Batı Şeria'da bir yanda cinayetler, bir yanda kundaklama! 1967'den beri...

İşgal altındaki Batı Şeria'nın kuzey kesiminde geçen pazar günü öğleden sonra bir Filistinli'nin iki İsrailliyi silahla öldürmesinin ardından geçmiş deneyimler, İsrailli yerleşimcilerin bu olaya karşı bir tepki göstereceğini tahmin ediyordu. Ancak aynı gece yaşananlar ve ortaya çıkan tablo, şiddetin boyutunun beklentilerin çok üzerinde olduğunu işaret ediyordu. İsrailli insan hakları grupları ve Filistinli yetkililerin ilk açıklamalarına göre yerleşimciler, dört Filistin köyünde 200'ü aşkın binanın yakıldığını ve tahrip edildiğini, en az bir Filistinlinin de yaşamını yitirdiğini söylüyor.

Bilindiği üzere yeni yılla birlikte önce İsrail'in Cenin Kampı Baskını, sonrasında İsraillileri hedef alan ve 7 kişinin yaşamını yitirdiği saldırılar ve daha sonra işgal altındaki Batı Şeria'da yaşananlarla ortaya endişe verici bir tablo çıkmış, 2023'ün ilk iki ayı 2000'den beri en kanlı ocak ve şubat olarak tarihe geçerken son yaşananlar ise yerleşimcilerin sebep olduğu en büyük şiddet olaylarından biri olarak şimdiden hafızalara kazındı.

Olaylar, yılbaşından beri -aslında Benjamin Netanyahu 29 Aralık'ta yeniden başbakan olduğundan beri- yaşanan krizi dindirmek üzere İsrailli ve Filistinli liderlerin Ürdün'de bir araya geldiği günde yaşandı.

MİLLETVEKİLİNDEN ŞOKE EDEN SÖZLER

Bununla birlikte ortaya çıkan tablo Başbakan Netanyahu'nun üzerindeki baskıyı da artırıyor. Zira kurulan aşırı sağcı ittifakta yerleşimcileri temsil eden vekiller de yer almakta. Pazar günü Netanyahu saldırıları kınadı ancak sözleri yerleşimcileri durdurmaya yetmedi. Hatta "tarihin en sağcı koalisyonu" olarak tanımlanan koalisyondaki Yahudi Gücü Partisi'nin milletvekillerinden Zvika Fogel, “O köyleri alevler içinde görmek istiyorum. Elbette mecazi olarak” diyecekti.

Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ise “isyancıların ne hissettiğini anladığını” söylerken tepki göstermenin yolunun bu olmadığını da ifade etti.

AB VE BM'DEN 'ENDİŞE' MESAJLARI

AB, Batı Şeria'daki güvenlik durumunun kötüye gitmesinden endişe duyuyor. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell'in ofisinden yapılan ve 26 Şubat'ta Batı Şeria'da iki İsraillinin hayatını kaybettiği terör saldırısını ve sonrasında yaşananların kınandığı açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“AB, bir Filistinlinin ölümü, yüzlerce Filistinlinin yaralanması, evlerin ve dükkanların yakılması, Filistin mülkünün kabul edilemez şekilde tahrip edilmesiyle sonuçlanan yerleşimci şiddetinin patlak vermesini kınıyor.”

Bununla birlikte İsrail güçlerinin 22 Şubat'ta Batı Şeria'nın kuzeyindeki Nablus'a birkaç noktadan yaptığı operasyonda 11 Filistinlinin yaşamını yitirmesi ve yüzlerce kişinin yaralanmasının gerilimi iyiden iyiye tırmandırdığı ifade ediliyor. Öte yandan BM de yaşananlara ilişkin endişelerini dile getirirken resmi açıklamada “Genel Sekreter Guterres, Huvvara'daki şiddet ve terörü güçlü bir şekilde kınıyor ve tüm suçluların hesap vermesi gerektiğinin altını çiziyor” dendi.

Ürdün'de Filistin, İsrail, Ürdün, ABD ve Mısır'ın katıldığı zirveye geri dönmek gerekirse Başbakan Netanyahu, Batı Şeria'daki yerleşim birimleri inşa planının aynı şekilde devam edeceğini açıkladı.

YERLEŞİMCİLER SORUNU...

Peki “yerleşimciler” derken ne kastediliyor? Konuyu kısaca özetlemek gerekirse Batı Şeria ve Doğu Kudüs çevresinde 700 bin civarında Yahudi yerleşimci yaşıyor. Uluslararası hukuk bölgedeki Yahudi yerleşim birimlerini yasa dışı olarak nitelese de yerleşimcilerin sayısı her geçen gün artmakta.

5 soru 5 cevap: Netanyahu nasıl geri döndü? Aşırı sağ, yolsuzluk davaları ve dahası...Dünya

BM verilerine göre, Yahudi yerleşimciler 2022'de Batı Şeria'da Filistinliler ve mülklerine yönelik 849 saldırı gerçekleştirirken, bunların 228'inde yaralanmalar, 621'inde ise Filistinlilerin mülklerinde hasar meydana gelmiş.

İsrail’in 1967 Altı Gün Savaşı’nda ele geçirdiği topraklar üzerine inşa edilen yerleşim birimleri günümüzde, Doğu Kudüs'te, Batı Şeria’daki Filistin topraklarında ve Suriye sınırları içindeki Golan Tepeleri’nde bulunmakta. Bu bölgelerde Yahudi mahalleleri kurulurken söz konusu yerleşim birimleri dini açıdan da oldukça önemli. Bazı radikal Yahudiler, söz konusu bölgenin kendilerine Tanrı tarafından verildiğini öne sürüyor.

MS 132-136 yılları arasında yaşanan Bar Kohba İsyanı sonucu Roma İmparatorluğu tarafından “vadedilmiş topraklardan” sürülen ve 1948'de İsrail'in kuruluşuna kadar dünyanın bör dört yanında yaşayan Yahudilerin önemli bir kısmı bugünlerde yerleşim birimlerinin kurulduğu bölgelerde tarihsel açıdan hak sahibi olduklarını savunmakta.

Bunlar bölgede yaşayan Filistinliler ve Yahudi yerleşimciler arasında tansiyonun sıklıkla yükselmesine neden oluyor.

Kaynaklar: The New York Times, AA, Haaretz

Kaynak: Web Özel