'Günün nasıl geçti?' 'İyi' | Çocuklarla konuşmanın başka yolları da var

'Günün nasıl geçti?' 'İyi' | Çocuklarla konuşmanın başka yolları da var
Çocuğunu konuşarak açmaya çalışan bir baba bazen kırk dereden su getirir... Fotoğraf: Shutterstock

Ebeveynler genellikle akşam evde çocukları ile buluştuklarında "Bugün okulda ne yaptın?" veya "Günün nasıl geçti?" gibi sorular sorarlar. Çoğu zaman bu iyi niyetli sorulara karşıdan tekdüze bir yanıt gelir "İyi" veya "Hiç" gibi. Bunun ötesine geçmek için yapılabilecek şeyler var...

Ebeveynler okul çağındaki çocukları ile konuşmakta zaman zaman zorlanabilirler. Aile genellikle akşam yemeklerinde bir arada olur. Herkes birbirine gününün nasıl geçtiğini sorar. Anne, baba belki de halihazırda gün içerisinde iletişimde oldukları için kısa cümleler ile konuşmayı geçerler. Ve gözler lise veya ortaokul çağındaki çocuğa döner. Anne de baba da günün yorgunluğundan arta kalan son enerjileriyle ‘Oğlum/kızım senin günün nasıl geçti?’ diye sorar.

Cevap bazen çok soğuk olabilir. Kısa bir “İYİ”. Ergenler ve çocuklar zaman zaman sohbet etmeye çok istekli, bazen ise çok kapalı olabilirler. Pedagoglar ve eğitimciler ise kapalı çocukları açmak için bazı ipuçları olduğunu söylüyor.

Uzmanlara göre aileler çocuklara ‘günün nasıl geçti’ gibi genel bir soru yerine daha özele inmeleri gerektiğini vurguluyor. Örneğin o gün spesifik olarak bir dersin nasıl geçtiği veya teneffüste neler yaptığı gibi. Çünkü çocuğa genel hatları ile günü sorulduğu zaman kendini toparlayıp cevap veremeyebiliyor.

DAHA SPESİFİK SORULAR

Stanford Üniversitesi’nde doçent olan Jelena Obradoviç’e göre duygular üzerinden ilerlemenin faydası var. Yani "Gün içinde kendini en mutlu ne zaman hissettin?", "Bugün en çok neye güldün" gibi soruları kast ediyor.

İlkokul çağındaki çocukları konuşturmak için ise dersler üzerinden gidilebilir. Pedagog Sean Tams özellikle beden dersleri olan günlerde çocukları konuşturmak için beden derslerinin nasıl geçtiğinin konuşulabileceğini söylüyor. 12 yaşın üstündeki çocuklara ise “Bugün kendini ne zaman gururlu hissettin?” diye sorulursa gün içerisinde kendilerini beğendikleri bir anı sizinle paylaşabilirler. Ergenlik biraz da kendini beğenmektir.

Doçent Doktor Obradoviç çocukların okullarda zorlandıkları bir konu varsa spesifik olarak birkaç gün boyunca bunu sormanın da çocuğun konuşmasında ve sorunu normalleştirmesinde yardımcı olabileceğini düşünüyor.

Çocuk ile konuşmak için rutin alanlar yaratılması önemli. Bu sohbetler yemekte de olabilir, otomobille onu okula bırakırken de. Ebeveynlerin çocukları ile iletişim kurarken cep telefonuna bakmaması ise çok önemli. Böylece çocuğa tam anlamıyla odaklanan bir ebeveyn onun yaşadıkları ile ilgili olarak olayı takip eden sorular da sorabilir.

EBEVEYN DE KENDİNİ AÇMALI

Pedagog Tams ebeveynlerin de gün içerisinde zorlandıkları anları çocukları ile paylaşmaları gerektiğini böylece onların da kendilerine açılacağını söylüyor. Başınıza gelenleri anlatın ve onların da empati kurarak size açılmalarını sağlayın.

Doktor Obradovic’e göre bir çocuğu acımanın bir diğer yolu ise okulda öğrendikleri bir bilgiyi anne babalarına öğretmelerini istemek. Bu bilginin illa ki akademik olmasına gerek yok. Teneffüste veya arkadaşlarıyla maç yaparken kavradıkları bir şey de olabilir. Böyle yaparak ebeveynin çocuktan yukarıda olduğu intibaını kaldırıp, çocuk ile daha rahat bir ilişki kurulabilir.

Evet, çocuk ile her gün sohbet etmek önemli ama onun da kendi kişisel alanı olduğunu unutmamak gerek. Bu sebepten ötürü bazı günler çocuklar ebeveynleri ile konuşmuyorsa fazla zorlamamakta fayda var, sonra daha fazla içlerine kapanabilirler. Obradoviç, “Her zaman her şeyi bilmeniz gerekiyor gibi düşünmeyin” diyor.

Ergenlik çağındaki çocuklarla konuşmak ise farklı bir alan. Burada öncelikle yargılayıcı olmaktan kaçınmak gerekiyor. Ve çocuk sorununu aktarırken çözümü bulmuş gibi davranmamak çok önemli çünkü o zaman derdinin çok da önemli olmadığı hissini veriyorsunuz. Ergenler ayrıca kendilerine verilen tavsiyelere uyulup uyulmadığını çok sıkı denetlerler, bu sebepten onlara "Dişlerini düzenli fırçala" derseniz ertesi gün dişinizi fırçalamadığınızda sizden hesap sorarlar.

Ergenlere sorunlarla karşılaştıklarında bunları aşacakları kapasiteye sahip olduğunu belirtmek iyi bir iletişim yöntemi olabilir. Ergenlerle konuşurken belki de en çok dikkat edilmesi gereken şey sakin olmak çünkü onlar sizi sevmedikleri için değil kafaları karışık olduğu için damarınıza basmasını bilirler.

Yukarıdaki derlemede yer alan bilgi ve yorumların büyük bir kısmı The Wall Street Journal’da Alina Dizik imzası ile yayımlanan ‘How to Get Real Answers About Your Kid’s Day at School’ isimli makaleden alınmıştır.

Ek kaynak: İngiltere Sağlık Bakanlığı