Dünya 'fatphobia' kavramını konuşuyor | Neden bazıları kilolu insanlara karşı ayrımcı?

Tarih boyunca özellikle kadınlar çok farklı güzellik dayatmaları ile karşı karşıya kaldı. Antik çağlarda birçok kültürde kilolu kadınlar bereketi simgelerken, günümüzde ise zayıflık daha makbul kabul ediliyor. Araştırmalara göre, insanlar kilolu kişileri 'itici' bulabiliyor. Bu insanların belki de duymaktan en çok bıktıkları cümleler ise, “Neden zayıflayamıyorsun?” ve “Aslında yüzün de çok güzel” gibi ifadeler. Toplumda hastalık olarak görülen şişmanlık ise Dünya Sağlık Örgütü'ne göre sadece bir risk faktörü.

Madrid Complutense Üniversitesi'nden diyetisyen ve beslenme uzmanı Azahara Nieto, günümüzde artık "fatphobia (kilolulara karşı önyargılı olma)" gibi bir algının mevcut olduğunu dile getiriyor. Nieto sözlerini "Zayıflığa o kadar değer veriliyor ki bir defa bir kanser hastası bana tekrar kanser olmayı şişman olmaya tercih edeceğini söylemişti. Birinin gerçekten böyle bir şey söyleyebiliyor oluşu çok ürkütücü ve üzücü" ifadeleriyle sürdürüyor.

Sağlık Bakanlığı verilerine bakıldığında ise, Türkiye'de her yıl 20 bini aşkın kişinin mide ameliyatı olduğu görülebiliyor. Bu sayı son yıllarda kilolu insanlara dayatılan tek kalıp algısının da bir örneği olarak dikkat çekiyor. Peki, neden tek tip güzellik algısı hakim, bu konudaki önyargılar nasıl aşılabilir?

Uzman psikolog Özge Öztaşçı, tek bir güzellik algısının var olamayacağını ve her dönem farklı bir algı geliştiğini dile getiriyor. Öztaşçı, bu durumun nedenini ise insanların kendini bir kalıpla tanımlamaya ihtiyaç duydukları şeklinde açıklıyor ve ekliyor:

“Özellikle kendilik algısını dış etkenler üzerinden şekillendiren insanlar, dış dünya standartlarına bu şekilde uyum sağlamaya çalışıyor”

Öztaşçı, kilolu insanlara karşı duyulan uç sınırlardaki (nefret, aşağılama, dalga geçme vb.) önyargıların yani "fatphobia'nın" nedenini ise, "korku" olarak açıklıyor ve şöyle devam ediyor:

“Bir gün o kilolu kişi olma korkusu onları buna itebiliyor. Çünkü, bu kişiler dış etkenlere o kadar bağlı ki dış bir kaynak tarafından beğenilmemek veya kötü görülmek, kendilik değerlerine büyük zarar veriyor.”

Bazı insanların da karşısındaki kişiyi aşağılayarak ya da itici geldiğini ifade ederek içlerindeki o korkuyla başa çıkmaya çalıştıklarını anlatan Öztaşçı, “Kilolusun ama yüzün güzel ifadesi de aslında içlerindeki 'kilolu insan güzel olamaz' düşüncesinin bir yansıması” diyerek, değerlendirmesini noktalıyor.

'HER ZAMAN BİR BEDEN BÜYÜĞÜNÜ VERİYORUM'

İstanbul Seyrantepe'de büyük beden erkek giyim mağazasında çalışan Ceylan Karagöz Cıvak, mağazalarında 11XL'a kadar bedenlerin mevcut olduğunu ancak son yıllarda mide küçültme ameliyatları revaçta olduğu için ellerindeki bedenlerin 7-9XL'a kadar düştüğünü söylüyor. Müşterilerine denemeleri için kıyafet sunduklarında her zaman bir beden büyüğünü verdiklerini kaydeden Cıvak, “Böyle daha mutlu hissediyorlar. Bana da büyük gelen bir şey varmış diyorlar” ifadelerini kullanıyor.

Ürünün bedeni büyüdükçe fiyatının da artacağı algısının yanlış olduğunu belirten Cıvak, “Kalite arttıkça fiyat yükseliyor. Gömlekler 395 TL'den başlıyor, 545 TL'ye kadar çıkıyor. Pantolonlarımız 675 TL, tişörtler ise 240 TL” demekte.

Cıvak, müşterilerinin kendileriyle çok sık dertleştiğini de söylüyor. Sohbet konuları ise genelde neden kilo aldıkları ve neden zayıflayamadıkları hakkında oluyor. “İlaç kullandım", "Önceden böyle değildim, pandemide aldım” ise Cıvak'ın en çok duyduğu kilo alma sebepleri.

'GENELDE KOYU ÜRÜNLERİ TERCİH EDİYORLAR'

Aynı bölgede esnaflık yapan İsmet Şenol ise, yaklaşık 30 yıldır büyük beden erkek giyim ürünleri sattığını söylüyor. Aşırı kilolu kadınların da mağazasına geldiğini ve 9-10XL ürünler talep ettiğini vurgulayan Şenol, “Müşterilerimiz genelde koyu ürünleri tercih ediyorlar, renkli ürünleri istemiyorlar” diyor ve müşterilerinin sohbet edip içindekileri paylaştıkça mutlu olduklarını sözlerine ekliyor.

Ek kaynak: El Pais

sibel.gulersoyler@haberglobal.com.tr

Kıyafette iklim krizi: 'Dünden pahalı yarından ucuz'Yaşam

Kaynak: Web Özel