Ortadoğu'da gerçekten kartlar yeniden dağıtılıyor | Onarması zor bir ilişki: ABD-Suudi Arabistan

ABD’nin 47. Başkanı Joe Biden, Trump karşısındaki seçim stratejisinin büyük bir kısmını başkanın dış politikada kurduğu dostluklar üzerinden yürüttü. Biden göreve geldikten sonra dış politikada farklı bir anlayış benimsenirken, Trump’ın Körfez’deki politikası da yeniden kurgulandı.

Yeni Ortadoğu politikasının temel ayaklarından biri ise Suudi Arabistan’la ilişkilerin düzenlenmesi oldu. Joe Biden, gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin ardından dünyada imajının kötü olduğu veliaht prens Muhammed bin Salman ile görüşmedi. Onun yerine babası Kral Salman bin Abdülaziz'i muhatap aldı.

Bu veliaht prens ile hiç temas kurulmadığı anlamına gelmiyor. Prens, Biden’ın Ulusal Güvenlik Temsilcisi Jake Sullivan’ı deniz kenarındaki sarayında ağırlarken şortla oturuyordu. Sohbet bir noktada Cemal Kaşıkçı’ya geldiğinde Sullivan’a bağırmaya başladı. Bu konuyu konuşmak istemediğini söyledi. Biden’a iletmesi için şu mesajı gönderdi: Daha fazla petrol yok.

(Beyaz Saray kaynakları Sullivan’a bağırıldığı iddiasını yalanlarken ikilinin görüşmesinde petrol fiyatlarının da gündeme gelmediğini söylüyorlar.)

Prens Selman'ın yeni taktiği: Beyaz Saray'a sok, petrolü alEkonomi

GÜVENLİK KARŞILIĞINDA PETROL

ABD yıllardır Suudi Arabistan’a askeri teçhizat sağlıyor ve güvenliğini garanti ediyor. Karşılığında ise bazı istisna durumlar hariç (1973 petrol krizi gibi) Suudi Arabistan’dan petrol politikaları konusunda beklediği karşılığı alıyor. Fakat Biden’ın veliaht Prensi muhatap almamasının Suudi Arabistan’ı Çin ve Rusya’ya yakınlaştırdığını düşünenler de var.

Beyaz Saray’ın Ortadoğu Koornidatörü Brett McGurk defalarca kez Suudi Arabistan’ı ziyaret ederek bozulan ilişkileri onarmaya çalıştı. Biden yönetimi kopma noktasına gelen ilişkilerin ardından Suudilerden piyasayı yatıştırmak için daha fazla petrol pompalamasını rica etmiyor. Şu an hesap Suudi Arabistan’ın Ukrayna krizinde Batı’nın elini zora sokacak bir şey yapmasından kaçınmak.

Konuyla ilgili bilgi sahibi kaynakların verdiği bilgilere göre 9 Şubat 2022 tarihinde Kral Selman, oğlu veliaht Prens ve Biden arasında bir telefon görüşmesi gerçekleştirilmesi için ajanda oluşturulmuştu ancak son dakikada veliaht prensin görüşmeye katılmayacağı bilgisi verildi.

Prens Selman'ı muhatap almayan Biden Orta Doğu'da neyi amaçlıyor?Gündem

ROOSEVELT 1945'TE ZİYARET ETTİ

İki ülke arasında diplomatik ilişkiler geniş anlamıyla İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra kuruldu. Başkan Franklin Roosevelt, 1945 yılında çıktığı Ortadoğu turu kapsamında Kral Abdülaziz ibn Suud’u ziyaret etmiş, George Bush Kral Abdullah ile yakın ilişki kurmuştu.

Eski ABD istihbaratçısı Norman Roule ilişkilerin hiç olmadığı kadar kötü durumda olduğunu söyledi. Veliaht Prens’in CIA’in Kaşıkçı’nın İstanbul’da öldürülmesi olayının arkasında Muhammed bin Salman’ın olduğunu belirten istihbarat raporunun yayınlanması dikkat çekmişti.

Ayrıca ABD, Yemen’deki İran destekli Hutileri terör örgütleri listesinden çıkardı ve Suudi Arabistan ordusuna da bu alanda desteğini azalttı. Yemen’de tarihin en büyük insanlık krizlerinden biri yaşanıyor. Öte yandan Suudi Arabistan ABD’nin Obama döneminden kalma İran nükleer anlaşmasını da diriltmek istemesinden rahatsız. İran ve Suudi Arabistan yıllardır Ortadoğu’da iki büyük rakip ülke.

BİDEN'I İÇERİDEN DE SIKIŞTIRIYORLAR

13 Nisan 2022 tarihinde Biden’ın partisi Demokratik Parti üyesi 30 milletvekili Rusya’nın Ukrayna’yı işgali dolayısıyla artan petrol fiyatlarını daha çok üretim yaparak desteklemedikleri için Suudi Arabistan’a karşı yaptırım uygulanmasını önermişlerdi.

Bundan yaklaşık 40 sene önce ABD’nin Yom Kippur Savaşı’nda İsrail’i desteklemesi üzerine Suudi Arabistan ve diğer Ortadoğu ülkeleri petrol üretimini kısmış, dünyada büyük bir enerji krizi oluşmasına sebep olmuşlardı.

Muhammed bin Salman şu an için ABD’lilerle görüşmezken geçen temmuz ayında Veliaht Prens’in küçük kardeşi Prens Halid bin Salman’ın Washington’da üst düzey ABD’li yetkililerle yeni hava savunma sistemi satın alınması konusunda görüştüğü belirtiliyor. Suudi Arabistan geçen eylül ayında ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin’in ziyaretini iptal etmiş, onun yerine üst düzey Rus diplomatları ağırlamıştı.

Klişe bir cümle ama bu örnekte tekrar etmekte fayda var: Ortadoğu’da kartlar yeniden karılıyor.

*Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin tamamı The Wall Street Journal'da Stephen Kalin, Summer Said ve David S. Cloud imzasıyla yayımlanan 'How U.S.-Saudi Relations Reached the Breaking Point' isimli makaleden alınmıştır.

Kaynak: Web Özel