Fransa'da Müslümanlık karşıtı hareketler artarken orduda bir değişim yaşanıyor

Müslümanlara karşı uyguladığı katı politikalarla bilinen Fransa’da ordu Müslümanların entegrasyonundaki politikaları ile dikkat çekmeye başladı.

Lübnan’daki Fransız askeri üssünde görev yapan askerler garnizonun içindeki camii de ibadetlerini gerçekleştirirken bazen oruçlarını Hıristiyan askerlerle birlikte açıyorlar.

10 yıl önce orduya kayıt olan 31 yaşındaki Anouar’a göre ülkesinde sivil hayatta kendisine Müslüman olduğu için gösterilmeyen saygı orduda gösteriliyor.

Dünyanın en katı laiklik uygulamalarından birinin görüldüğü Fransa’da devlet Müslümanlığın kamusal alandaki varlığını sınırlamak için çok sert uygulamalara gidiyor.

Batı Avrupa’nın en büyük Müslüman popülasyonuna sahip olan ülkede 2004 yılında devlet okullarında baş örtüsü takılması ve dini sembollerin kullanılması yasaklanmıştı. İslam karşıtı olarak tanımlanan ve devlete camiler üzerinde daha yoğun bir kontrol hakkı veren yeni bir kanun ise ülkede Cumhurbaşkanı Macron’a karşı tepkiler oluşmasına neden oluyor.

ORDU FARKLI YORUMLUYOR

Ordudaki imamlar devlet görevlisi olarak tanımlanırken ordunun laikliği yorumlayışının devletten daha az katı olması dikkat çekiyor. Ordudaki Müslüman askerler dini bayramda ona göre çalışıyor ve Cuma günü namaza gitmeleri için mesaileri ayarlanıyor. Kimi uzmanlara göre Fransız ordusunun Müslüman askerlere yaklaşımı ülke genelinde ayrımcılık temelli pek çok sorunu çözebilir.

Özellikle 2015’te DAEŞ’in Paris’i kana bulamasının ardından Müslümanların devlet ile arasındaki tansiyon bir türlü azalmadı.

'ÜÇ KEZ SORDU, İNANMADI'

Orduda 22 yaşında din görevlisi olarak görev yapan bir başka kişi ise, “Babama orduda din görevlisi olduğumu söylediğimde bana inanmadı. Üç kez ‘Bu doğru mu’ diye sordu. O din görevlisinin sadece Katolikler için olabileceğini düşünüyordu” diyor.

1905 yılında kanunlarına resmen laiklik kavramını entegre eden Fransa’da yıllar içinde Müslümanlığın en yaygın ikinci din olmasıyla birlikte bu kanun ülkede tekrar tartışılmaya başlandı. Laiklik üzerine çalışan tarihçi Philippe Portier’e göre Fransız tipi laiklik her dinin etkisini kamusal alanda azaltmaya çalışırken resmi yetkililer laikliğin etkisini İslami hareketleri minimize etmek için de kullanıyor.

'İDEOLOJİ OLARAK BENİMSENMEMELİ'

Lübnan’daki Deir Kifa üssünde Fransız askerlere namaz kıldıran din görevlisi Jean-Jacques, “Doğru yaklaşım laikliği bir ideoloji olarak değil, bir prensip olarak benimsemektir” ifadelerini kullandı. Jean-Jacques’a göre laikliğin ideolojik olarak benimsenmesi toplumda eşitsizliklere sebep veriyor.

Aynı üsteki Protestanların din görevlisi olarak görev yapan Carmine, “Neden laiklik hakkında bu kadar konuşuyoruz. Sık sık sorunlar yaratıyor bu durum” ifadelerini kullanıyor.

İLGİLİ HABER

Skandal çağrı: Yeteri kadar İslam karşıtı değilsiniz!

1840'TAN BERİ MÜSLÜMAN ASKERLER VAR

Askeri tarih uzmanı Elyamine Settoul’a göre Fransız ordusunda 1840’lı yıllardan bu yana Müslüman askerler görev yapıyor.

1996 yılında Fransa’da zorunlu askerlik hizmeti kalktıktan sonra ordudaki Müslüman asker sayısında da büyük artış yaşanmış. Şu an silah altındaki erlerin yüzde 15-20’sinin Müslüman olduğu varsayılıyor bu oran Fransız toplumundaki Müslümanların 2-3 katından fazla.

Önceki yıllarda ordudaki yemeklerde çıkan domuz eti zaman zaman Hıristiyan askerler ile Müslüman askerler arasında kavgalar yaşanmasına bile neden olabiliyordu.

Fransız ordusunda resmi olarak 1880 yılından bu yana Katolik, Protestan ve Yahudi din görevlileri bulunuyordu. 1990 yılında Savunma Bakanlığı’nın hazırladığı bir rapora göre Müslüman askerlere din görevlisi tayin etmemenin sakıncalı sonuçları olabilirdi.

Ordu bütün ülkede İslam’a karşı geniş bir sınırlama getirildiği 2005’li yıllarda Müslüman din görevlisi istihdam etmeye başladı. 2019 itibarıyla Fransız ordusunda 36 imam, 125 Katolik rahip, 34 Protestan papaz ve 14 haham istihdam ediliyor.

*Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin tamamı The New York Times'ta Norimitsu Onishi ve Constant Méheut imzasıyla yayımlanan 'In France’s Military, Muslims Find a Tolerance That Is Elusive Elsewhere' isimli makaleden alınmıştır.