Afrika'da güç savaşları! Wagner kıtanın her yerinde

2020 yılından bu yana Afrika'nın batısından en doğusuna kadar uzanan Sahel bölgesinde Mali, Nijer, Çad ve Sudan'da darbeler gerçekleşti. Darbe gerçekleşen ülkeler Fransa ve Avrupa'dan giderek uzaklaşırken “Batıya kızgınlar” listesine son dönemde Burkina Faso da katıldı. Afrika'da 2020 yılından bu yana gerçekleşen gerilimler Batı ile Rusya arasında kıta genelinde yeni bir güç savaşının başlayıp başlamadığı sorusunu da gündeme getiriyor.

WAGNER DARBEYİ ÖVDÜ

Rusya'nın paralı askeri şirketi Wagner bu noktada özellikle dikkat çekmekte. Rusya'da da Devlet Başkanı Vladimir Putin'e karşı isyan girişiminde bulunan şirketin liderlerinden Evgeni Prigojin, Nijer'de gerçekleşen darbeyi birçok kez övdü. Prigojin ayrıca Vladimir Putin'le birlikte Afrika-Rusya zirvesine de katılan isimler arasında yer aldı. Wagner'in bölgedeki iç çatışmalarda savaştığı ve darbe girişimlerinde taraf tuttuğu ise daha önce ABD Savunma Bakanlığı raporlarına yansımıştı.

İLK GİTTİKLERİ ÜLKE MADAGASKAR

Wagner 2017 yılından bu yana Afrika'da etkin durumda. Şirketin kıtada uluslararası raporlara yansıyan ilk eylemi ise aynı yıl dönemin Madagaskar Devlet Başkanı'nın genel seçimlerde korumalığını üstlenmiş olmaları. 2019 yılında Wagner bu kez Mozambik hükümeti tarafından ülkenin savunma güçlerine destek olmak için resmi davet aldı ve 200 Wagner askeri terörle mücadele ve kontrgerilla eğitimi vermek için ülkeye gitti.

SUDAN'DA MADENCİLİK SEKTÖRÜ ELLERİNDE

2017 yılında Sudan hükümeti tarafından tutulan Wagner askerleri ülkenin Güney Sudan'la olan mücadelesinde altın, uranyum ve mücevher madenlerini korudular. Askeri şirket günümüzde ülkede halen madencilik ve enerji sektörlerindeki en büyük güvenlik firması olarak varlığını sürdürürken bir yandan da Sudan ordusu subaylarını eğitiyor. Wagner şirketi 2021 yılında Sudan'da gerçekleşen darbenin ardından ülkede çok daha güçlü hale geldiği ve birçok kazançlı madencilik ihalesini de aldığı biliniyor. Wagner'in ülkenin doğusunda kalan Kızıl Deniz bölgesinde Rusya adına bir deniz üssü kurma çabaları da devam ediyor.

AFRİKA'DA SAVAŞ SUÇLARI İŞLEDİLER

Wagner'in 2018 yılından bu yana Orta Afrika Cumhuriyeti'nde faal olduğu da raporlara yansıyan bilgiler arasında. Wagner'in bu ülkeye girişi de diğerlerine benzer şekilde devlet başkanını ve ülkedeki stratejik madenleri koruma anlaşmasıyla gerçekleşti. Pentagon raporlarına göre 2018 yılında şirketin ülkedeki askeri varlığı 1400 kişinin üzerindeydi. 2021 yılında ülkede iç karışıkların artmasının ardından Rusya'nın bölgeye daha çok sayıda Wagner paralı askeri gönderdiği ifade edilmekte. 2022 yılında The Daily Beast'e konuşan muhalif grupların temsilcileri Wagner'in ülkede yer alan Bezere Köyü'nde aralarında hamile kadınların da olduğu çok sayıda insanı vahşice öldürdüğünü anlatmaları da tüm dünyada büyük tepki çekmişti. New York Times gazetesinin yaptığı araştırmada ise Wagner'in ülkede birçok yerleşim yerinde savaş suçları işlediği iddia edildi. Yine Avrupa Birliği raporları, (EIC Raporları) Fransa'da yayınlanan 'All Eyes on Wagner' ve İngltere'de 'Dossier Center'in yayınladığı raporlara göre Wagner ülkedeki madencilik sektöründe büyük bir ağırlığa sahip. Raporlardaki ortak ifade Wagner'in bulunduğu Afrika ülkelerindeki mevcut hükümetleri koruyup kendi ticari kazançlarını arttırmaları amacında oldukları yönünde.

MALİ'DE YOĞUN WAGNER VARLIĞI

Wagner Libya'da da 2018 yılından bu yana 3 askeri üsse sahip durumda. Hafter güçlerine destek veren askeri şirket bünyesinde ülkede 1400'ün üzerinde paralı asker bulunuyor. 2021 yılında Wagner'in ilk anlaşmalarını imzaladığı Mali'de ise Rusya'ya verilen desteğin artması dikkat çekiyor. Fransa, İngiltere ve Avrupa Birliği birçok kez Mali hükümetini anlaşmayı kabul etmemesi için uyarırlarken Mali'ye 2020 yılından bu yana deniz taşımacılığı yoluyla ulaşan Rus yapımı ağır silahlar ve savaş helikopterlerinin Wagner tarafından sağlandığı da iddia ediliyor. Mali hükümeti ayrıca Wagner birliklerinin ülkede birçok çatışmalı bölgede üs kurmasına da izin vermiş durumda. İnsan Hakları İzleme Örgütü raporuna göre 27-31 Mart 2022 tarihleri arasında Wagner ülkenin Mopti bölgesinde gerçekleşen operasyonlarda 300'den fazla sivili sorgusuz sualsiz infaz etti.

KITA GENELİNDE ANLAŞMALAR İMZALIYORLAR 

İngiliz The Economist dergisinin araştırmasına göre Wagner'in Afrika'da ayrıca Kamerun, Kongo, Ekvator Ginesi, Güney Afrika Cumhuriyeti, Zimbabve ve Kenya'da da politik ve ticari anlaşmalar imzaladığı ifade edilmekte.

emre.ozturk@haberglobal.com.tr

Kaynak: Web Özel