Akaryakıt fiyatları neden artıyor?

Türkiye son 3 gündür akaryakıt fiyatlarındaki artışın sebeplerini tartışırken, 2024'deki fiyat dalgalanmasının nasıl seyredeceği de merak konusu. Motorine 2.56 liralık artıştan sonra  benzine 1.51 lira zam açıklaması gözleri hem brent petrol fiyatlarına, hem de ABD ekonomisindeki son duruma çevirdi. Son zamlarla birlikte motorinin litre fiyatı yılbaşından bu yana yüzde 18.5 zamlandı. Öte yandan dün 83,34 dolara kadar yükselen Brent petrolün varil fiyatı, dün itibarıyla 82.66 dolar oldu. Aynı dakikalarda Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün varili ise 77.80 dolardan alıcı buldu.

STOKLAR ARTIYOR

Uzmanlar, akaryakıt fiyatlarındaki gelişmelerin, petrol fiyatlarından bağımsız arz-talep dengelerine göre olumsuz seyrettiğine dikkat çekerken, küresel motorin fiyatlarındaki hızlı artışın süreceği de ifade ediliyor. 'ICE Gas oil vadelileri'nin cumartesi bir günde yüzde 6 yükselmesi bu durumun işareti olarak yorumlanıyor. Öte yandan, Amerikan Petrol Enstitüsünün (API) öngörüsüne göre, ülkede ticari ham petrol stokları geçen hafta bir önceki haftaya göre yaklaşık 8 milyon 520 bin varil artmış durumda. Ancak piyasa beklentisi ise stokların 2 milyon 600 bin varil artacağı yönündeydi.

HUSİLER'İN SALDIRILARI

Orta Doğu’da devam eden jeopolitik gerilimlerin petrol fiyatlarındaki düşüşü sınırladığı  gündeme getiriliyor. Yemen'de İran destekli Husiler, ABD ve İngiltere savaş uçaklarının ülkenin batısındaki Hudeyde vilayetini hedef aldığını duyurdu. Husilere bağlı El-Mesire televizyonuna göre, ABD ve İngiltere, Yemen'in batısındaki Hudeyde vilayetinin güneyinde Tuhayta kentinde çeşitli bölgelere hava saldırısı düzenledi. Husiler pazartesi günü de Kızıldeniz'de ABD'ye ait bir gemiye saldırı düzenlediklerini duyurmuştu.

ENFLASYON BEKLENTİNİN ÜZERİNDE 

Piyasaları etkilemesi beklenen bir diğer önemli gelişmede ABD'deki enflasyon rakamlarının beklentilerin üzerinde olması. Piyasalardaki tahmin ABD enflasyonunun Ocak’ta yıllık yüzde 2.8 olacağı yönündeydi ancak gerçekleşme yüzde 3.1 oldu. Ortaya çıkan tabloyu yorumlayan Pazarlama ve İşletme Uzmanı Volkan Soykan, "Ayrıca çekirdek enflasyon da 8 ayın en yüksek oranına çıktı. Bu gelişmeler FED’in faiz indirimlerini biraz daha ileri ötelemesi anlamına geliyor. Şu an ilk faiz indiriminin Temmuz’a sarktığını ifade edebiliriz. Faiz indirimlerinin gecikmesi ve bu yıl indirim oranının tahminlerden düşük kalması Dolar Endeksi üzerindeki baskıyı artırır" dedi.

ARZ-TALEP DENGESİ BOZULDU

Soykan uyarılarının devamında ise, "Cari işlemler hesabı Aralık’ta 2,1 milyar dolar açık verdi. 2023'ün tamamında cari açık yüzde 8 düşüşle 45,2 milyar dolara geriledi ancak 42.5 milyar dolar olan OVP hedefinin üzerinde kaldı. Mayıs 2023’te 60 milyar doları aşan yıllıklandırılmış cari açığın takip eden dönemlerde izlediği daralmada, altın ithalatındaki azalışla enerji ithalatındaki düşüş rol oynadı. Cari açığın azalması Türkiye ekonomisi için önemli bir yavaşlama sinyalidir. Akaryakıt fiyatlarındaki gelişmeler ise petrol fiyatlarından bağımsız arz-talep dengelerine göre can sıkabilir. Küresel motorin fiyatlarındaki hızlı artış sürecektir. ICE Gas oil vadelileri cumartesi bir günde yüzde 6 yükseldi" diye konuştu.

[email protected]  

Kaynak: Web Özel