Frexit: Avrupa Birliği'ni tedirgin eden gelişme... 'Ya Fransa çıkarsa!'

Takvimler 1951'i gösterdiğinde İkinci Dünya Savaşı sona ermiş, Soğuk Savaş rüzgarları esmeye başlarken Avrupa'nın doğusunda baş gösteren komünizm çekincesi Batı Avrupa'yı bir araya gelmeye itmişti. 1900'lerin ilk yarısının neredeyse tamamını iki dünya savaşı yüzünden harap olmuş bir şekilde geçiren Avrupa bir daha aynı hataya düşmemek için yollar arıyordu.

“Pax Europeana” yani “Avrupa Barışı” şarttı ve bu yolda bağlayıcı, birleştirici işbirliği anlaşmaları kritik bir rol oynayacaktı. 1951'de Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu ile temeller atıldı.

1957'de ise Avrupa Birliği'nin öncülü Avrupa Ekonomik Topluluğu ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu kuruldu. 1965'te bu üç topluluk, Avrupa Topluluğu adıyla tek bir çatı altında toplantı.

AVRUPA BARIŞI'NIN GÜVENCESİ

Tüm bu anlaşmalarda Batı Almanya, Belçika, Fransa, İtalya, Hollanda ve Lüksemburg'un imzası vardı. Ancak en kritik imzalar Fransa ve Almanya'nın imzaları olmuştu. İki dev gelecekte Avrupa Birliği adını alacak topluluğun ve daha önemlisi 'Avrupa Barışı'nın güvencesiydi.

Bu durum, bugün de böyle fakat Avrupa'nın pek çok ülkesinde baş gösteren milliyetçilik akımı ve pandeminin Avrupa ülkeleri arasına sınırları yeniden çeken doğası AB'yi sarsıyor. Elbette Brexit ile Birleşik Krallık'ın birliğe veda etmesi de “AB dağılacak mı?” sorusunu akıllara getirdi.

Uzmanlar AB sarsılsa da Almanya ve Fransa sistemden çıkmadıkları sürece AB'nin dağılmayacağı görüşünde. Almanya sağlam bir şekilde yapıyı ayakta tutuyor ancak Fransa'daki hava değişimi hiç olmadığı kadar hissedilmekte...

'BREXIT'TEN SONRA 'FREXIT'

Brexit'ten öykünen “Frexit” hareketi, Polonya Anayasa Mahkemesi'nin çıkışını da örnek göstermekte. Ekim ayının başında Varşova ve Brüksel arasında tansiyon yükselmiş, Polonya Anayasa Mahkemesi, 7 Ekim'de “AB hukuku Polonya yasalarından üstün olamaz” şeklinde bir karar vermişti.

AB “Yaptırımlar masada” derken Varşova ise “AB, şantaj yapıyor” diyor. Ülkedeki kürtaj ve LGBTİ+ karşıtlığı ile Varşova yönetiminin yargı bağımsızlığına bakışı, bir süredir AB tarafından eleştirilmekteydi.

Polonya'nın AB'den çıkacağı endişesi sürerken Fransa'daki eylemler bambaşka ve AB için çok daha büyük bir endişeye sebebiyet veriyor: Ya Fransa ayrılırsa!

DEV BİR ŞÜPHE...

Emmanuel Macron, birlikle olan ilişkileri daha sıkı tutmak ve daha derinleştirmek istiyor ancak pandemi sürecinin başından hatta pandemi öncesi “sarı yelekliler” eylemlerinden bu yana ülkede artan tansiyon ve buna bağlı olarak yükselen milliyetçi, muhafazakar hareket AB'ye dev bir şüpheyle yaklaşıyor.

Lakin her şeye rağmen Fransa'da “Frexit” lehine çoğunluk yok. Frexit fikrini körü körüne savunanlar Macron karşısında kazanma şansı olmayan adaylar. Fransa Ulusal Meclisi Üyesi ve aşırı sağcı Ulusal Birlik Partisi Lideri Marine Le Pen bile 2017'deki seçim yenilgisinden ders almış olacak ki Frexit fikrini açıkça savunmaktan çekiniyor.

Dışişleri'nden AB Komisyonu raporuna tepki: Kabul etmiyoruzGündem

Bununla birlikte Fransa'nın yakın tarihinde yaşanan kritik bir oylama ise endişe duyan kesim için bir uyarı niteliğinde. 2004'te Roma'da imzalanan ve daha önceki tüm antlaşmaları tek bir belgede toplamayı ön gören Avrupa Birliği Anayasası, ülkelerde halkoylamasına sunuldu.

Mayıs ve Haziran 2005'te Hollanda ile Fransa'nın halkoylamasında çoğunluk “Avrupa Birliği Anayasası'na hayır” diyince proje rafa kalktı. Finlandiya, Slovakya ve Almanya, başlayan referandum sürecini durdurdu. Diğer yedi ülke ise oylamayı gelecekte belirsiz bir tarihe erteledi.

EN ÇOK ŞÜPHELENENLER FRANSIZLAR

AB vatandaşlarının nabzını tutan birliğe bağlı araştırma kuruluşu Eurobarometer'in son araştırmasında Fransızların AB'ye yönelik köklü güvensizliği ortaya çıktı. AB vatandaşları arasında, Fransızlar yüzde 58 ile en şüpheci halk olarak öne çıktı.

“Fransız ve Avrupa” çalışmasının ortak yazarı siyaset bilimci Thierry Chopin, “Macron'un seçilmesinden bu yana, oranda sürekli bir yükseliş gördük” ifadesini kullanıyor. Oran, Macron'un görev sürecinde yüzde 11 artmış. Brexit'le sarsılan AB'yi Frexit ihtimali endişeye düşürmekte. Önümüzdeki dönem, AB'nin ve “Avrupa Barışı” kavramının geleceği açısından oldukça hayati önem taşıyor.

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr

*Bu haberdeki bilgilerin bir kısmı Die Welt'te Frankreichs "EU-Skepsis nimmt enorm zu – selbst in der Regierung" başlığıyla yayınlanan makaleden derlenmiştir.

Ek kaynaklar: BBC, EU, Euronews

Kaynak: Web Özel