Beklenen ve özlenen Cumartesi geldi! Normalleşirken nelere dikkat etmeli?

Türkiye, koronavirüs ile mücadelesinde uzun süre sonra ilk kez "daha normal" bir Cumartesi sabahına uyandı. 20 Kasım Cuma akşamı saat 20.00'den itibaren ilk kez bir Cumartesi günü gündüz saatleri yasaksız geçecek. Kırmızı kategorideki (çok yüksek riskli iller) iller dışındaki illerde restoranlar da bugün yüzde 50 kapasiteyle 07.00-19.00 arası hizmet verecekler.

Uzun süredir normal hayatlarından kesitlere özlem duyan birçok insan rezervasyon yaptırdı bile. Psikolojik olarak da pandemiden çok yorulan bünyeler böylesi bir normalleşmeye ihtiyaç duyuyor olabilir ancak hoş sohbetin ve yeniden dışarıda bir araya gelmenin heyecanıyla tedbiri elden bırakmamak lazım. Peki normalleştik AMA ne yapacağız? Prof. Dr. Mehmet Ceyhan Haberglobal.com.tr için anlatırken okulların açılacak olması hakkında da çarpıcı ifadeler kullandı ve Bilim Kurulu ve MEB'i eleştirdi.

Düşük ve orta riskli illerde Cumartesi-Pazar, yüksek ve çok yüksek riskli illerde ise sadece Cumartesi günü sokağa çıkmak serbest! Kimileri tedbiri elden bırakmıyor kimileri ise restoranlarda rezervasyon yaptırdı bile. Siz hafta sonu planı yaptınız mı?

— Haber Global (@HaberGlobal) March 5, 2021

Normalleştik AMA restoranda nelere dikkat etmeliyim? 

- Örneğin bir restorana gittiğiniz zaman maskeniz varsa 1.5 metre, maskeyi açmak zorunda kaldığınız durumda ki yemek yiyeceksiniz, eğer restorana kendi aileniz ile gittiyseniz bir sıkıntı yok ancak yabancılar da varsa en az 2 metre mesafe bırakmanız lazım.

Aynı zamanda havalandırma mevcut ve çalışıyorsa; mümkün olduğu kadar havalandırmanın istikametinde oturmamak lazım. Hava akımı 4-5 metreye kadar sürükleyebiliyor. Mesela duvarda bir split klima var ve önünde bir masa varsa o masanın istikametinde bir masaya değil, yan tarafında bir masada oturmak lazım. Restoranlara ek olarak kafe ve kuaför gibi yerlerde yüksek sesle konuşmamak gerek.

İLGİLİ HABER

Kısıtlama olmadan ilk cumartesi

Normalleştik AMA cumartesi sokağa çıkarken nelere dikkat etmeliyim?

- Üç kilit nokta aynı. Maske, mesafe ve el temizliği. Ancak şunu da belirtmek gerekiyor; açık havada çok kısa süreli temaslar çok fazla risk taşımıyor.

Normalleştik AMA iş yerinde nelere dikkat etmeliyim? 

- Burada önemli olan iki şey, kapalı ortamda insanların birbirine mesafesi ve geçirilen süre... Süre arttıkça temas süresi artıyor. O yüzden mesailerin kademelendirilmesi son derece önemli. Bunu kaldırmak riski artırıyor. İstanbul'da bütün insanların işe gitmek için yola çıktığını düşünün... Yarım saatlik bir mesafe, trafikle 1.5 saate çıkıyor. Bu da kapalı ortamda geçirilen süreyi artırıyor. Dolayısıyla bu süreyi mümkün olduğu kadar minimuma indirmemiz lazım.

Normalleştik AMA çocuğumu okula gönderirken ona ne gibi uyarılarda bulunmalıyım? 

Öncelikle velilerin gidip okuldaki oturma düzenini kontrol etmesi lazım. Maske taktıkları sürece çocukların aralarındaki mesafe 1.5 metre olabilir. Ancak derste ve arkadaşlarıyla konuşurken maskesini çıkarmak durumunda kalacak çocuklar... Çocuk sabahtan akşama kadar maskesini takamaz. Haliyle ideal ortam iki metre mesafe. MEB'in dediği “bir metre mesafe” tedbir için hiç yeterli değil. Hele bir de mutantlar çıktı; virüs çok daha rahat bulaşıyor. Sağlanabildiği kadar bunun sağlanması lazım. Bu durum tamamen okulun inisiyatifinde.

