Bir balık neden sağır olur? Çiftliklerde...

Bir balık neden sağır olur? Çiftliklerde...

Tonlarca tüketilen çiftlik somonlarının kötü bakım koşulları sebebiyle sağır olduğu ortaya çıktı. Aydınlık ortamda beslenebilen bu hayvanlara sürekli olarak ışık verilmesi hızlı büyümelerine sebep oluyor.

Zengin bir protein kaynağı olan somon balığı özellikle Avrupa'da oldukça fazla tüketiliyor. Norveçli deniz ürünleri şirketi Mowi ASA'ya göre; 2021 yılında sadece Norveç'te 1.4 milyon ton somon balığı satıldı. Avrupa Birliği'nde ise aynı yıl 1.3 milyon ton somon balığı tüketildi. 

Somon balıklarının çoğu günümüzde çiftliklerde yetişiyor. Ancak yapılan bir araştırmaya göre her iki somondan biri duyma özelliğini çoktan kaybetmiş durumda. Avustralya'da bulunan Melbourne Üniversitesi'nden bilim insanları, Norveç, Şili, İskoçya, Kanada ve Avustralya'daki balık çiftliklerinden elde edilen somon balıklarını incelediler ve birçok balıkta aynı sorunla karşılaştılar. 

ÇİFTLİK YAŞAMI NORMALDEN HIZLI BÜYÜMEYE YOL AÇIYOR

Araştırmacılardan Tormey Reimer, aynı yaşta olsalar bile, hızlı büyüyen balıkların sağır olma olasılığının yavaş büyüyenlere göre; üç kat daha fazla olduğunu bulduklarını söylüyor.

Çiftlik somonu, yabani somondan çok farklı bir yaşam sürüyor. Çiftlik balıkları, vahşi atalarından genetik olarak farklılıklar gösteriyor. Çiftlik balıklarının yediği yem de normal balıklarla aynı besin değil. Üstelik somonlar sadece gün ışığında beslendikleri için çiftlikler onları 24 saat ışığa maruz bırakıyor. Bu durum da balıkların normalden çok daha hızlı büyümelerine neden oluyor. 

Tormey, "Ayrıca, hayvanların büyüme hızını azaltarak hastalığa yakalanma oranını da azaltabileceğimizi de gördük. Daha önce hiç bu kadar net bir sonuç elde edilmemişti" diyerek sözlerini tamamladı.

BALIKLAR NEDEN SAĞIR? 

Araştırmaya göre; balığın kulağında duymaya yarayan kristaller olan otolitlerin deformasyona uğramasından dolayı balıklar duyma yetisini kaybediyor. Bu otolitler insanlardaki kulak kemiği ile aynı işlevi görüyor.

Torney, somonların duymasına yarayan otolitlerin normalde aragonit adı verilen bir mineralden oluştuğunu ancak balık çiftliklerindeki somonların kulak yapısının değiştiğini ifade ediyor. Çiftlik somonlarının yüzde 50'sinin kulaklarındaki otolitlerin daha büyük ve daha hafif olduğunu ve vaterit adında bir mineralden oluştuğunu söylüyor. Torney kulaktaki en ufak bir değişikliğin duyma kabiliyetinde büyük değişikliklere yol açtığını söylerken, somonlardaki bu değişimin sağırlığa yol açtığını kaydediyor. 

Otolitler uzun süredir balıkların yaşları ya da hayat hikayelerini öğrenmek için kullanılıyordu. Ancak çiftlik balıklarında böyle bir işlem yapılmasına gerek duyulmuyor. Kulaktaki bu sorun ilk önce 60'lı yıllarda keşfedilmişti. Ancak 2016 yılında Avustralyalı bilim adamları, çiftlik balıklarının yüzde 95'inden fazlasının kulaklarının deformasyona uğradığı ortaya çıkardı. 

Melbourne Üniversitesi'nde doçent olan Tim Dempster, deformasyonun geri döndürülemez olduğunu ve etkilerinin yaşla birlikte kötüleştiğini doğruluyor.

Dempster, "Bu sonuçlar, çiftlik balıklarının yaşam kalitesi hakkında ciddi soruları gündeme getiriyor. Birçok ülkede, çiftçilik uygulamaları, hayvanların aç veya susuz kalmamasını, acı, korku hissetmemesini, ve rahatsızlık duymamasını garanti altına almak zorunda" diyor.  Balıkların da diğer hayvanalar gibi normal davranışlara sahip olduğunu ve korku ve ıstırap hissettiklerini sözlerine ekliyor. 

 24 saat ışığa maruz bırakılma ve verilen yemler balıklarda bu görülen deformasyonun başlıca sebeplerinden. Kulaktaki deformasyonun bir diğer nedeni de çiftliklerin oldukça gürültülü ortamlar olması. Balıklar içinde bulundukları çiftlikteki gürültüyü duymadıkları takdirde daha aza stres yaşadıkları ortaya çıktı. Bu yüzden kulakları da bu duruma göre değişime uğradı. 

Habitat tahribatı ve aşırı avlanma, birçok alanda yabani somon kıtlığı yaşanmasına neden oluyor. Nüfusu artırma prosedürlerinden biri, milyonlarca yavruyu yumurtlayan nehirlere bırakmak olabilir.

Çiftlik yavruları genellikle aynı yaştaki yabani yavrulardan daha büyük ve teoride hayatta kalma şansları daha yüksek. Ancak çiftlik somonunun hayatta kalma oranları, yabani somondan 10 ila 20 kat daha düşük.

Vahşi doğada, balıklar kesinlikle işitme duyularını avlarını tespit etmek ve yırtıcılardan kaçınmak için kullanır. Sağır somonlar ise bu özelliklerden yoksun olduğundan daha büyük yırtıcıların hedefi olabilir ya da asla avlarını tespit edemeyebilir. 

Kaynaklar: El Pais, Statista, Melbourne University 

Kaynak: Web Özel

somon balık çiftlik Norveç