yol 

*Narlı-Nurdağı istikameti 052-14-00 Nolu yol 

*Osmaniye-Gaziantep istikameti 052-13-01 (Şehitler Viyadüğü) Nolu yol 

*Osmaniye- Gaziantep istikameti 052-13-05 (Başpınar Viyadüğü) Nolu yol

*Osmaniye-Gaziantep istikameti ve Gaziantep-Osmaniye istikameti 052-11, 052-12, 052-13 KK Nolu yol

*Adıyaman-Malatya istikametindeki tüp geçiti kapatılmış olup ulaşım diğer tüpten geliş-gidiş şeklinde sağlanmaktadır.

*Tohma Köprüsündeki derzlerde meydana gelen açılmalar nedeniyle Malatya-Yazıhan arası trafiğe kapatılmıştır.

*Bulam 3 Köprüsü yıkıldı (Adıyaman- Çelikhan).

*Recepbey Köprüsü yıkıldı (Çelikhan-Sürgü).

[email protected]

Depremin vurduğu illerde afet öncesi binaların durumu nasıldı?Gündem

Kaynak: Web Özel