Antakya'da 'hava kirliliği' depremi

Deprem felaketinde en büyük yıkımı yaşayan kentlerden Antakya'da hava kirliliği adeta alarm veriyor. Kent genelinde akciğer kanseri ve solunum yolu hastalıklarının başlıca nedenlerinden sayılan ince partikül madde (PM 2.5) kirliliğinin endişe verici boyutlara ulaştığı açıklanırken, yaz döneminde ölçülen değerlerin, Dünya Sağlık Örgütü'nün belirlediği sınır değerin ortalama 3 katı olduğu belirtildi.  Depremin ilk gününden itibaren; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın resmi hava kalitesi izleme istasyonunun devre dışı kalması nedeniyle PM 2.5 ölçümleri, Temiz Hava Hakkı Platformu ve Hatay Tabip Odası Antakya Şubesi'nden uzmanlar tarafından sensörlü hava ölçüm cihazı ile gerçekleştirildi. 7 Haziran– 23 Ağustos 2023 tarihleri arasındaki ölçümlerden endişe verici sonuçlar çıkarken,  uzmanlar ise , PM2.5 kirliliğine çözüm bulunamaması durumunda kanser, kalp-damar, KOAH gibi hastalıkların tetiklenme riski olabileceği uyarısında bulundular.   

LİMİTLERİN 3 KAT ÜZERİNDE 

Temiz Hava Hakkı Platformu ve Hatay Tabip Odası Antakya Şubesi tarafından 10-11 Haziran günleri yapılan 22 saat 13 dakikalık kesintisiz ölçümde, PM2.5 ortalaması 48 mikrogram/metreküp olarak tespit edilirken, bu değerin, Dünya Sağlık Örgütü'nün 24 saatlik kılavuz değerinin en az 3 katından fazla olduğu saptandı. Aynı gün ölçülen en yüksek PM2.5 değeri ise 185 mikrogram/metreküp olarak kayda geçti. 

LİMİTLER SÜREKLİ AŞILDI 

6-17 Haziran günleri yapılan ve 23 saat 16 dakikalık kesintisiz ölçümde ise PM2.5 ortalamasının 16 mikrogram/metreküp olduğu, 10-11 Temmuz günleri yapılan ve 21 saat 10 dakika süren kesintisiz ölçümde, PM2.5 ortalamasının 17 mikrogram/metreküp olarak tespit edildiği vurgulanırken, aynı gün ölçülen en yüksek PM2.5 değerinin ise 121 mikrogram/metreküp olarak kaydedilmesi vehametin boyutunu gözler önüne serdi.

DÜZENLİ ÖLÇÜM YAPILAMIYOR 

Uzmanlar, Haziran ayında  16 günün tamamında, Temmuz ayında ise ölçüm yapılabilen  7 gün boyunca,  DSÖ limitlerinin sürekli  aşıldığı saptarken, ölçüm yapılan 3 aylık süre içinde Antakya merkezde sıkça yaşanan elektrik ve internet kesintileri nedeniyle düzenli ölçüm yapılamadığı, ancak elde edilen kısıtlı verilerle bile kentteki hava kalitesinin oldukça kötü olduğuna dikkat çekildi.  

KANSER RİSKİ 

Ölçümlerin kesintisiz yapılması durumunda limit değer aşımının da çok daha fazla tekrarlanma riski olduğunu belirten Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Gamze Varol ise “Bölgedeki yoğun yıkım çalışmaları sonucu ortaya çıkan partikül madde kirliliği başta akut ve kronik solunum yolu hastalıkları olmak üzere pek çok sağlık sorununa yol açıyor. Sürekli yıkım tozuna maruz kalan halkın kanser riskine maruz kaldığı bilimsel bir gerçekliktir. Çalışanlar mutlaka koruyucu ekipman ile donatılmalı ve bu ekipmanların kullanımı zorunlu hale getirilmelidir" uyarılarını sıraladı. 

DSÖ'NÜN LİMİTİ 5 MİKROGRAM/METREKÜP

Öte yandan  Türkiye'deki çevre mevzuatında PM10 için limit değerler olmasına rağmen, PM2.5 için belirlenmiş bir limit değer bulunmuyor. Ancak Dünya Sağlık Örgütü'nün kılavuz değerlerine göre dış ortam havasında yıllık ortalama PM2.5 limitlerinin 5 mikrogram/metreküp seviyesini aşmaması gerekiyor. 

mert.inan@haberglobal.com.tr 

Kaynak: Web Özel