Koronavirüs tablosunda dikkat çeken Türkiye vefat sayısı detayı!
Toplam vaka sayısında dünyada 6. sırada yer alan Türkiye, can kaybı sıralamasında ise çarpıcı bir şekilde yakın nüfuslu ve çok sayıda vaka görülen ülkelere kıyasla gerilerde yer almakta. İşte dikkat çeken veri...
Koronavirüs ile mücadelede dünya genelinde 3 milyonun üzerinde insan yaşamını yitirdi. 149 milyonu aşkın vaka tespit edildi. Oranlama yapıldığında her bir milyon insanın 404.1'i, Covid-19 nedeniyle yaşamını yitirdi.
Worldometers'ta yer alan tabloda Türkiye ayrıntısı ise dikkat çekiyor. Tabloya göre iki milyonun üzerinde vaka tespit edilen 16 ülke arasında en az can kaybı Türkiye'de görüldü. Resmi makamlara göre 39 bin 57 vatandaşımız Covid-19 nedeniyle yaşamını yitirdi. Türkiye'ye en yakın iki ülke 43 bin 391 can kaybı ile Ukrayna ve 44 bin 939 can kaybıyla Endonezya.
Çıtayı en az 3 milyon vaka seviyesine çıkardığımızda ise Türkiye'ye en yakın ülke olan İspanya'nın, can kaybı sayısında 77 bin 855 ile Türkiye'yi neredeyse ikiye katladığı görülüyor.
Vaka sayısında 6. sırada, toplam can kaybı sayılarında ise 19. sırada yer alan Türkiye, şu an aktif vakalarda 5, ağır hasta sayısında 11, toplam test sayısında ise 9. sırada. Bunların yanı sıra iki milyonun üzerinde vaka görülen ülkelerde vakaların can kaybıyla sonuçlanma oranında Türkiye, yüzde 0.82 ile en düşük oranın görüldüğü ülke olarak öne çıkıyor.
Tabloda yer alan ve nüfusu Türkiye'ye nispeten yakın olan ülkelere baktığımızda ise ülkemizin çok net bir şekilde yaklaşık oranlardan saptığını gözlemliyoruz. Benzer bir tablo TÜİK verilerinde de ortaya çıkmakta. TÜİK, Türkiye'nin “kaba ölüm hızını” Avrupa Birliği üye ülkeleri ile karşılaştırdı. 2018'e ait verilerin derlendiği araştırmada Türkiye'nin kaba ölüm hızının Avrupa Birliği üyesi 28 ülkenin kaba ölüm hızlarından daha düşük olduğu görüldü.
AB ORTALAMASININ NEREDEYSE YARISI
2018 yılında en yüksek kaba ölüm hızına sahip olan ülkenin binde 15.4 ile Bulgaristan, en düşük kaba ölüm hızına sahip olan ülkenin ise binde 6.4 ile İrlanda olduğu görüldü. Üye ülkelerin ortalaması binde 10.3 olarak belirlenirken Türkiye'nin kaba ölüm hızı binde 5.2 olarak tespit edildi.
Bin kişi başına düşen ölüm sayısını ifade eden kaba ölüm hızı, 2018 yılında binde 5.2 iken 2019 yılında binde 5.3 oldu. Diğer bir ifade ile 2019 yılında bin kişi başına 5.3 ölüm düştü. Bu oran 2009'da ise binde 5.2'ydi.
Öte yandan TÜİK, 2020'ye ait toplam ölüm sayısı ve kaba ölüm hızını henüz açıklamış değil. Bu verinin açıklanmasıyla “excess mortality” yani fazladan ölüm verisi de hesaplanabilecek. “Excess mortality” konusunda bir örnek vermek gerekirse Sağlık ve Sosyal Yardım Vakfı, Sağlık ve Toplum dergisinin Temmuz 2020 sayısında “Coronavirüs (COVID-19) Salgını Döneminde İstanbul’da Ölüm Hızındaki Artış” bir makale yayınlamıştı.
Uzm. Dr. Uğurcan Sayılı, Arş. Gör. Hazal Cansu Acar, Öğr. Gör. Ümit Şahin ve Doç. Dr. Günay Can imzalı makalede “İstanbul’da Covid-19 salgınındaki ilk 8 haftalık süreçte ölüm hızında haftalara göre yüzde 15 ile yüzde 55 arasında artmış ve beklenenden 3654 fazla ölüm görülmüştür” sonucuna varılmıştı. İBB aynı zamanda bulaşıcı hastalık nedeniyle kayıtlara geçen can kaybına dikkat çekmiş ve o dönem salgınla ilgili şeffaflık tartışmaları ortaya atılmıştı.
SALGININ BAŞLARINDA DÜNYA ÇAPINDA...
Beklenenden fazla ölüm verisi, geçmiş yılların ortalaması ve mevcut yılın sayısı arasında görülen kabul edilebilir sapma dışındaki hareketleri ele alıyor. Dünya çapında yapılan çalışmalarda salgının başlarında İtalya ve Hollanda’da beklenenden fazla gerçekleşen ölüm sayısının (excess mortality) resmi olarak açıklanan Covid-19 nedenli ölüm sayısının iki katından fazla olduğu; İspanya, İngiltere ve ABD'de de açıklanan sayıların yüzde 10 ila yüzde 60'ı civarında eksik bildirim yapıldığı sonucuna varılmıştı.
Kaynaklar: Worldometers, The Economist, Koronavirüs vefat sayıları ne anlatıyor? - Onur Altındağ, Coronavirüs (COVID-19) Salgını Döneminde İstanbul’da Ölüm Hızındaki Artış, TÜİK
Kaynak: Web Özel