Balçık... Müsilaj... Koku... Hangi su kaynağını nasıl temizledik?

Balçık... Müsilaj... Koku... Hangi su kaynağını nasıl temizledik?

Marmara Denizi 'imdat' diye bağırırken İstanbul'da geçmiş yıllarda pek çok dere için temizlik ve ıslah çalışması yapıldı. Ayamama Deresi'nin taşması sonucu onlarca canımızı vermiş, Haliç'in kokusundan yanından geçemez olmuştuk...

Türkiye, Marmara Denizi’ndeki müsilaj sorununu çözmeye çalışırken İstanbul’daki su kaynakları yıllardır kirlilik sorunu ile mücadele ediyor. Bu kaynaklar arasında temizlenmesiyle Haliç ön plana çıkmış, Kadıköy Kurbağalıdere’nin kokusu ise yıllarca mahalleliyi canından bezdirmişti. En son Haber Global ekibinin de görüntülediği Riva Deresi resmen katran karası akıyordu. Peki Marmara Denizi nasıl temizlenecek?

Geçmişte İstanbul’daki su kaynaklarının temizlenmesi veya ıslahı nasıl yapıldı? Gelin yaşanan sorunları ve çözümleri hatırlayalım.

HALİÇ’İN TEMİZLENMESİ 

İstanbullu uzun yıllar Haliç kıyısına kokusundan dolayı gitmekte bile zorlanırdı. Kahverengi olan Haliç’in suyuna Galata Köprüsü'nden dolayı temiz deniz suyu da karışamazdı.

Köprünün bir ucunda meyve sebze hali diğer ucunda ise demirciler ve hırdavatçılar bulunuyordu.

Balçık... Müsilaj... Koku... Hangi su kaynağını nasıl temizledik? - Resim : 1

Haliç’in temizlenmesi ilk kez 1981 yılında askeri yönetim tarafından gündeme getirildi. Ardından Bedrettin Dalan’ın belediye başkanlığı döneminde çevredeki atölyeler farklı yerlere yönlendirildi.

Dalan’dan sonra göreve gelen Nurettin Sözen döneminde çalışmalar yavaşlarken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın İBB Başkanı olmasının ardından proje yeniden ele alındı.

Erdoğan’ın projesine göre Haliç’teki 5 milyon metreküplük çamur dev borularla Alibeyköy’deki taş ocaklarına pompalandı. 1997’de başlayan çalışma 1999’da sona erdi.

Ayrıca Haliç’e deniz suyu taşınması için de Sarıyer’den alınan deniz suyu borularla Haliç’e kadar ulaştırılıyor.

Balçık... Müsilaj... Koku... Hangi su kaynağını nasıl temizledik? - Resim : 2Cumhurbaşkanı Erdoğan, İBB döneminde Haliç'teki çalışmaları incelerken... 

KURBAĞALIDERE

Osmanlı zamanında beylerin ve paşaların konaklarının bulunduğu Kurbağalıdere’de 2000’li yılların başından beri büyük bir kirlilik gözlenmişti.

2010 yılında derenin taşması sonucu bir belediye işçisi de yaşamını yitirmişti. Derenin temizlenmesi için ilk adım 2010’da İBB tarafından atıldı. Islah çalışması yıllarca sürdü, 2019’da ıslah çalışmaları tekrar ele alındı.

Dere tabanına inmiş balçık malzeme temizlendi ve dere taşkınlara karşı güçlendirilmek için desteklendi.

Göztepe Köprüsü'nden başlayıp denize kadar olan kısımda bin 500 metre uzunluğunda tünel inşa edildi.

Derenin koku sorunu çözülmüş olsa da bu kez de bölgeyi müsilaj belası buldu.

RİVA DERESİ

İstanbul’un dışındaki Riva Deresi katran karası akıyor. Etrafa yayılan ağır koku çevredeki vatandaşları da usandırdı. Haber Global’den Ela Sezen bölgedeki vatandaşlarla konuşmuş ve sıkıntılarını dile getirmişti.

Bozhane köyü sakini Atilla Özsoy çocukluğundaki Riva deresini şöyle anlatıyor: Biz çocukluğumuzda bu derede yüzerdik, billur gibi suyu vardı. Balık tutardık kıyıdan. Dipteki balıkları görürdük de öyle olta atardık. Şimdi rezil ettiler dereyi.

İBB ekipleri bölgede çalışma yapıyor.

AYAMAMA DERESİ

2009’un Eylül ayında İstanbul’da büyük bir sel felaketi yaşandı. Bir tekstil fabrikasına servisle gelen 7 kadın çalışan bir anda sele kapıldı.

İkitelli TIR parkında uyuyan 6 şoför uykularında can verdi. İkitelli ve Halkalı'da 8 ceset bulundu.

Çatalca ve Silivri'de 3 kişi hayatını kaybetmişti. İki günde 31 can alan felaket havalimanına ulaşımı felç etmişti.

Balçık... Müsilaj... Koku... Hangi su kaynağını nasıl temizledik? - Resim : 3İkitelli-Basın Ekspress yolunu taşan dere suları basmıştı... 

Silivri’de başlayan ve sel baskınlarına neden olan yağış İstanbul’u vurmuş, İstanbul’da İkitelli, Güneşli, Küçükçekmece, Gaziosmanpaşa, gibi semtlerde yüzlerce ev ve işyeri taşan derelerin getirdiği suların altında kalmıştı.

İSTANBUL'UN BÜYÜK DERELERİ (Tıkla büyüsün)

Balçık... Müsilaj... Koku... Hangi su kaynağını nasıl temizledik? - Resim : 4Kaynak: Kot Sıfır

'SEL RİSKİNİ ORTADAN KALDIRMAK GEREKİYOR'

Olayın ardından İBB Ayamama Deresi’ni ıslah etmek için çalışmalara başladı. İBB; Başakşehir, Sultangazi, Küçükçekmece, Bağcılar, Bahçelievler ve Bakırköy ilçelerinden geçen Ayamama Deresi'nin içerdiği sel riskini ortadan kaldırmak amacıyla ıslah projesi yürütüyor.

Ana kolu 21 kilometre uzunluğa sahip Ayamama Deresi’nde geçmiş yıllarda 15.800 metrelik kısmın ıslahı tamamlandı. Geriye kalan 5.200 metrelik kısımda ise ıslah çalışması, atıksu kollektörü imalatları, kamulaştırma işlemleri ve imar uygulamaları devam ediyor.

Balçık... Müsilaj... Koku... Hangi su kaynağını nasıl temizledik? - Resim : 5Ayamama Deresi ıslah çalışmaları sürmeye devam ediyor... 

Kaynaklar: İBB, AA, Hürriyet, Sözcü