Fransa'dan Cezayir'e 'Özür olmayacak' mesajı!

Elysee Sarayı'ndan yapılan açıklamaya göre, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron; tarihçi Benjamin Stora'nın yaptığı bu çalışmayı selamladığını belirtti. Macron, bu konudaki çalışmaları sürdürmek istediğini ve bu raporun ışığında bazı inisiyatifler alacağını kaydetti.

Bu inisiyatiflerin geçmişin yaralarına bakmayı ve iki ülke arasında uzlaşıya varılmasını sağlamasını umduğunu ifade eden Macron, Cezayir Savaşı'nda hayatını kaybedenlerin düzenlenecek etkinliklerde anılmasını istediğini belirtti.

ELYSEE SARAYI: ÖZÜR OLMAYACAK

Diğer yandan Fransız basınındaki haberlerde, Macron'un ülkesinin geçmişteki sömürgeci faaliyetleri nedeniyle Cezayir'den özür dilemeyeceği aktarıldı. Rapor sunumu öncesinde Elysee Sarayı'ndan konuya ilişkin açıklama geldi. Elysee Sarayı, raporun sunulmasının ardından "ne bir özür ne de bir pişmanlık söyleminin" söz konusu olmayacağını ve sadece sembolik eylemler yapılması planlandığını açıkladı.

Stora, "Bu acı hatıraların Fransız toplumunu bölmeye devam etmemesini sağlamak istiyorum. Macron’un isteği Fransa’yı kendi geçmişiyle uzlaştırmak" ifadesini kullandı.

Stora'nın Macron'a sunduğu 150 sayfalık raporda, "Hafızalar ve Gerçek" adlı komisyonun kurulması ve böylece Cezayir Bağımsızlık Savaşı'ndan sağ kalanların görüşlerinin paylaşılması öneriliyor.

Raporda, Fransa ile Cezayir arasında iş birliğinin artırılması ve Cezayir Bağımsızlık Savaşı sırasında Fransa'nın yanında savaşan Cezayirlilerin (Harki) iki ülke arasında kolaylıkla seyahat edebilmesi gerektiği anlatıldı.

Arşivlerde 1970 yılı öncesine ait belgelerin üzerinde bulunan "devlet sırrı" ibaresinin kaldırılmasının ve iki ülke arasında ortak arşivin oluşturulmasının teklif edildiği raporda, Cezayirli öğrencilere Fransa'daki arşivlerde çalışmalar yürütmesi için burs önerilmesi gerektiği kaydedildi. Raporda, bu şartların Fransız öğrencilere de sağlanması gerektiği aktarıldı.

Raporda, Fransa'daki okullarda öğrencilere Cezayir Bağımsızlık Savaşı'nın daha iyi şekilde öğretilmesi, derslerde sömürgeciliğe değinmemekten vazgeçilmesi gerektiği vurgulandı.

Cezayir Bağımsızlık Savaşı'na ilişkin anma etkinliklerinin düzenlenmesi önerilen raporda, 25 Eylül'ün savaş sırasında Fransa'nın yanında savaşan Cezayirlileri anma, 17 Ekim'in "1961 Paris Katliamını" ve 19 Mart'ın savaşın sona ermesi anma günü olarak ilan edilmesi önerildi.

Stora, L'Obs dergisine verdiği demeçte, "Sömürgecilik Fransız tarihinin ayrılmaz bir parçasıdır, ayrı tutulamaz." ifadesini kullanmıştı.

CUMHURBAŞKANI ADAYIYKEN 'SUÇ' DEMİŞTİ

Şubat 2017'de Cumhurbaşkanı adayı olan Macron, Cezayir'deki Fransız sömürgeciliğini "insanlığa karşı suç" olarak nitelendirmişti. Macron Temmuz ayında, Stora'dan "Sömürgeleştirme ve Cezayir Savaşı anıları" hakkında bir rapor yazmasını talep etmişti. Cezayir Geçici Devlet Başkanı Abdülmecid Tebbun, Ulusal Arşiv Müdürü Abdülmecid Şeyhi’ye Stora ile birlikte çalışma talimatını vermişti.

Fransa, Osmanlı yönetimindeki Cezayir'i 1830'da işgal etti ve bu topraklara 1 milyona yakın yerleşimci gönderdi. Cezayir, 1 Kasım 1954'te bağımsızlık savaşını başlattı ve 8 yıllık mücadelenin ardından Temmuz 1962'de gerçekleştirilen referandumda yüzde 99,72 "evet" oyu ile bağımsızlığına kavuştu. Ülkede yıllar süren bağımsızlık savaşında yaklaşık 1,5 milyon Cezayirli hayatını kaybetti. Cezayir İnsan Hakları Savunma Birliği, Fransız sömürgesi döneminde yaklaşık 10 milyon kişinin öldürüldüğünü açıklamıştı.

Kaynak: AA