ABD Xiaomi'yi neden kara listeye aldı?

Çin’e karşı katı tutumu ile bilinen Donald Trump yönetimi artık sahnede olmasa dahi ABD devleti ile Çin arasında sular durulmuyor. Daha önce Çin merkezli uygulama TikTok’un ABD biriminin yarısını sattıran (anlaşma onaylanmadı) yönetim geçen ay da başka bir Çinli firma Xiaomi’yi kara listeye aldı. 

Dün ortaya çıkan mahkeme kayıtlarına göre ise ABD Savunma Bakanlığı kara listeye alma gerekçesi olarak firmanın kurucusu ve CEO’su Lei Jun’un 2019 yılında Çin devletinden “Çin karakteri ile olağanüstü sosyalizm inşa edicisi” ödülünü almasını gösterdi.

ABD Savunma Bakanlığı ödülün 5G çalışmaları ve yapay zeka konusunda verilmiş olmasının Xiaomi hakkında yeterli şüphe oluşmasına yettiğini belirtiyor. 

Xiaomi'nin kurucusu ve CEO'su Lei Jun / Fotoğraf: Reuters

BİR ABD'Lİ YATIRIM YAPAMAYACAK

Kara listeye alma kararı uyarınca herhangi bir ABD’li şirkete yatırım yapamayacak. 

Karar hakkında Xiaomi tarafından henüz bir açıklama gelmezken şirket önceki beyanatlarında Çin hükümeti ile bir ilişki içinde olmadığını cihazlarını sadece ticari amaçla son kullanıcıya ulaştırdığını ifade etmişti. 

ABD Savunma Bakanlığı bugüne kadar 44 şirketi Çin hükümeti ile işbirliği içinde olduğu gerekçesiyle kara listeye aldı. 

ABD’de yürütülen soruşturmalar kapsamında geçen yıl Hong Kong borsasında yüzde 200 değer kazanan Xiaomi hisseleri 14 Ocak’tan bu yana yüzde 25 değer kaybetti. 

Resmi kayıtlara göre Xiaomi’nin ürün yelpazesinde rakibi Huawei’nin aksine askeri bir teknoloji yok. Şirket akıllı telefon, kablosuz kulaklık, elektrikli scooter ve fitness bantları gibi ürünler üretiyor. 

International Data Corp verilerine göre ise geçen yıl pandemi dolayısıyla patlayan akıllı telefon pazarında şirket Apple ve Samsung’un ardından pazarda üçüncü sıraya yerleşmişti. 

Şimdiden 2024 seçimleri için aday olma hazırlıkları yapan önceki Başkan Donald Trump , Çinli teknoloji firmaları ile 'mücadelesini' seçim stratejisinde önemli bir noktaya oturtmuştu. Fotoğraf: Reuters

'YETERLİ SÜRE VERİLMEDİ'  ⏳

Savunma Bakanlığı’nın kara listeye almak için Washington DC’de açtığı davada savunmasını veren Xiaomi tarafı kendilerini anlatmak için bakanlık tarafından yeterli süre verilmediğini vurguladı.

Xiaomi’ye ödül veren Çin devlet kurumu Çin’de teknoloji ve endüstriyel politikaları belirliyor. ABD Savunma Bakanlığı bu kurumun sivil-askeriye işbirliklerini düzenlediğini söylüyor. Beijing hükümeti savunma teknolojilerinde özel sektör işbirliğini oldukça önemsiyor. 5 yılda bir verilen ödül Xiaomi’nin kurucusu Lei Jun dışında 100 kişiye daha verildi. 

ABD Savunma Bakanlığı Xiaomi’nin önümüzdeki 5 yıl içinde 5G ve yapay zeka teknolojilerine 7.7 milyar dolar yatırması ihtimalini de tehlikeli bulduğunu ifade ediyor. Şirket 2019 bilançosunda, “Yeni akıllı yaşam çağında hakimiyetimizi devam ettirmek istiyoruz” ifadelerini kullanmıştı. 

DÜNYA GÜNLERCE HUAWEI'Yİ KONUŞTU  ?

ABD ile sorun yaşayan Çin firmalarının sayısı bir hayli fazla olsa da gerek kurucusunun kızının Kanada’da göz altına alınması gerekse de önceki Başkan Trump tarafından hedef tahtasına oturtulması sebebiyle Huawei’nin yeri bir başka. Şirketin pek çok önemli çip parçasına erişimi engellenirken ABD’de hiçbir projede yer almasına izin verilmiyor. Aynı zamanda İngiltere dahil olmak üzere pek çok ülkede 5G teknolojisinin üretilmesi çalışmalarından men edildi. Firmanın kurucusu Ren Zhengfei, Biden yönetimi ile iyi ilişkiler içinde olmak istediğini söylese de Xiaomi’nin başına gelenlerden sonra da yakın zamanda bu çok mümkün olmayacak gibi. 

Zhengfei geçen ay yaptığı açıklamada, “Yeni yönetim ABD şirketlerinin lehine olacak daha açık politikalarla gelecektir” ifadelerini kullanmıştı. 

Geçen ay Çinli telekom şirketleri New York Borsası’na başvuruda bulunarak Çinli şirketlerin işlem görmesine izin verilmesini istedi. 

İLGİLİ HABER

Griezmann, sponsoru Huawei firmasıyla bağını kopardı

TİKTOK'U MİLLİLEŞTİRME PLANI  

Trump yönetimi güvenlik açıkları ve ‘casus bir yazılım’ kullandığı gerekçesiyle 3 Ağustos 2020 tarihinden itibaren ABD’li bir şirkete satılmazsa TikTok’u yasaklayacağını duyurmuştu. 

Trump, 6 Ağustos'ta ise ABD'li kişi veya kuruluşların Çinli şirketlere ait sosyal medya uygulamaları TikTok ve WeChat ile herhangi bir iş yapmasını yasaklamaya yönelik 2 kararname imzalamıştı.

Fakat daha sonra Trump Walmart ve Oracle’ın TikTok’un ABD’deki operasyonunu satın almasına yeşil ışık yakmıştı. O dönemde yeni kurulan şirketin isminin Tiktok Global olması beklenirken.  Walmart ile Oracle'ın payının %20 olması öngörülüyordu.

TikTok’un sahibi ByteDance’te ABD’lilerin %40 payı sebebiyle TikTok Global’da çoğunluk %53’le ABD’lilere geçecek. TikTok Global’ın yüzde 12,5’ine sahip olan Oracle ABD’li kullanıcıların verilerini kendi bulutunda saklayabilecekti.

Fakat ABD Başkanı Joe Biden bu satışı veto etti. 

TikTok'la ilgili yaşananları anımsamak için 3 dakikanızı ayırıp Haber Global tarafından hazırlanan aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz.?

TÜRKİYE’DE 30 MİLYON KULLANICISI VAR

Türkiye’de TikTok’a karşı yürütülen soruşturmanın kişisel verilerin ihlali noktasında olduğu bilinse de detaylı bir açıklama henüz yok.

Türkiye’de TikTok’un yaklaşık 30 milyon kullanıcısı bulunuyor. Uygulama şu ana dek dünyada 2 milyardan fazla indirildi.

Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin önemli bir bölümü Wall Street Journal'da yayımlanan, 'U.S. Blacklisted China’s Xiaomi Because of Award Given to Its Founder' (ABD Çinli Xiaomi'yi kurucusuna verilen ödül sebebiyle kara listeye aldı) isimli makaleden alınmıştır.

Ek kaynaklar: BBC, Reuters

Kaynak: Web Özel