Danimarka neden mülteciler için bir cehenneme dönüştü?

Evleri bombalandı… Odaları yağmalandı… Günlerce aç susuz belki de insan kaçakçılarına binlerce dolar sayarak kendilerini kıta Avrupası’na attılar. Dertleri bununla da bitmedi. Onları kim kabul edecekti?

Bir umut ‘medeniyetin beşiği’ olarak bildikleri Kuzey ülkelerine yelken açtılar. Aylarca oturum izni beklerken ‘Eviniz Şam güvenli, artık oraya geri dönebilirsiniz’ yazısı ile şok oldular.

Danimarka sığınma hakkı arayan mültecilere kâbus olmaya devam ediyor. Parlamentodan geçen yeni bir yasaya göre ülkede sığınma hakkı arayan herkes Avrupa dışında üçüncü bir ülkeye gönderilebilecek.

Birleşmiş Milletler ve STK’lar yasanın çıkmaması için çağrıda bulunsalar da kanun 70’e 24 oyla kabul edildi. Mültecilerin gönderileceği ülkelerin bu insanları hangi koşullarda ve yasal statüde kabul edecekleri henüz tam belli değil.

Göçmen konusunda hükümet sözcülüğünü yapan Rasmus Stoklund, “Danimarka’ya sığınma başvurusu yaparsanız Avrupa dışında bir ülkeye gönderileceksiniz.” İfadelerini kullanıyor. Ülkedeki muhalif isimler hükümetin sağ oyları yakalamak için göçmen karşıtı politikalara sarıldığını iddia ediyor.

Danimarka'da hükümet bu saatten sonra sadece Birleşmiş Milletler’in koyduğu kota kadar mülteci kabul etmek istiyor.

İLGİLİ HABER

'Şam artık güvenli' diye Suriyelileri gönderiyorlar

HANGİ ÜLKEYE GİDECEKLER BELLİ DEĞİL

Mültecilerin Avrupa dışında hangi ülkelere gönderilecekleri henüz net değil ama bazı ülkeler ile pazarlıklar devam ediyor. Danimarka Mülteci Konseyi’nden Charlotte Slente hükümetin hamlesini sorumsuzca ve dayanışmadan uzak buldu.

Birleşmiş Milletler Mülteci Yüksek Komiseri Gillian Triggs, geçen mayıs ayında yaptığı açıklamada, “Bu tip hamleler mültecileri insanların gözünde şeytanlaştırıyor ve hayatlarını riske atıyor” ifadelerini kullandı.

Öte yandan 2019 yılında Danimarka devleti tarafından hazırlanan bir raporda Suriye’nin bazı bölgelerinin artık ‘güvenli’ olduğu ifade edildi. Bu rapor üzerine Danimarka hükümeti geçen yıl ülkede zaten sınırlı sayıda olan Suriyeli mültecilerin ülkelerine geri gönderilebileceklerini belirtmişti.

Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen / Fotoğraf: Reuters

NET ÖNYARGILAR VAR

Geçen aylarda Danimarka’nın yine mültecilere tahliye kağıtları göndermesinin ardından haberglobal.com.tr’ye konuşan İstanbul Bilgi Üniversitesi Avrupa Birliği Enstitüsü Müdürü Profesör Ayhan Kaya 2005 yılındaki karikatür krizi ve 2004 yılında yönetmen Theo van Gogh’un öldürülmesi olaylarından doları Danimarka’da Müslümanlara ilişkin net ön yargılar bulunduğunu söylemişti.

Şam’ın güvenli bir kent olduğu gerekçesiyle Suriyelileri geri göndermenin tartışmaya açık bir uygulama olduğunu aktaran Kaya, “Uluslararası Göç Örgütü tarafından kriterleri 2007 yılında belirlenen geri gönderme uygulamalarında, gönüllülük ve geri gönderilecek yerdeki güvenliğin tam anlamıyla sağlanmış olması gerekir. Medyaya yansıyan haberlere bakıldığında bu iki kriterin tam olarak karşılanmadığı görülmektedir” değerlendirmesinde bulunmuştu.

Avrupa Birliği ülkelerinde geri gönderme eğiliminin giderek artmasını beklediğini söyleyen Kaya, “Bu yıl AB Komisyonu tarafından kaleme alınan Göç ve İltica Paktı içinde geri gönderme pratiğinin ayrıntılı bir şekilde yer aldığı görülmektedir. Dolayısıyla, AB içerisinde geri gönderme konusunda egemen bir siyasal irade bulunmaktadır” ifadelerini kullanmıştı.

İLGİLİ HABER

"Kendimi yeniden doğmuş gibi hissediyorum"

HUKUK NE DİYOR?

Peki ya hukuki açıdan bir ülkenin sığınma statüsü verdiği insanları geri gönderme kararı almasında süreç nasıl işler? Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde görevli göçmen hukuku üzerine çalışmalar yapan öğretim üyesi Doktor Neva Öztürk, “1951 tarihli Mültecilerin Statüsüne Dair Sözleşme ve bu sözleşmenin yerleşik uygulaması kapsamında mülteci statüsünün sona ermesi ve kişinin menşe ülkesine gönderilmesi için ya kişinin yeniden menşe ülkesinin korumasından gönüllü olarak faydalanma yönünde iradesini ortaya koymuş olması ya da o ülkedeki kişiyi sığınmacı hâline getiren şartların tamamen kalkmış olması gerekir” demişti.

Kaynaklar: The Guardian, NPR, Haberglobal.com.tr