'2018'de 3 milyon kişi vardı...' Yurt dışı seçmenin oyları seçimi nasıl etkiliyor?

14 Mayıs'ta yapılacak Cumhurbaşkanı Seçimi ile 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi için yurt dışında sandıklar 27 Nisan'da açılacak. Diğer ülkelerde yaşayan vatandaşların oy kullanması için yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı olmaları, yani bağlı oldukları dış temsilciliklerimize giderek adres beyanında bulunmaları gerekmekte. Yurt dışı seçmenlere aynı zamanda gümrüklerde oy veren vatandaşlar da dahil edilmekte. Peki yurt dışında kaç seçmen oy kullanıyor ve bahse konu seçmenlerin oyları sandıklara nasıl yansıyor?

CUMHURBAŞKANLIĞI OYLARI DİREKT ADAYLARIN HANESİNE 

Kamuoyu araştırmacısı ve Türkiye Raporu Araştırma Direktörü Can Selçuki, 2018 yılında 3 milyon civarında yurt dışı seçmen olduğunu ve bu seçmenlerin yaklaşık yüzde 50'sinin oy kullandığını belirtiyor. Selçuki, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde seçim bölgelerinin bir önemi olmadığını, oyların adayların hanesine yazıldığını kaydediyor. Ancak hesaplamanın milletvekili seçimlerinde değiştiğine işaret eden Selçuki, “Milletvekilliği seçimlerinde bu oylar, seçim bölgesinin büyüklüğü nispetinde seçim bölgelerine dağılıyor ve oradaki partilere ekleniyor” demekte. Selçuki, açıklamasını şu şekilde sürdürüyor:

“Öncelikle ülkemizde bir seçim bölgesinin toplam seçmenler içerisindeki payına bakılıyor. Diyelim ki, bu yüzde 10 olsun. Yurtdışında da geçerli 150 bin oy kullanıldığını düşünelim. 150 binin yüzde 10'u olan 15 bin, bahse konu seçim bölgesine gidiyor. Sonra da yurt dışındaki toplam oy oranına göre, yani aldıkları yüzdeye göre o seçim bölgesi içindeki partilere dağıtılıyor.”

Yurt dışı seçmenin esas etkiyi Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yaptığına dikkat çeken Selçuki, çünkü bu seçmenlerin oylarının Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde bölge olarak değil, ulusal olarak hesaplandığını ve ciddi etkileri olabildiğini dile getiriyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 2018 seçimlerinde yurtdışından yaklaşık 850 bin oy aldığını anımsatan Selçuki, “Öte yandan yurtdışından gelen oylar olmasaydı da oy oranı yüzde 52,5 seviyesinde olacaktı. Hangi ülkelerden katılım olduğuna göre de bu oylar değişebiliyor” ifadesine yer veriyor.

Siyaset bilimci Prof. Dr. Emre Erdoğan da yurt dışı seçmenlerinin çok fazla katkısı olmadığını dile getiriyor. 24 Haziran 2018 tarihindeki Cumhurbaşkanı ve 27. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri'nde yaklaşık 1.5 milyon yurt dışı seçmenin oy kullandığına işaret eden Erdoğan, milletvekili seçimlerinde, yurt dışı oyların aldıkları oylar oranında bütün illere dağıtıldığını aktarıyor. Oyların cumhurbaşkanlığı seçiminde ise doğrudan adaylara eklendiğinin altını çizen Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürüyor:

“2018'deki seçimlerde yurt dışı seçmenin katılım oranı yüzde 50 oldu. Bu da toplam oylar içerisinde yüzde 3'lük bir oran oluşturdu. Bu yıl da benzer bir durum olabilir. Ancak oylar tek bir aday ya da partide yoğunlaşmadığından seçim sonucunu değiştirmesini bekleyemeyiz.”

Yurt dışı oylarında gurbetçilerin yoğun olduğu Almanya, Fransa, Hollanda ve Belçika gibi yerlerde katılımın daha fazla olduğuna vurgu yapan Erdoğan, bu ülkelerde çoğunlukla AK Parti teşkilatı daha organize olduğundan bu partinin oylarının daha fazla olduğunu söylüyor ve ekliyor: “HDP oyları da 2018 seçimlerinde yüksekti. Bu seçimlerde Millet İttifakı oyları da yükselebilir.”

BU SENE AFGANİSTAN'DA SANDIK KURULMUYOR

YSK'nın açıkladığı takvim incelendiğinde 14 Mayıs seçimleri için Afganistan'da sandık kurulmayacağı görülüyor. Öte yandan Rus işgalindeki Ukrayna'da ise, vatandaşlar Kiev Büyükelçiliği ve Odessa Başkonsolosluğu'nda oy kullanabilecekler. Can Selçuki, Afganistan'da sandık kurulmamasına ilişkin değerlendirmesinde ise, bir ülkede sandık kurulabilmesi için en az 500 Türk vatandaşının o ülkede kayıtlı olması gerektiğinin altını çiziyor. Almanya'da ise vatandaşlar 26, ABD ve Fransa'da dokuzar, Rusya'da ise 5 diplomatik temsilciliğimizde oy kullanılabilecek.

OY KULLANMA SÜRESİ DEĞİŞİYOR MU?

YSK, diğer ülkelerdeki temsilciliklerimizde oy verme işleminin 27 Nisan'da başlayacağını, seçimlerin ikinci tura kalması halinde ise, sandıkların ikinci kez 20 Mayıs'ta açılacağını duyurdu. Oy verme süresi, ülkelerde yaşayan Türk vatandaşlarının sayısına göre değişiyor. Mesela, gurbetçilerin yoğun olarak yaşadığı Almanya'da, Berlin'deki büyükelçilikte vatandaşlar 27 Nisan-9 Mayıs günleri arasında oy kullanılabilecekken, bu tarih Pekin Büyükelçiliği için 5-7 Mayıs olarak belirlendi.

Engelli vatandaşların iradesi sandığa ne kadar yansıyabiliyor? Oy verebilme oranları ne?Gündem

 sibel.gulersoyler@haberglobal.com.tr 

Kaynak: Web Özel