Hedef yüksek enflasyon! Japonya'nın zor sınavı...

Amerikan Merkez Bankası (Fed) ve İngiltere Merkez Bankası, yükselen enflasyonu düşürmek için faiz artırma kararı aldı. Japonya'nın derdi ise ülkesinde enflasyonu artırmak. 30 yıllık ekonomik durgunluk sonrası Japonya, bu durumdan kurtulmak için enflasyonu yükseltmeye uğraşıyordu. Ancak ürünlere olan talebin azlığı nedeniyle istediği enflasyon artışını bir türlü gerçekleştiremiyordu.

ENFLASYON ARTTI AMA 

Geçtiğimiz günlerde yüzde 2 enflasyon hedefine nihayet ulaşıldı. Ancak bu durum yine Japonya'yı memnun etmedi. Enflasyon, talebin artıp ürün fiyatlarının yükselmesinden değil, Japonya'nın enerji bağımlılığı yüzünden arttı.

Cuma günü yayınlanan hükümet verilerine göre; Japonya'nın tüketici fiyat endeksi Nisan ayında bir önceki yıla göre yüzde 2,5 arttı. Değişken gıda fiyatlarını hariç tutan çekirdek tüketici fiyatları yüzde 2.1 ile yedi yılın en hızlı artışını gerçekleştirerek Japonya Merkez Bankası'nın (BoJ) büyüme hedefini tutturdu. Ancak gıda ve enerjinin etkisini ortadan kaldırılırsa, fiyatlar bir önceki yıla göre sadece yüzde 0.8 artmış oldu.

Japonya, endüstrisi çok büyük olup enerjide dışa en bağımlı ülkelerden biri. Fukushima Daiichi Nükleer Santrali'nde yaşanan felaket sonrası çalışan 45 nükleer reaktörden yalnızca 9'unu aktif tutan ülke, doğalgaz başta olmak üzere fosil yakıtlara yöneldi.

Ancak Ukrayna savaşı ile batılı ülkeler tarafından Rusya'ya uygulanan petrol ambargosu ile dünya genelinde artan doğalgaz fiyatları Japonya'yı oldukça etkiledi. Enerji fiyatlarındaki bu artış, enflasyonun Japonya'nın hiç istemediği bir şekilde artmasına neden oldu. Bu yüzden talep artmadığı halde ürün maliyetleri arttı. Ayrıca tedarik zincirini Çin'e kaydıran Japonya, Çin'deki karantinalardan da oldukça etkilendi. 

Japonya'nın zor sınavı: Nereden enerji bulacak?Dünya

ABD ve Avrupa'da şirketler genellikle hammadde ve emtia fiyatlarındaki artışa bu maliyetleri zam ile tüketicilere aktararak yanıt veriyor. Buna karşın, Japonya'da işletmeler fiyatları yükseltirlerse halkın tepkisinden çekiniyorlar. Japonya özellikle ithal malların artan maliyetine ağır bir şekilde maruz kalsa da, ülkede yükselen fiyatlardan daha yüksek ücret artışları yaşanmıyor.

Danışmanlık firması EY'de tüketici endüstrisi uzmanı olan Nobuko Kobayashi , "Japonya'daki katı işgücü uygulamaları, daha az işgücü hareketliliği ve dolayısıyla ücret artışı olasılığının daha düşük olması anlamına geliyor, bu da enflasyon olasılığını da düşürüyor" dedi ve ekledi: “Japonya, Batılı emsallerinden daha az fiyat artışı ve ücret artışı görerek deflasyonist kalmaya devam edecek.”

Tokyo'daki finans şirketi UBS'nin baş ekonomisti Masamichi Adachi, deflasyonist (tersine enflasyon) zihniyetin baskının diğer yöne gitme eğiliminde olduğu anlamına geldiğini “Japonya'da ithalat fiyatlarındaki artışlar deflasyona yol açabilir. Bu nedenle Japonya'da enflasyonun sürdürülebileceğini hayal etmek zor.” şeklinde ifade ediyor.

Ülkede şirketler ithalat için daha fazla ödemek zorunda kalıp perakende fiyatlarını artıramazlarsa, kârlarında bir daralma yaşayabilirler. Genellikle işçi ücretleri maliyetlerini düşürmeye çalışarak tepki verirler ve sonuçta enflasyonist değil deflasyonist baskı yaratmış oluyorlar.

ZAM YAĞMURU BAŞLADI 

Birçok şirket ürünlerine maliyet artışı gerekçesiyle zam yapmaya başladı. Bunlardan biri olan Suntory Holding'in meşrubat birimi, Ekim ayından itibaren şişe su ve konserve kahve de dahil olmak üzere ürünlerinin yarısından fazlasına zam yapmayı planladığını söyledi. Fiyatlar yüzde 6 ile yüzde 20 arasında artacak.

Suntory, yendeki son düşüşe ve plastik geri dönüşüm maliyetlerinin yükselmesine atıfta bulunarak, "Hammadde fiyatlarındaki sıkı küresel talebin neden olduğu artış nedeniyle üretim maliyetleri önemli ölçüde kötüleşiyor. Bir şirketin kendi çabalarıyla karşılayabileceği seviyeyi aştı." diyor.

Yazıcı üreticisi Seiko Epson Corp.'un bir satış birimi Cuma günü, Japonya'daki yazıcı, tarayıcı, mürekkep ve diğer ürünlerin fiyatını yüzde 12'ye kadar artıracağını söyledi.

Japonya Merkez Bankası'nın Pazartesi günü yayınlanan verileri, şirketlerin çelik ve petrol gibi malzeme ve emtialar için Nisan ayında ödediği fiyatların bir önceki yıla göre yüzde 10 arttığını ve bu oranın 1981'den  bu yana en hızlı artış olduğunu gösterdi.

Kaynaklar: Financial Times, Wall Street Journal, The New York Times 

Kaynak: Web Özel