Vegan ürün pazarı zamlardan nasıl etkilendi?

Veganlık ya da Veganizm, hayvan kökenli gıdaları ve diğer hayvansal ürünleri kullanmayı reddetme olarak adlandırılıyor. Ülkemizde de veganlık son yıllarda yayılan bir yaşam biçimi. Özellikle koronavirüs pandemisi ile bitkisel ürünlere yönelen insan sayısının çoğaldığı söylenebilir. Bu talep karşısında da vegan ürün üreten üreticiler ve sadece bitkisel ürünler satan market sayısında da artış gözleniyor. Ancak enflasyondaki artış ve gıda fiyatlarındaki yükseliş, vegan ürünleri de etkilemeye başladı. 

Cihangir'de bulunan Vegan Dükkan'ın sorumlusu Tarkan Aparı, koronavirüs salgını sürecinde insanların bitkisel beslenmeye daha fazla yöneldiğini söylüyor. 

Aparı, enflasyondaki artışın vegan ürünlere de yansıdığını söylüyor. "250 gram vegan beyaz peynir 30 lira oldu" diyor. Türkiye'nin bir tarım ülkesi olduğunu ifade eden Aparı, yanlış tarım politikaları yüzünden fiyat artışları yaşandığını savunuyor.

'ZAM YAPMAK ZORUNDA KALDIK'

Ulaştığımız bir vegan gıda üreticisi de zamların vegan ürünleri etkilediğini doğrular nitelikte: "Yerli sebze ve meyve kullanıyoruz ancak örneğin; 1 liraya aldığımız soğan 6 lira oldu. Üstelik kullandığımız aroma ve proteinler de yurt dışından geliyor. Kurun artması bu ürünlerin  fiyatlarını da arttırdı. Ürünlerimize biz de zam yapmak zorunda kaldık."  

Türkiye İstatistik Kurumu'nun yayınladığı madde sepeti ortalama fiyatlarına göre havucun kilosu Nisan 2021'de 3,6 lira iken Nisan 2022'de 6,6 liraya, domatesin kilosu 7,2 liradan 18,5 liraya, nohut 15,5 liradan 20,7 liraya, kuru fasülye 15,5 liradan 20 liraya, mercimek 11,4 liradan 22,8 liraya, soğan ise 1,8 liradan 5 liraya çıktı.

Bir diğer vegan ürün perakende satıcısı ise Vegan Bakkal. Kadıköy'ün Moda semtinde bulunan şubenin sorumlusu Özgen Altaş ise pandemi sonrasında gözle görünür bir müşteri artışı olmadığını aktarıyor. Altaş, "Ancak bağışıklık sistemi güçlendirici bitkisel ürünlere ilgide artış meydana geldi. Pandemiden bu yana insanlar bu tarz bitkisel bağışıklık güçlendiren ilaçları soruyor" dedi.

Özgen Altaş sadece bitkisel gıdalara değil, her türlü zammın kendilerini etkilediğini söylüyor. Altaş "Hammaddeye gelen zamların yanında elektrik, benzin gibi her türlü zam etkiliyor" diyor. Ancak Altaş marketlerdeki vegan ürünlerin hala daha ekonomik olduğunu öne sürerek "İlla marketlerdeki vegan ürünlerle beslenmek zorunda değilsiniz, pazardan alınan sebzelerle yapacağınız etsiz yemeklerle de vegan beslenebilirsiniz." diyor.   

'BESLENME DEĞİL BİR YAŞAM BİÇİMİ'

Vegan Derneği Türkiye (TVD) Başkanı Ebru Arıman, özellikle genç kuşağın veganizme ilgisinin çok yüksek olduğunu belirterek "Veganlık bir beslenme değil bir yaşam biçimi, felsefe. Bu doğrultuda yalnızca gıdada değil, kozmetik ve tekstilde de hayvanlara zulüm içermeyen alternatifler giderek daha fazla tercih ediliyor" diyor. 

Arıman, aynı zamanda uluslararası vegan sertifikası veren bir kuruluş olan İsviçre merkezli V-Label kuruluşunun da Türkiye direktörlüğü görevini yürütüyor. Yalnızca üreticilerin değil, büyük market zincirlerinin de vegan ürün piyasasına ilgisinin artmaya başladığını söyleyen Arıman, "Bazı büyük marketlerin vegan ürün satışlarının, pandemiden bu yana yüzde 80 arttığına tanık olduk ve sertifikalı ürünlere olan talep her geçen gün katlanarak artıyor" diyor. 

Arıman, Türkiye’de ağırlıklı Avrupa’ya ihracat yapan üreticiler başta olmak üzere, iç pazardaki talep artışına da cevap veren üretimle birlikte sertifikaya talebin her yıl %70-80 oranında arttığını dile getiriyor

Son yıllarda giderek daha da derinleşen küresel iklim krizinin en önemli nedenlerinden birinin de büyüyen hayvancılık sektörü ve hayvan tüketimi olduğunu söyleyen Arıman, hayvancılığın karbon ve su ayak izinin büyüklüğü ile yoğun toprak ve su kullanımı düşünüldüğünde, tüketim alışkanlıklarında en temel köklü değişikliklerin bu alanda yapılmasının da kaçınılmaz olduğunu vurguluyor. 

 Son zamanlarda gıdaya erişimin ekonomik olarak her zamankinden daha zor olduğunu belirten Arıman, "Yaşanan artışlar elbette ki vegan ürünleri de etkiliyor. Ancak kur artışına paralel olarak her ithal üründe olduğu gibi ithal vegan ürünlerde de oluşan artış, vegan ürünlerin pahalı olduğu kanısını destekleyen bir argüman olarak sunulamaz. İçinde hayvansal madde olmayan her yemek, pazardan ve marketlerden satın aldığımız her türlü sebze, meyve, bakliyat ve tahıl vegandır" dedi. 

Kaynak: Web Özel