Alkollü halde birine çarpıp ölümüne sebep olan bir kişinin cezası neden indirilir? 'Gelecek üzerindeki etki...'

Ülkemizde bazı davalarda mahkemelerin verdiği kararlar sosyal medyada tartışmalara neden olurken söz konusu kararların toplum vicdanını yaraladığı öne sürülüyor. Özellikle 'tahrik indirimi' ve 'iyi hal' gibi sanığın alacağı ceza azaltan durumlar tepkilere neden olmakta.

Son dönemde bu dikkat çeken durumlara 'Sanığın geleceği üzerindeki olası etkileri' ifadesi de girdi. O örneklerden bazıları şöyle;

1,33 PROMİL ALKOLLE ÇARPTI

*Çanakkale’de Ağustos ayında Mehmet Ali Şahin’in (30) kullandığı araç, elektrikli bisikletiyle seyir halinde olan Necati Kaan Şahin'e çarptı. Kazanın ardından otomobili bırakıp kaçmaya çalışan Mehmet Ali Şahin, bekçiler tarafından yakalandı. ‘Bilinçli taksirle bir kişinin ölümüne neden olma’ suçundan hakkında dava açılan Şahin'in olay anında 1,33 promil alkollü olduğu ve 70 km'lik hız sınırını aşarak 89 km hızla Necati Kaan Şahin’e çarptığı belirlendi. Mahkeme 24 Aralık’taki duruşmada sanık Şahin’e verilen 4 yıl hapis cezasını, cezanın sanığın geleceği üzerindeki olası etkilerini göz önüne alarak 3 yıl 4 ay hapse çevirdi.

Kanundan da mı korkmuyoruz?Gündem

19 YAŞINDA GENCECİK BİRİ

*Ankara'da da antrenmandan dönen bisiklet sporcusu Umut Gündüz'e (19) 15 Temmuz'da, Çağdaş Şenyüz yönetimindeki otomobil çarptı. Kazanın ardından gözaltına alınan Şenyüz'ün, yapılan testinde 1,53 promil alkollü olduğu belirlendi. Ayrıca yüksek hızla ve trafik kurallarını ihlal ederek araç kullanması nedeniyle asli kusurlu sayıldı. Mahkemeye çıkarılan Şenyüz, 27 Aralık 2021'de, 'bilinçli taksirle ölüme neden olmak' suçundan 5 yıl 4 ay hapis cezası aldı. Mahkeme iyi hal indirimi uygulayarak cezayı 4 yıl 5 ay 10 güne indirdi. Kararın gerekçesinde sanığın sabıkasız geçmişi ve cezanın sanığın geleceği üzerindeki olası etkileri dikkate alınarak indirim uygulandığı bildirildi.

Mahkemelerin gerekçeli kararlarında yer alan 'sanığın geleceği üzerindeki olası etkileri' ne demek? Bilinçli taksirin, kasten öldürmeden farkı ne? Ceza hukukçuları Haberglobal.com.tr'ye anlattı.

'BASİT, BİLİNÇLİ, OLASI KAST'

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Adem Sözüer, özellikle trafikte öldürmelerde üç basamak yargılamanın söz konusu olduğunu söylüyor.

📌Sanığın dikkatsizlik ve özensizlik nedeniyle eylemin ölümle sonuçlanacağını öngöremediği basit taksir.

📌Sanığın ölüm neticesini öngördüğü ama öldürme niyetinin olmadığı bilinçli taksir.

📌Ve kişinin, suçun kanuni tanımındaki unsurların gerçekleşebileceğini öngörmesine rağmen, adeta umursamadan, neticenin gerçekleşmesini göze alarak, “olursa olsun” şeklinde düşünerek fiili işlediği olası kast.

Basit taksirin cezası altı yıla kadar hapis. Bilinçli taksirde ise basit taksire göre verilen cezanın üçte birinden yarısına kadar artırılıyor. Trafikte olası kastla öldürmede ise hapis cezası 20-25 yıl.

KAÇMAK 'KASTEN İHMAL İLE ÖLDÜRME'

Türk Ceza Kanunu'na göre, 'bilinçli taksir'de alkollü sürücünün hız sınırını da aşarak bir kişiye çarpması ve olaydan sonra da kaçmasının ceza miktarını arttırıcı husus olduğunu dile getiren Sözüer, "Mağdura çarptıktan sonra kaçan sürücünün durup çarptığı kişiye yardım etme yükümlülüğü var" dedi ve ekledi:

"Bu yükümlülüğü kasten yerine getirmeyip olay yerinden kaçan kişinin 'Kasten ihmali davranışla öldürme' suçundan dolayı cezalandırılması gündeme gelir."

Suça karşılık cezanın bütün bu ihtimaller değerlendirilerek tespit edildiğine dikkat çeken Sözüer, "Olay yerinden kaçma gibi cezayı arttırıcı somut konular gerekçeli şekilde değerlendirilmeden, mahkemelerin genel ve soyut bir şekilde 'Sanığın geleceği üzerindeki olası etkileri' diyerek cezadan indirim yapmaları hukuka uygun değildir" diye konuştu.

YARGIÇLARA TANINAN HAK

Ceza Hukukçusu Prof. Dr. Fatih Selami Mahmutoğlu da taksir (kusur) şeklindeki davranışların toplumun bireylerden beklediği dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılığı ifade ettiğini belirtiyor. Mahmutoğlu, "Fail ya da failler, iradi bir hareketle istemedikleri bir sonuca neden olurlar. Bilinçli taksir de taksirli davranışın bir çeşididir" değerlendirmesinde bulundu.

Yargıtay'dan balon lastik kararıGündem

Bu olaylarda kanunun bu taktir hakkını sınırlı bir biçimde yargıçlara tanıdığını ifade eden Mahmutoğlu, "Failin geçmişi ,duruşmadaki tutumu ve kararın faile gelecekteki etkisi dikkate alınır. İndirim yapılması zorunlu değildir ama mümkündür. Bu izahlar birçok ülke kanununda da var" dedi ve şöyle devam etti:

"İçkili araba kullanılması, olası kast türündeki başka bir ihtimali de gündeme getirebilir. Mahkemenin bu olasılığı kabul etmediği anlaşılıyor. Bu varsayımda ceza daha ağırdır."

100 DAVANIN 70 TANESİ YANLIŞ

Ceza hukukçusu Doç. Dr. Yılmaz Yazıcıoğlu ise "1.33 promil alkollü birine kasten öldürmeden ceza verilecekken, alt sınırdan ceza veriliyor" diyor. Sanığın geleceği üzerindeki etkisinden kastın, "Bu kişi içerde bu süreyi geçirirse topluma faydalı olmayabilir" düşüncesinden geçtiğini aktarıyor.

Kaynak: Web Özel