Ürdün'de bir sosyal yara: Borcunu ödeyemeyen kadınlar hapse giriyor

Dünyanın pek çok noktasında kadın girişimcileri desteklemek için çalışmalar yapılıyor. Bankalar mikro krediler ile kadınların kendi işletmelerinin sahip olabilmesinin önünü açıyor. Türkiye’de de bu tür programların geçmişte örnekleri görüldü. Ortadoğu ülkesi Ürdün’de ise mikro kredi projelerinin sonu hapis ile sonuçlanabiliyor.

63 yaşındaki Nayfeh Abumuhareb, Zarka şehrinde ofisleri temizlerken kendi evini satın alabilmek için bankadan kredi çekmeye karar verdi. 2013 yılında bankadan 2000 dolar kredi çekti. Belinden rahatsızlandıktan sonra eskisi gibi çalışamadı ve aylık 138 dolarlık ödemesi olan kredi ağır geldi.

Borcu veren banka kalan 845 dolarlık ödeme için Abumuhareb’i mahkemeye verdi, kadın üç ay hapis cezasına çarptırıldı. Ürdün’de 2019 yılına gelindiğinde 23 bin kadın kredi ödemelerini yapamadıkları için polisin arananlar listesine alınmıştı. Bu kadınların önemli bir bölümü mikro kredilerini ödeyemedikleri için polis tarafından aranıyordu. Bankaların alacaklarını takip için mikro kredilerin bu kadar üstlerine gitmesinin sebeplerinden biri, bu finansal kuruluşların da ABD ve Avrupalı bankalara borcu olması olarak yorumlanıyor.

Hedef yüksek enflasyon! Japonya'nın zor sınavı...Ekonomi

GERİ DÖNÜŞÜ RİSKLİ BİR KREDİ

Mikro kredi sağlayan büyük bankalardan biri 2020’den bu yana Dünya Bankası’ndan 20 milyon dolar, Citigroup’tan 10 milyon dolar olmak üzere toplamda 70 milyon dolar borç aldığını belirtiyor. Dünyanın pek çok noktasında mikro kredileri alanlar ödemekte zorlanabiliyor. Gerek kötü yatırım tercihleri gerekse de eğitimsizlik bunun sebeplerinden biri. Hindistan’da bu kredileri kullanan pek çok insanın intihar etmesinin ardından borçların alınamadığı durumlarda nasıl yasal pratikler uygulanacağı tartışma konusu olmuştu.

Ürdün’de mikro kredi veren bankalardan birinin genel müdürü Bassem Khanfar, “Kasım 2019’dan bu yana hiçbir kadın borçları sebebiyle arananlar listesine alınmadı" demekte. Hükümet pandeminin başlangıcı ile birlikte 141 bin doların altında borcu olan vatandaşlar için moratoryum ilan etmişti.

Ürdün’de bankalar hala borçlarını ödeyemeyen insanlar için seyahat yasakları çıkartmak için mahkemelere başvuruyor. Banka yetkilileri artık vatandaşlara daha ‘arkadaşça’ yaklaştıklarını söylerken, borçları yapılandırma yolunu tercih ettiklerini de ifade ediyor. Kimi bankalar ise yargı yoluna gitmezlerse insanların borçlarını ödemeyenlere bir şey olmayacağını düşüneceklerini aktarıyor.

Bir şirket borcunu ödeyemedi diye bütün dünya neden karıştı?Ekonomi

7 BİN DOLARIN ALTI İÇİN KANUN TEKLİFİ

Hükümetin vatandaşlar için ilan ettiği moratoryum bu ayın sonunda bitiyor. İnsan Hakları İzleme Derneği, Ürdün hükümetine borçlar için hapse girme uygulamasının kaldırılması çağırısında bulundu. Bazı milletvekilleri 7 bin doların altında borcu olan vatandaşların hapis yatmaması için kanun teklifi hazırlığı içinde.

Ülkedeki bankalara borç veren kurumlardan olan Avrupa Yatırım Bankası’ndan bir yetkili, “Kimse borcunu ödeyemediği için hapse girmemeli” ifadelerini kullandı. Ürdün Kralı II. Abdullah 2019 yılında bin 500 kadının borcunu ödemişti. O yıl resmi kayıtlara göre 2 bin 630 insan bankalara borçlarını ödeyemediği için hapis cezasına çarptırılmıştı. Ülke hapishanelerindeki mahkumların yüzde 16’sı borç mahkumuydu.

Bazı vatandaşlar hakkında borçlarını ödeyemediği için yakalama kararı çıkartılıyor. Bu karar sonucu polis kişileri evlerinden almaya gelmiyor ancak bir kimlik kontrolüne takıldıkları zaman hapse götürülebiliyorlar.

Borcunu ödeyemeyen başka bir kadın olan Nihad Saeed böyle bir korkuyla yıllarca yaşadığını söylüyor. Beyanına göre ortağı ile birlikte bir mikro kredi çekmişler, ortağı borcun kendine düşen payını ödemediği için Saeed hakkında yakalama kararı çıkarılmış. Saeed yıllarca evden çıktıktan sonra kimliğini odasında bıraktığını anlatıyor.

Ağırlıklı olarak kadınların çektiği her mikro kredi yatırım amaçlı kullanılmamış, bazıları bu para ile evlerinde tamirat yapmış, bazıları yeni bir TV satın almış, bazıları ise kredi ile iş kurmaya çalışmış.

Belini incittiği için çalışamayan 63 yaşındaki Nayfeh Abumuhareb, erkek kardeşini hapishanede ziyarete gittiğinde kimliğini görevlilere gösterdiğini, burada yakalaması olduğunu öğrendiğini ve hemen hapse konduğunu söylüyor. Yani hapishanede ziyarete giderken hapse girmiş.

*Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin tamamı Bloomberg’de Gavin Finch, Rana F Sweis, ve David Kocieniewski imzasıyla yayımlanan ‘This 63-year old grandmother Was Sentenced to Prison for Owing $845’ isimli makaleden alınmıştır.

Kaynak: Web Özel