Sigara lobisi kazandı: Yeni Zelanda'da sigara yasağı yasası yürürlüğe girmeden kaldırılıyor

Yeni Zelanda
Sigara lobisi kazandı: Yeni Zelanda'da sigara yasağı yasası yürürlüğe girmeden kaldırılıyor
Fotoğraf: DepoPhotos

Yeni Zelanda'da 1 Ocak 2009 ve sonrasında doğan kişilere sigara satılmayacağına dair yasa başlamadan yürürlükten kaldırılacak.

Yeni Zelanda yeni nesilleri sigaradan korumak için çıkardığı sigara yasağı başlamadan yürürlükten kaldırıyor.

Gelecek nesillerin sigara içmesine yönelik yapılan yasayı çıkaran Yeni Zelanda'da yeni hükümet, bu planı iptal ediyor.

2022'de eski Başbakan Jacinda Ardern döneminde yasalaşan Temmuz 2024'te uygulanmayı başlaması beklenen yasayla 1 Ocak 2009'dan sonra doğan hiç kimseye sigara satılmaması hedefleniyordu. Yasayla ayrıca tütün ürünlerindeki nikotin miktarının azaltılıp fiyatının yükseltilmesi ve ülkede tütün satılan yerlerin sayısının 6 binden 600'e düşürülmesi gibi maddeler de vardı.

Ülkenin yeni koalisyon hükümetinin başbakanı Christopher Luxon kürsüde yemin ettikten sonra ilk olarak bu yasayı yürürlükten kaldıracağını duyurdu.

Yeni Maliye Bakanı Nicola Willis tütün satışından elde edilen gelirin koalisyonun vergi kesintilerini finanse edeceğini söyledi.

Willis, yasanın hükümetin gelirlerinde 1 milyar dolar kayba yol açacağını öne sürerek "Vergi indirimini finanse etmemize yardımcı olacak ekstra gelir kaynaklarına ihtiyacımız var" dedi.

Başbakan Luxon ise yasanın karaborsa sigara satışını teşvik edeceğini ve hükümetin vatandaşları suçluya dönüştürmeden sigara içenlerin sayısını azaltmak için çabalayacağı sözünü verdi.

Yeni Zelanda'da ölümlerin üçte biri sigara, içki ve sağlıksız beslenmeden kaynaklanıyor. En büyük etkiyi ise yerli Maori halkı üzerinde gösteriyor.

Öte yandan Sağlık Koalisyonu Aotearoa'nın eş başkanı Prof. Lisa Te Morenga, sigaraya yasağının başlamadan kaldırılmaya çalışılmasını 'hakaret' olarak niteledi.

YASANIN İÇERİĞİ NEYDİ, NE BEKLENİYORDU!

13 Aralık 2022'de kabul edilen yasayla binlerce insanın daha uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmesi, sağlık sisteminin de sigara içmekten kaynaklı kanser, kalp krizi ve felç gibi hastalıkları tedavi etmek zorunda kalmayacağından yaklaşık 5 milyar dolar tasarruf etmesi bekleniyordu.

Sigaraya erişimin zorlaştırılmasına dair yasayla, yasal nikotin miktarının azaltılması ve yalnızca özel dükkanlarda sigara satılması gibi başka tedbirler de alınacaktı.

Yeni Zelanda'da geçen yıl sigara içme oranı yüzde 9,4 iken Kasım 2022'de yayınlanan verilerde bu oranın yüzde 8'e düştüğü kaydedilmişti.

Elektronik sigara kullananların oranının ise önceki yıl yüzde 6,2 olduğu, geçen yıl ise yüzde 8,3'e yükseldiği tespit edilmişti.

Verrall, Aralık 2021'de parlamentoda yaptığı konuşmada, 2025'e kadar ülkede "dumansız hava" hedefine ulaşılmasına dair "Dumansız 2025 Eylem Planı"nı açıklamıştı.

Yeni yılda 14 yaşında olacakların ve daha küçüklerin, bundan böyle sigara alamayacağını belirten Verrall, tütün mamulleri satan marketlerin sayısının büyük oranda azaltılacağını belirterek değişikliklerin hemen hayata geçmeyeceğini, satıcılara yeni bir iş modeli oluşturmaları için zaman tanınacağını söylemişti.

Verrall, yürürlüğe girecek yasa ile sadece düşük miktarda nikotin içeren sigaraların satılacağını kaydetmişti.

Verrall, sigara içenlere de destek önlemlerinin yer alacağı yasa sayesinde hem gençlerin sigaraya başlamasının önleneceğini hem de bırakmak isteyenlere yardım edileceğini ifade etmişti.

Öte yandan, dünya genelinde faaliyet gösteren tütün şirketleri, Yeni Zelanda'da çıkacak yasaya tepki göstermişti.