Yunanistan anlaşması ne anlama geliyor? Amerika’nın Avrupa’da ne kadar askeri var? 1957 yılında...

Dünyanın süper gücü Amerika Birleşik Devletleri, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra iki kutuplu dünya düzeninde süper bir güç olarak ortaya çıktı. İngiltere bayrağı bu ülkeye bırakırken uzun yıllar savaşlarla yorulmamış, kendi ana karasına yabancı bir gücün müdahalesine maruz kalmamış bu ülke askeri üstünlüğünü kısa sürede dünyanın önemli bir kısmına kabul ettirdi. Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonraki süreçte ise Amerika Birleşik Devletleri tek büyük askeri güç olarak görüldü.

ABD yine bu askeri gücünün etkisiyle II. Dünya Savaşı’nın ardından ordusu yok olma noktasına gelmiş Avrupa ülkelerinin geneline yayılmıştı. Almanya’nın yarısını (Batı) savaştan sonra uzun bir süre kontrolüne alan bu ülkenin Avrupa’da 100 bin askeri bulunuyor. Bu askerlerin 38 bin 500’ü Almanya’da, 11 bin 500’ü İtalya’da, 11 bini İngiltere’de ve 10 bin 500’ü Polonya’da bulunuyor.

ZİRVE YIL 1957: 457 BİN ASKER

18 Mart 2022 itibarıyla 100 bin ABD askeri Avrupa’da bulunuyor. ABD Avrupa Komutanlığı verilerine göre Türkiye’de yaklaşık 2 bin ABD askeri var. Türkiye’nin yakın komşusu olan ve ABD’nin son aylarda askeri varlığını artırdığı Yunanistan ise 800 ABD askerine ev sahipliği yapıyor. 1957 yılında Avrupa 457 bin ABD askerine ev sahipliği yapıyordu. Soğuk Savaş’ın tırmandığı 1987 yılında bu sayı 340 bindi. İkinci Dünya Savaşı’nın ardından kıtadaki ABD askerinin en az olduğu yıl 65 bin ile 2018 yılıydı.

Bugün ABD Yunanistan ile savunma işbirliklerini derinleştiriyor. Yunanistan Başbakanı Miçotakis anlaşmanın kendi parlamentolarında onaylanması sonrası Washington’a hareket etti ve ABD Kongresi’nde yaptığı konuşmada ayakta alkışlandı. Öyle bir alkış tufanı koptu ki Başbakan Miçotakis kendi ülkesinde bu kadar alaka görmediğini söyledi.

ABD YUNANİSTAN'DA NELER YAPACAK?

İki ülke arasındaki yeni anlaşmaya göre ülke genelinde altı askeri üste varlığını sürdüren ABD askerleri, dört yeni askeri alana daha yayılacak. Bu yeni alanların ikisi askeri kamp biri ise Girit Deniz Üssü. Yunanistan’da sol partiler anlaşmayı sert bir şekilde kınıyor. Yunanistan ayrıca Türkiye’nin terör örgütlerine verdikleri destek sebebiyle eleştirdiği Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğine de sıcak bakıyor.

Miçotakis yaptığı Washington seyahatinde ülkesinin Rus gazına bağımlı olmayan bir Avrupa için son derece önemli olduğunu da savundu. Yunan politikacılar ABD ile genişlettikleri savunma anlaşmasına son derece önem veriyor. Ülkenin Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, “Umursamaz olma gibi bir lüksümüz yok, bu yok. Keşke ulusal güvenlik meselelerinde Lüksemburg olsaydık. Ama değiliz” ifadelerini kullanıyor.

Geçen ekim ayında taraflar savunma anlaşmasını beş yıllığına genişletme kararı almışlardı. Bu anlaşma sonrasında Yunan tarafı ABD’den Türkiye’nin çıkarıldığı F-35 programına dahil olmak istediğini ifade etmişti. Yunanistan geçen eylül ayında ise Fransa ile imzaladığı anlaşma neticesinde 3 milyar euroya 3 fırkateyn satın alacak.

'TÜRKİYE'YE KARŞI ÜSTÜNLÜK SAĞLAYAMAZSINIZ'

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, "Yunanistan'da özellikle son dönemlerde bazı ülkelerin teşvik ve kışkırtmalarıyla bazı anlaşmalar yapmak suretiyle bir silahlanma sevdası başladı. Bu tür girişimlerle Türkiye'ye karşı üstünlük sağlayamazsınız, bu gayretten vazgeçin" demişti.

Yunanistan Başbakanı Miçotakis ABD ziyaretinde katıldığı bir açık oturumda bu kadar sorun varken NATO’nun Yunanistan ve Türkiye arasındaki bir soruna ihtiyacı olmadığını söylerken, mesnetsiz bir şekilde Türkiye’yi Yunanistan’ın hava sahasını düzenli olarak ihlal etmekle suçladı. Miçotakis diyalog kanallarının açık tutulması gerektiğini söyledi.

Yunan parlamentosunda onaylanan son güvenlik anlaşması ile birlikte Yunanistan’daki ABD askeri sayısı ne kadara çıkacak şu an için bilinmiyor. Tarihi kaynaklara göre ABD ordusunun kendi ülkesi dışındaki bir olaya ilk müdahalesi 1789-1800 yılları arasında Dominik Cumhuriyeti’nde Fransızlara karşı oldu.

Kaynaklar: EUCOM, ABD Savunma Bakanlığı, ABD Kongresi, Kathimerini, Washington Post, Axios, BBC

Kaynak: Web Özel