HER ÇOCUK COVID'MİŞ GİBİ MUAMELE...

Ayrıca, okula girişlerde ateş ölçümlerinin hiçbir anlamı yok. Çocuklarda vakaların sadece 20'de birinde ateş görülüyor. Her çocuğa Covid'miş gibi muamele etmek gerekiyor. Bunun yanı sıra ABD'de, Almanya'da okullar nasıl açılacak ona bakmak lazım. Bunlar haftalık taramalar yapıyorlar. Öğrencilere haftada bir, öğretmenlere ise haftada iki defa tarama yapılıyor. Ve şunu diyorlar; eğer tarama sonucunda pozitiflik yüzde 1'in altındaysa okullar açık kalacak. Yüzde 3'ün üzerinde görüldüğünde ise kapatacağız diyorlar ve kapatıyorlar. Torunum New York'ta ve bu süreçte okulu 4. defa kapandı. Bu şekilde çok az çocuk enfekte oldu.

'ŞEHİRLER FARKLI RENGE BOYANIYOR'

Bizde “duruma bakacağız” diyorlar. "Hasta çıkarsa kapanır" diyorlar. Hasta dedikleri, yani belirti veren vaka, ancak yüzde 95'in dışında kalanlar. Bir sınıfta eğer belirti veren bir çocuk bulunursa o sınıfta en az 10-20 tane belirtisiz pozitif çocuk vardır.

Bu sebeple durumun çok objektif kriterlere bağlı olması lazım. Tek koydukları kriter; şehirlerin farklı renge boyanması. 

PROF. DR. CEYHAN'DAN ÇARPICI ÖRNEK

Bir örnek verelim; Tarsus'ta oturan bir çocuk düşünün. Mersin turuncu renkte ve dolayısıyla okullar kapalı. Adana'da durum sarı renkli ve okullar açık. Mersin'de, Tarsus'ta oturup Adana'da okula giden çok çocuk var. Veya tam tersi...

Bu süreçte Adana ve Mersin farklı renklerde kalmaya devam etmeyecek. Sarı kategoride olup komşusu turuncu olan iller de çok yüksek ihtimalle turuncuya boyanacak. Isparta ve Burdur farklı renkte ancak aradaki mesafe 30 kilometre. Bu şekilde çok il var. İller arasında dolaşımı kriterlerle kontrol altına almadan okullarda, restoranlarda, kafelerde maalesef bu işi düzeltme şansımız yok. Tuhaf bir sistem uygulanıyor. Bunun adına sistem bile demek mümkün değil.

Normalleştik AMA halı sahaya gittiğimde dikkat edebileceğim bir şey olur mu?

- Bir defa şunu bilecekler. Şu anda virüs toplumda çok yaygın. 15-20 kişi halı sahada maç yapacaksa kabul edecekler ki bu insanların içerisinde 1-2 tane pozitif insan olabilir. O yüzden mümkün olduğu kadar temastan kaçınacaklar.

Futbolcular da sahada birbirleriyle mücadele ederken almıyorlar virüsü. Virüsün taşınması daha çok soyunma odalarında oluyor. Soyunma odasını hep birlikte kullandıklarında ve kamplarda birlikte yapılan aktivitelerle virüsü bulaştırıyorlar.

Soyunma odalarını insanlara 2 metreden yakın olmadan kullanmak lazım. Veya soyunma odasının sırayla kullanılması lazım. Giriş-çıkışta el dezenfektanı kullanmak lazım. Ortak malzeme kullanmamaya dikkat etmek lazım. Ve maç önü ve maç sonrası sohbetlerinden mümkün olduğu kadar kaçınmak lazım. Örneğin bir saat maç yaptınız diyelim, buradaki riskle sahada bir saat durup sohbet etmenizi kıyaslarsak sohbet daha riskli. Spor sahalarındaki temas, okuldan, restoranlardan daha düşük. 

Kaynak: Web Özel