Avrupa'da yeni tartışma, devletler yerine bireye AB üyeliği

Avrupa ülkeleriyle yaşanan Schengen sorunu devam ederken, kamuoyunun gündeminde de Avrupa Birliği'nin (AB) genişlemesi var. Brüksel'deki AB liderler zirvesi öncesinde Avrupa genelinde yapılan bir anket, AB vatandaşlarının birliğin genişlemesine karşı olduğunu ortaya koydu. Berggruen Avrupa Enstitüsü'nde Avrupa felsefesi ve düşüncesi alanında çalışmalar yapan İtalyan siyaset bilimci Lorenzo Marsili ise, aday ülkelerin Avrupa toplumuna entegre olabilecek vatandaşları için bir formül gündeme getirdi: Avrupa yurttaşlığı...

BERLİN'DE ÜÇ AVRUPALI

İtalyan Marsili, Avrupa yurttaşlığı önerisini temellendirirken okuyuculardan, Berlin'de bir restoranda birlikte yemek yiyen bir İtalyan, bir Türk ve bir Ukraynalıyı hayal etmelerini istiyor. Üçü birlikte yemek sipariş edebilir ancak sadece İtalyan Berlin'de süresiz olarak kalabilir, Alman sağlık hizmetlerinden yararlanabilir. Oysa modern Avrupa dünyası için yeni bir vatandaşlık türü yaratılabilir. Marsili'nin önerisi Avrupa vatandaşlığının Avrupa Birliği'nin parçası olmayan ülkelerin vatandaşlarını da kapsayacak şekilde genişletilmesini içeriyor.

YURTTAŞLIK KAZANIMLARI

Bir AB ülkesinin vatandaşlığına sahip herkese otomatik olarak verilen Avrupa vatandaşlığı, ulusal vatandaşlığa ek olarak bazı hak ve sorumluluklar getiriyor. Bu haklardan en önemlileri arasında Avrupa'da herhangi bir yerde ikamet etme, çalışma ve sosyal güvenliğe erişim hakkı bulunuyor. Ayrıca seçimlerde aday olmak ve oy kullanma hakları da güvence altına alınıyor. Avrupa vatandaşlığı şu anda yalnızca AB'ye üye devletlerin vatandaşlarına veriliyor ancak Marsili'ye göre bunun böyle kalması için hiçbir neden yok.

ÜLKELER YILLARCA BEKLEYEBİLİR

Önüne genişleme hedefi koyan Avrupa Birliği, Ukrayna ve Moldova'nın katılım müzakerelerine başlamaları için yeşil ışık yakmak üzere. Arnavutluk, Sırbistan, Karadağ ve Kosova'yı kapsayan Batı Balkan ülkelerinin üyelik sürecinin hızlandırılması için de karşılıklı olarak kararlılık ifade ediliyor. Türkiye'nin AB'ye tam üyelik süreci kesintiye uğramış olsa da resmi olarak aday üyeliği devam ediyor. 

KAPSAM GENİŞLEYEBİLİR

Lorenzo Marsili önerisini şöyle ifade ediyor: “Aday ülkelerin vatandaşları ülkelerinin AB'ye katılım sürecinin tamamlamasını beklerken Avrupa vatandaşlığı alamazlar mı? Bu Britanya ile belki Türkiye ile yenilenen bir ortaklık için bir model olabilir mi? İlk ve en kolay adım, sonunda AB'ye katılacak olan ülkelerin sakinlerinin entegrasyonu olacaktır. İkinci adım, Birleşik Krallık veya Türkiye gibi katılmak istemeyen veya katılma ihtimali zayıf olan ülkeleri içerebilir.”

YARATICI BİR ÖNERİ

Başkent Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden Prof. Dr. Hasan Ünal, Haber Global Web Özel'e şu değerlendirmelerde bulundu: "Önerinin çok yaratıcı olduğu söylenebilir. AB, devletlere üyelik verme konusunda yavaş hareket ediyor. Ama bireylerle ilgili bir takım girişimlerde bulunabilir. Üzerinde durulması gereken bazı detaylar var; Avrupa vatandaşlığı tam olarak kimlere verilecek?"

SERBEST DOLAŞIM HAKKI

Prof. Dr. Ünal şunları söyledi: "Burada asıl önemli olan Türkiye, Ukrayna, Moldova, Gürcistan'ın üyelik durumunun ne olacağı. Türkiye'nin önüne AB'ye üye olamaması için birçok engel çıkarılıyor.  Türkiye aslında çok kolaylıkla AB normlarına yaklaştırılabilecek bir ülke. Türklere Avrupa vatandaşlığı için Gümrük Birliği çerçevesinde yeni bir vize anlaşması düşünülebilir. Serbest dolaşımın kapsamı genişletilebilir."

ertan.altan@haberglobal.com.tr

Kaynak: Web Özel